ვიჯა
ვიჯა (ლაზ. ვიჯა, თურქ. Çamlıhemşin) — ნოღა დო რაიონი თურქეთიშ რიზეშ პროვინციას, ქიანაშ ოორუე-ბჟაეიოლს, ისტორიულ ლაზონას, უჩა ზუღაპიჯიშ ობჟათეჸურე, კაჩკარიშ გვალეფიშ კართეს.
| ნოღა | |
|---|---|
| ვიჯა ვიჯა / Vica Çamlıhemşin | |
| |
| კოორდ. | 41°08′ოორ 41°01′ელ |
| ქიანა |  თურქეთი
|
| რეგიონი | უჩა ზუღა |
| პროვინცია | რიზე |
| ფართობი | 885 კმ² |
| მახორობა | 8,237 |
| ერუანული აკოდგინალუა |
ლაზეფი, ჰემშინეფი |
| ბორჯიშ ორტყაფუ *ზარხულიშ |
EET (UTC+2) EEST (UTC+3) |
| ოფოსტე კოდი | 53 |
ეტიმოლოგია რედაქტირაფა
ვიჯაშ ეტიმოლოგია ჯგირო დოგურაფილი ვა რე, მარა ისხუნუაფჷ ვერსია, ნამდა „ვიჯა“ იდენტურიე ქორთული „ვეძა“-შ, მუთ დიხაშე ეშმალჷ ტიბჷ წყარს შანენს. ლინგვისტური კანონზომიერაფაშ მეჯინათ თაშ რე დო ვიჯაშ რაიონი ხოლო ეფშა რე თეჯგურა ტიბჷ წყართოლეფით.
გეოგრაფია რედაქტირაფა
ვიჯაშ რაიონიშ უმენტაში ნორთი გვალას მეუღჷ. ჰავა ლიბჷ დო ტიბჷ რე, ჩანს უჩა ზუღაპიჯიშ კლიმატშო ოსქვებური ჯალეფი დო ტყალეფი. ბჟაეიოლშე არტაშენი უხურგანს, ბჟადალშე ჰემშინი (ტამპური), ჩაიელი (მაპავრი) დო იქიზდერე (ხურასი), ოორუეჸურე ათინა დო ობჟათეჸურე იუსუფელი დო ისპირი. ვიჯაშ რაიონიშ ტერიტორიას მოურს ღალეფი: ფურტონა, ხალა, ელევითი, პალოვითი დო შხვა. ვიჯაშ რაიონს ანდა დიდი გვალა რე: კაჩკარი, ელევითი, აბუცორი, ვერჩენიკი.
ისტორია რედაქტირაფა
ვიჯა კოლხეთიშ დო ეგრისიშ ომაფეეფშა, უკული ტრაპიზონიშ იმპერიაშა მიშმეშჷ. 1509 წანას ოსმალეთიშ იმპერიაშ ხეშა გინილჷ.
მახორობა რედაქტირაფა
2011 წანაშ ეჭარუათ ვიჯაშ რაიონს სქიდუდჷ 6083 კოჩი, თაჸურეშე 1313 ნოღას. მახორუეფიშ 70% ჰემშინი რე, დოსქილადირი ლაზეფი.
ისტორიული ობიექტეფი დო ოქინაფუეფი რედაქტირაფა
- აიდერი — ოფუტე, სოდეთ ჩხე აბანოეფი რენ.
- ფურტონაშ ლეხერა — მოდირაკილ ხინჯეფით გოფშა ღალიშ ლეხერა.
- ზილკალე — ოშქარ ოშწანურეფიშ ჯიხა.
- კალე-ი ბალა — ოშქარ ოშწანურეფიშ ჯიხა.
შინელი ვიჯარეფი რედაქტირაფა
- მაჰმუთ თურანი — ჰემშინი მუსიკოსი
- ამედი კუმლი — ლაზი ფოლკლორისტი
- ომერი ქჷზმჷში — ლაზი ლოტბარი
ტერიოტრიული მონწყუალა რედაქტირაფა
ვიჯაშ ნოღა 5 მაჰალეშე(განობაშე) აკმოდირთუ:
- მერქეზი
- აშაღჷ ჩამლჷჯა (ვიჯეი სუფლა)
- ქონაქლარ (მაკრევისი)
- ქავაქი (მიქრუნი)
- სჷრთი
ვიჯაშ რაიონი 20 ოფუტეშე აკმოდირთუ, თაჸურეშე 7 ლაზური რე დო 13 ჰემშინური.
ლაზური ოფუტეეფი
- დიქქაია (მეკალესკირითი)
- ჩაიჷრდუზუ (ღვანდი)
- თოფლუჯა (მწანუ)
- მურათ (ქომილო)
- ქიოფრუქიოი (აბიჩხო)
- ბეჰიჯე (ბეიჯა)
- ქადჷქიოი (ორენკითი)
ჰემშინური ოფუტეეფი
- ორთაქლარი (ჰემშინ ბაშქოი)
- ორთანქიოი (ორთანი)
- ორთაიაიალა (ჰემშინ ორთაქიოი)
- სირაქიოი (ჰემშინ აშაღჷქიოი)
- შენქიოი (ომოქთა)
- შენიუვა (ჭინჭივა)
- იულქუ (მოლევინცი)
- იაიალაქიოი (ელევითი)
- იაზლჷქი (ვაროში)
- იოლქიი (კუსივა)
- იუქარჷ შიმშირლი (კისმენმელივორი)
- ზილკალე (კოლუნა)
- ჩათი (დაპი)