ალექსანდრე II (რუსეთი)
ალექსანდრე II (რუს. Алекса́ндр II Никола́евич, დ. 29 პირელი, 1818 — ღ. 13 მელახი, 1881) — რუსეთიშ იმპერატორი, პოლონეთიშ მაფა დო ფინეთიშ დიდი თარი 1855-1881 წანეფს, რომანოვეფიშ დინასტიაშ წჷმმარინაფალი.
| ალექსანდრე II Александр II | ||
.jpg) | ||
| რუსეთიშ იმპერატორი | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 2 მელახი, 1855 – 13 მელახი, 1881 | ||
| წიმოხონი | ნიკოლოზ I | |
| მონძე | ალექსანდრე III | |
| დუნაბადი | 29 პირელი, 1818 მოსკოვიშ კრემლი, მოსკოვიშ გუბერნია, რუსეთიშ იმპერია | |
| ნაღურა | მელახი 13, 1881 (62 წანერი) ზოთონჯიშ დოხორე, სანქტ-პეტერბურგი, რუსეთიშ იმპერია | |
| ნთხორუ აბანი | სანქტ-პეტერბურგიშ წიმინდე პეტრეშ დო პავლეშ ოკათედრე ოხიდა | |
| მუმა | ნიკოლოზ I | |
| ნანა | ალექსანდრა თედორეშ ცირასქუა | |
| ალმასქუ | 1. მარია ალექსანდრეშ ცირასქუა 2. ეკატერინე დოლგორუკოვა | |
| სქუალეფი | ალექსანდრა, ნიკოლოზი, ალექსანდრე III, ვლადიმირი, ალექსეი, მარია, სერგეი, პავლე, გიორგი, ოლგა, ეკატერინე | |
| რელიგია | რუსული მართლმადიდებლური რელიგია | |
| ხეშმოჭარუა |  | |
ალექსანდრე II რდჷ ნიკოლოზ I-შ უნჩაში ქომოლსქუა. საიმპერატორო ხვისტაშა ეშართჷ 1855 წანას. ყირიმიშ ლჷმას რუსეთიშ მარცხიშ უკულ, უციო რდჷ ქიანაშ რეფორმირაფა. რუსეთიშ იმპერია ეკონომიკურო ძალამს ეკმასკიდუდჷ ევროპაშ სახენწჷფოეფს. ხვისტაშა ეშულაშ უკულ მალას ალექსანდრექ ატარჷ შანულამი რეფორმეფი: გაუქვჷ პატონ-ჭკორალა, გადუდიშულჷ ჭკორეფი, ატარჷ სასამართალოშ რეფორმა, სასამართალო პროცესის ბრალდვალირეფს თხილანდეს ადვოკატეფი. 1863 წანას ალექსანდრექ უნივერსიტეტეფს ქიმეჩჷ ავტონომიური მართუალაშ ნება, რეფორმაშ შედეგო პროფესორეფს, დეკანეფს დო რექტორეფს გიშმაგორუნდეს თინეფიშ კოლეგეფი, დო ვართ სამინისტრო. უნივერსიტეტიშ გამორსეფიშ ჩაბარება არძოს შეულებუდჷ. შანულამი რდჷ ალექსანდრეშ ოურდუმე რეფორმა ხოლო. ალექსანდრექ დიდებუანეფიშ გოლინა დადაღარჷ დო თინეფს პრივილეგიეფი გეგლანწყჷ.
ალექსანდრეშ გალენური პოლიტიკა უმოსო პაციფისტური რდჷ. ალექსანდრე ალურდჷ აკოართაფილი შტატეფს დო ოპონირენდჷ გოართოიანაფილი ომაფეს. ააშ-იშ ომენოღალე ლჷმას ალექსანდრექ ხუჯი დუკინჷ ოორუე შტატეფს (რსხუ) დო თინეფიშ მახვარებელო ნიუ-იორკიშა დო სან-ფრანცისკოშა ოურდუმე გემეფი ხოლო ქაჯღონჷ, კონფედერატეფიშ ოზუღე ნძალეფიშ სააწმარენჯოთ. 1867 წანას ალექსანდრექ ალასკა 7,2 მლნ. დოლარშა ამერიკას ქიმეჸიდჷ. 1870-იან წანეფს რუსეთიქ დეხოლჷ გერმანიას დო ავსტრიას. 1872 წანას სუმი ქიანაქ გაჭყჷ სუმი იმპერატორიშ რსხუ. ჸათე კოალიციაშ ღანკი რდჷ პოლიტიკური სიტუაციაშ სტაბილიზაცია ევროპას.
1877-1878 წანეფს რუსეთი ოლიმუდჷ ოსმალეთიშ იმპერიას. ლჷმას ოსმალეთიქ დემარცხჷ. დუდიშულობა მიპალეს ბულგარეთიქ, მონტენეგროქ, რუმინეთიქ დო სერბეთიქ. 1878 წანაშ ბერლინიშ კონგრესით ალექსანდრექ უკმაყოფილეთ ქუდოსქიდჷ, მარა კონგრესიშ გინოჭყვიდირეფიშა ვაწურინჷ. ალექსანდრეშ მართუალაშ ბორჯის, 1863 წანას მოხვადჷ პოლონეთიშ არჸებაქ, ნამუთ ალექსანდრექ ზისხირს ქინაშკვიდუ. არყებულეფიშ მოჯალაგუაშ უკულ, ალექსანდრექ გეგლანწყჷ ავტონომიური მართუალა პოლონეთის დო თინა რუსეთიშ ტერიტორიას კონდაკო ქიმურსხუ.
ალექსანდრე II-შ ხეშუულება რუსეთის პოპულარობათ ვასარგებლენდჷ. ალექსანდრეს ბრელშა მუნწყის ტერორისტული აქტი. 1881 წანას, მაამშვა ტერორისტული აქტიქ საჭარათ გინირთჷ ალექსანდრეშო. რევოლუციურ-სოციალისტური ორგანიზაცია ნაროდნაია ვოლიაშ მაკათურეფქ იმპერატორი ომაღურეთ დოჭკირეს. ალექსანდრე II-შ ღურაშ უკულ ხვისტაშა ეშართჷ თიში სქუაქ ალექსანდრე III-ქ.