ათინა (ნოღა)
ათინა (ლაზურო ათინა / Atina, თურქულო Pazar) — ნოღა დო რაიონი თურქეთიშ რიზეშ პროვინციას, ქიანაშ ოორუე-ბჟაეიოლს, უჩა ზუღაშ ობჟათე-ბჟაიეოლ ძგას, ისტორიულ ლაზონას. ათინა რე ეკონია რაიონი, სოდეთ ლაზურო იჩიებუნან.
| ნოღა | |
|---|---|
| ათინა ათინა / Atina Pazar | |
 ათინაშ აბანდვალა თურქეთის | |
| კოორდ. | 41°10′ოორ 40°53′ელ. |
| ქიანა |  თურქეთი
|
| რეგიონი | უჩა ზუღა |
| პროვინცია | რიზე |
| ფართობი | 315 კმ² |
| მახორობა | 30 473 (2011) |
| ერუანული აკოდგინალუა |
ლაზეფი, ჰემშინეფი |
| ბორჯიშ ორტყაფუ *ზარხულიშ |
EET (UTC+2) EEST (UTC+3) |
| ოფოსტე კოდი | 53 |
ეტიმოლოგია რედაქტირაფა
ათინაშ (Αθήνα) ეტიმოლოგია ბერზენული რე. გინოჩამაშ მეჯინათ თაქ ჸოფე ჯვეში ბერზენული მითოლოგიაშ ღორონთიშ, ათინაშ ოხიდა დო თიშ გურშენი გედვალჷ თე ჯოხო. ნამთინე ლაზი მოქარანეშ ნარაგადუშ გეშა, თე აკანს ათინა ვარ დო ოთენა ჯოხოდჷ, მუთ ლაზურო სინთეშ გითმაჩამალს, სასინთას შანენს.
გეოგრაფია რედაქტირაფა
ათინა ლაზონაშ შხვა რაიონეფიშ ნერო ჭიფე ზუღაოძგაშეშ მინჯე რე, ზუღაპიჯშე იჭყაფჷ ვერწემი დო ჯა დო ტყათ მოქუჩუჩელი გვალეფი. ზოთონჯი დო ზარხული ტიბჷ დო ლიბჷ უღჷ. ბჟაეიოლშე უხურგანს არდეშენი (არტაშენი), ობჟათეშე ჰემშინი (ტამპური) დო ჩამლჷჰემშინი (ვიჯა), ბჟადაალშე ჩაიელი(მაპავრი) დო ოორუეშე უჩა ზუღა. რაიონიშ ტერიტორიას მოურს ანდა გვალაშ ღალი, თენეფშე გიშეგორუ: ხემშინი, ბოდაწარი, მელიათი, ხუნარი, დათივათიშ წარი. რაიონიშ არძაშ უმოს მაღალი ჭურჭულიე რე კაჩკარიშ კონკა - 3737 მ.
ეკონომიკა რედაქტირაფა
ათინაშ რაიონიშ ეკონომიკა უმენტაშო აგრიკულტურას უკებჷ. რაიონს რე ჩაიშ დიდი ფაფრიკეფი. მეთხოზუნა მეთუთუმობას, მაჩხომალას, მეორინჯალას დო ვაჭრუას.
ისტორია რედაქტირაფა
ათინაშ ისტორია, მუჭოთ ლაზონაშ ნოღეფიშ უმენტაშიშინ, ჯგირო კილაგორილი ვა რე. რე ვერსია, ნამდა თე ნოღა პომპეუსიშ დუნარცხუეფი რენ. ოშწანეფიშ მალობას ათინა კოლხეთიშ ომაფეშე დოჭყაფილი, მინ ეგრისიშ ომაფეს, მინ ტრაპიზონიშ იმპერიას დო მინ ოსმალეთის ორხველუდჷ. ეკონიას, თიქ თურქეთიშ რესპუბლიკაშ აკოდგინალას ქოდოსქიდჷ. 1928 წანას კანონიშ გეშა ათინას სახელ დუთირეს დო ქოგიოდვეს ფაზარი (Pazar), მუთ თურქულო ბაზარს შანენს.
მახორობა რედაქტირაფა
2011 წანაშ ეჭარუაშ მუნაჩემეფით, რაიონს 30 473 კოჩი ოხორანდჷ, თაჸურეშე 15 698 ნოღას, დოსქილადირ ოფუტეეფს. რაიონიშ მახორობაშ 80% ლაზი რე, 20% სომეხეფი რენა.
ისტორიული ობიექტეფი დო ოქინაფუეფი რედაქტირაფა
- კიზ კულე (ცირაშ ჯიხა) - ზუღაპიჯის ეგაფილი ოშქარი ოშწანურეფიშ ოთოლორაფალი ჸორში.
- საპუშ ოხიდა - ოფუტე საპუს ჸოფე ვერწემი ოხიდა ქირსეანული ოგურაფალი ცენტრი, ნამუთ შარაშ დოგაფა ბორჯის აკურღვაფუნა.
- კუწუმა - კუწუმას რდჷ ოხვამეშ აკნაციმეფი, ნამუთ 2009 წანას დოტახეს დო ქუალეფქ ღობერიშ გათინალო იჸუ ხვარებულქ.
- ღულივათიშ ჯიხა - ვერწემი ოფორთიფიკაციე გაფილობა შქან რაიონს, ღულივათიშ გვალაშ წვანც. ამდღა ტყა დო ძიგირით რე ფორილი დო წიმინდუას დო რესტავრაციას ოხვილჷ.
შინელი ათინარეფი რედაქტირაფა
- ბიროლ თოფალოღლუ (ხატიფხეში) - ლაზი ფოლკლორისტი დო მობირე, მოქარანე
- გოქჰან ბირბენი - ხემშინი მობირე
- ისმაილ ავჯჷ ბუჯაკლიში - ლაზი პუბლიცისტი, მოქარანე
- სელიმ ბოლუქბაში - ლაზი მუსიკოსი დო მობირე
- აჰმედი გუნგორი (ქაცახინაში) - ლაზი ფოლკლორისტი
- ემრე ფეჰლივანლარი (ტროხტეში) - ლაზი მობირე
- ჰულია ფოლათი - თურქეთის პოპულარული დო შინელი მობირე
ტერიტორიული მონწყუალა რედაქტირაფა
ნოღა ათინა 10 ჭიჭე რაიონშე აკმოდირთუ:
- ბეიაზთაში (ქვაქჩე)
- ჯუმჰურიეთი (ნოღადიხა)
- გაზი (დევრიში / ხოშნეშინი)
- გიუზელიალჷ (დუდუვათი)
- იქიზთეფე (კუკულათი დო ლაროზი)
- ქირაზლჷქი (თუდენი ბულეფი)
- ფაზარი (ნოღა)
- სოღუქსუ (შილერითი)
- ზაფერი (ჯინი ბულეფი)
- იუქარჷ სოღუქსუ (შილერითი)
ათინაშ რაიონი 50 ოფუტეს მიშეკოროცხანს:
- აქბუჯაქი (მერმანათი)
- აქმესჯითი (ჯაჯივათი)
- აქთაში (ხუნარი)
- აქთეფე (კიტათი)
- ალჩჷლჷ (ხანჭკუნი)
- ბალჷქჩჷ (ზელეხი)
- ბაშქიოი (ბაშქოი)
- ბოღაზლჷ (ჯიგეთურე)
- ბუჯაქი (აჩაბა)
- დაღდიბი (სულეთი)
- დარჷლჷ (არანაში)
- დერებაშჷ (წუკიტა)
- დერინსუ (ზანათი)
- დერნექი (კოსტანივათი)
- ელმალჷქი (კუზიკა)
- გიუნეი (ავრამითი)
- ჰამიდიე (კუწუმა)
- ჰანდაღჷ (დათივათი)
- ჰისარლჷ (ნოხლამსუ)
- ქაიაღანთაში (სითორი)
- ქესიქქიოფრუ (ხუდისა)
- ქოჯაქიოფრუ (ხოთრი)
- ქუზაიჯა (სურმინათი)
- ჷრმაქი (მამაკივათი / მამაჭივათი)
- ჷრმაქ იენიქოი (?)
- მერდივენლი (მელიათი)
- ოჯაქი (საპუ)
- ორთაიოლი (მელესქური)
- ორნექი (ვენეღი)
- ორთა ჷრმაქი (?)
- ფაფათია (პაპათი)
- სესსიზდერე (პაპილათი)
- სივრიქალე (თორდოვათი)
- სივრითეფე (სკეჶანევათი)
- სუბაშჷ (ხაჭაპითი)
- სულაქი (ჯაბათი)
- სუჩათჷ (აფსო)
- შეჰითლიქი (ხაკუ)
- შენთეფე (ღულივათი)
- შენდერე (ბოგინა)
- თექთაში (ბოგინა)
- თუთუნჯულერი (ტალვათი)
- უღრაქი (ჩინგითი)
- იავუზი (ნოხლამსუ)
- იემიშლი (ილასტასი)
- იუჯეჰისარი (ლამღო)
- საჰილქიოი (?)
- იეშილქოი (?)
- თოფლუჯა (მესემითი)