დიდი დეპრესია

მოჩამილი სტატია 1930-იანი წანეფიშ მოსოფელიშ ეკონომიკურ კრიზისის ოწაწჷ.

კაბეტი დეპრესია — მასობური გლობალური ეკონომიკური დოლაფა, ნამუთ იგჷნძორებუდჷ 1929 წანაშე დოხოლაფირო 10 წანაშ გოძვენას. კრიზისიქ გჷმიჭანუ ანდა ბანკიშ აკორცუაფა, რეკორდული უმუშერალა, თეშ, მუჭოთ ედომუშამი ერუანული პროდუქტიშ, ინდუსტრიული წარმებაშ, აქციეფიშ ბაზარს ფასეფიშ დო თაშნეშე პრაქტიკულო ეკონომიკაშ ძინაშ არძა პარამეტრიშ ბიწორი დოლაფა. დოლაფაშ პიკიქ მიოჭირინჷ 1933 წანას, მარა ხვალე მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ უკულ იჸუ შილებუამქ თიჯგურა ინდიკატორეფიშ, მუჭოთ რე ინდუსტრიული წარმაფა, ოწარმე აქციეფიშ ფასეფიშ დო გლობალური ერუანული დინოხოლენი პროდუქტიშ 1929 წანაშ დონეშა მოჸონაფა.

ჯოხოდვალა „კაბეტი დეპრესიაქ“ თე მოლინაშო გედვალირქ იჸუ თი ბაძაძეფიშ გეშა, ნამჷ-და თინა რდჷ ინდუსტრიული ქიანეფიშ ისტორიას არძაშე მასშტაბური დოლაფა წარმებას დო პროდუქტიულობას, დო ნამჷ-და თიშ ეფექტი ოგინაფეთ საჭვებო რდჷ ედომუშამ ინდუსტრიულ მოსოფელს დო თიშ ოვაჭარე პარტნიორეფშო გოვითარაფონ ქიანეფს.

ტერმინი „კაბეტი დეპრესია“ მიოწურუანს ხვალე ეკონომიკურ მოლინაშა ვარჷნ, თინა თაშნეშე გჷთმოთანჯჷნს ართ ედომუშამ კულტურულ პერიოდის, ნამუსჷთ ლექინას „დეპრესია“ უჯოხონა, დო პოლიტიკურ გჷმოხონარაფას თე ეკონომიკური მოლინაშო.

კაბეტი დეპრესიაშ ბაძაძეფი

ეკონომისტეფი, ისტორიკოსეფი დო პოლიტიკური მენცარობეფი კაბეტი დეპრესიაშ ბაძაძეფიშ ანდა თეორიას წჷმარინუანა. თეშნერო თინა ეკონომიკური ისტორიაშ ართ-ართ არძაშე უმოსო დოგურაფილ მოლინათ სქიდუ ასეშა. ართამი მოარზაფათ კაბეტი დეპრესიაშ ბაძაძი თარო თარობაშით მონეტარული პოლიტიკაშ ჩილათირ მართუალაქ იჸუ.

თარი კაპიტალისტური ეკონომიკაშ თეორიეფი ხვილაფას აკვანთირენა წარმებას, ხვარებას დო კრედიტს შქას ურთიართალას მაკროეკონომიკაშჸურე, დო პიჯულ ინცენტივეფს დო მაჸიდეფონ გჷნოჭყვიდირეფშე მიკროეკონომიკაშჸურე. თე თეორიეფი ოცადჷნა დიჭყან მოლინეფიშ ქრონოლოგია თეშ, ნამჷ-და გოსხუნან მუქ გჷმიჭანუ ინდუსტრიული ოქიანუშ მონეტარული სისტემაშ დო თინეფიშ ოვაჭარე ურთიართალეფიშ ინონთხაფაქ. თინეფშე გინორთელო მარქსისტული ეკონომიკაშ თეორია ხვილაფას აკვანთიერენს ურთიართალაშა წარმებაშ კონტროლს დო სიდინდარაშ კონცენტრაციაშ შქას. მარქსისტეფიშო კაბეტი დეპრესია უგნულუ რე კაპიტალიზმიშო დო თე მოლინა ოთოლსერე ვა რდას ოკო.

ბოლო ბორჯის, ეკონომისტეფიშ უმენტაშობა უხუჯანს მოარზაფას, ნამჷ-და ოფონდე ბაზარიშ აკორცუაფა 1929 წანას ვაჸოფე კაბეტი დეპრესიაშ ბონი ბაძაძი, უმოსო შედეგი რდჷ, ნამუქჷთ კატალიზატორიშ როლი არსულჷ დო მოლინეფიშ დრამატულ გოვითარაფაშახ ქიმიჸონჷნ. თიმბორჯიანი ეკონომიკური მუნაჩემეფიშ სტატისტიკაშ დოგურაფათ სინთიერო გჷნირთჷ დეპრესიაშ უმოს ტომბა ბაძაძეფქ, ნამუსჷთ თაშნეშე მეჸუნდჷ ევროპაშ ეკონომიკური დიკოხონი. ასეშო, არძაშე მეღებული რე პეტრე ტემინიშ თეორია: კაბეტი დეპრესია გჷმოჭანაფილი რდჷ აკოართიანაფილი შტატეფიშ ფედერალური რეზერვიშით წანეფიშ გოძვენას მანჯაფილი კატასტროფულო ჩილათერი მონეტარული პოლიტიკათ, ნამუთ წჷმი აწოჸუნდჷ კაბეტ დეპრესიას. ინფლაციაშ შეკებაშ ღანკით, ფარაშ მეჭირინაფაშ გოხურგუაშ პოლიტიკაქ მეჭვილი აჯამრეაქცია გჷმიჭანუ, თიშენ, ნამჷ-და ეკონომიკაშ ფაქტობური პრობლემა დეფლაცია რდჷ.

რესურსეფი ინტერნეტის

Rare Color Photos from the Great Depression – slideshow by The Huffington Post
EH.net Archived 2013-07-02 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. , "An Overview of the Great Depression", by Randall Parker.
America in the 1930s Archived 2008-06-12 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. Extensive library of projects on America in the Great Depression from American Studies at the University of Virginia
The 1930s Timeline Archived 2009-10-07 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. year by year timeline of events in science and technology, politics and society, culture and international events with embedded audio and video. AS@UVA
Great Myths of the Great Depression Archived 2009-02-06 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. by Lawrence Reed
Franklin D. Roosevelt Library & Museum for copyright-free photos of the period
An Age of Lost Innocence: Childhood Realities and Adult Fears in the Depression Archived 2009-11-26 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. American Studies at the University of Virginia
Great Depression in the Deep South Archived 2008-05-04 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
Soul of a People documentary Archived 2009-09-06 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. on Smithsonian Networks
The Great Depression at the History Channel