ილია ვეკუა

ილია ვეკუა (დ. 23 პირელი/6 მესი, 1907, შეშელეთი, გალიშ მუნიციპალიტეტი, ღ. 2 ქირსეთუთა, 1977, ქართი) — ქორთუ მათემატიკოსი დო მექანიკოსი. ჸოფილი სხუნუეფიშ მენცარობეფიშ აკადემიაშ (1958) დო საქორთუოშ მენცარობეფიშ აკადემიაშ (1946) აკადემიკოსი, სოციალისტური ხანდაშ გერგეზი (1969), საქორთუოშ მენცარობეფიშ აკადემიაშ პრეზიდენტი (1972-1977), ფიზიკა-მათემატიკაშ მენცარობეფიშ დოქტორი, პროფესორი.

ბიოგრაფია

ილია ვეკუაქ ოშქაშე სკოლაშ თებაშ უკული, 1925 წანას, გურაფა გაგინძორჷ ქართიშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშ ფიზიკა-მათემატიკაშ ფაკულტეტის.

1930 წანას წჷმოძინელო გათუ ფიზიკა-მათემატიკაშ ფაკულტეტი დო რეკომენდაციაქ ქიმიაჩჷ ლენინგრადიშ უნივერსიტეტის აპირანტურას ჩარიცხებაშო. ასპირანტურაშ გოულაშ უკული, 1933 წანას ილიაქ ქართიშშა დირთჷ დო მუშობა დიჭყჷ უნივერსიტეტის ფიზიკა-მათემატიკაშ ფაკულტეტის. მუ კითხულენდჷ ლექციეფს ათეხანური მათემატიკაშ ანდა დარგის. ილია ვეკუა ოკათუდჷ მიარე ომენცარე სემინარიას. თაჸურეშე დიჭყჷ მუში პედაგოგიურ, მენცარულ დო ორგანიზატორული მოღალობაქ.

1937 წანას ილია ვეკუაქ თხილუ ოკანდიდატე დისერტაცია ქართიშ სახენწჷფო უნივერსიტეტის. თიმ წანას ეშასხუნეს დოცენტო. 1939 წანას წჷმოძინელო დოთხილუ ოდოქტორე დისერტაცია. 1940 წანას ილია ვეკუა პროფესორი რე. 1940-1944 წანეფს ილია ვეკუა უნივერსიტეტიშ ფიზიკა-მათემატიკაშ ფაკულტეტიშ დეკანი რდჷ.

1944 წანას ილია ვეკუა საქორთუოშ მენცარობეფიშ აკადემიაშ მაკათურ-კორესპონდენტო, 1946 წანას აკადემიკოსო გეგშასხუნეს.

1944-1947 წანეფს ილია ვეკუა რდჷ ქართიშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშ პრორექტორი ომენცარე ნორთის, 1947-1951 წანეფს — ქართიშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშ უმაღალაში მათემატიკაშ კათედრაშ გამგე. 1948 წანას მუქ გჷმაბჟინუ ფუნდამენტური მონოგრაფია ელიფსურ განტოლებეფიშ ეშანწყჷმაშ ახალი მეთოდეფი. თე მონოგრაფიაშე მუს 1950 წანას სხუნუეფიშ სახენწჷფო დო ლენინურ (1963) პრემიაქ მიაჩჷ.

1951 წანას ილია ვეკუაქ მოსკოვიშა მიდართჷ დო თექ გაგინძორჷ მენცარული საქვარუა. 1952 წანას მუ ლომონოსოვიშ უნივერსიტეტიშ პროფესორო გეგშასხუნეს, სოდეთ 1959 წანაშა იმუშუ.

1958 წანას სხუნუეფიშ რსხუშ მენცარობეფიშ აკადემიაშ თახმი (ნანდული) მაკათურო გეგშასხუნეს. 1959 წანაშე რდჷ ახალგჷნაჭყეფუ ნოვოსიბირსკიშ უნივერსიტეტიშ მაართა რექტორი. რდჷ ჟურნალ „Сибирский математический журнал“-იშ რედკოლეგიაშ მაკათური. 1959-1961 წანეფს რდჷ ჟურნალ „Вестник Академии наук СССР“- იშ რედკოლეგიაშ მაკათური, სხუნუეფიშ მენცარობეფიშ აკადემიაშ ციმბირიშ გჷნართაშ ჰიდროდინამიკაშ ინსტიტუტიშ თეორიული გჷნართაშ გამგე დო შხვა.

1964 წანას ილია ვეკუაქ ქართიშა დირთჷ. მუს პატიქ ქოხვადჷ, ჟირშა ჸოფედჷკო უნივერსიტეტიშ რექტორი - 1953 წანაშ კვირკვეშე თიმ წანაშ ეკენიაშა დო 1966 წანაშ პირელშე 1972 წანაშ პირელშა. უნივერსიტეტიშ მუქ გონწყჷ მუდგაზმარენი ახალი ფაკულტეტი, კათედრა, კაბინეტი, 1966 წანას უნივერსიტეტიწკჷმა დირსხუ გუმორინაფადი მათემატიკაშ პრობელმურ ლაბორატორიაქ, ნამუთ რდჷ ალმახანური ტექნიკური მონწყილობებით აღჭურვილი. თეშ ბაზას მოგვიანაფილო გერსხუაფილქ იჸუ გუმორინაფადი მათემატიკაშ ინსტიტუტიქ, ნამუშ დირექტორით ილია ვეკუა რდჷ. მუშ ღურაშ უკული ინსტიტუტის ილია ვეკუაშ ჯოხოქ ქიგიადჷ.

ჯილდოეფი

1969 წანას, მუჭოთ გჷშარჩქინელ მენცარს დო ოჯარალუ მოღალეს, ილია ვეკუას სოციალისტური ხანდაშ გერგეზიშ წოდებაქ ქიმიენიჭჷ. დაჯილდოებული რდჷ 5 ლენინიშ ორდენით, საპატიო შანიშ ორდენით დო მენდალეფით. 1972 წანაშ მესის ილია ვეკუა ეშასხუნეს საქორთუოშ მენცარობეფიშ აკადემიაშ პრეზიდენტო. თე პოსტის მუქ მუში დიდი მაგურაფალი ნიკო მუსხელიშვილი თირუ.

ილია ვეკუაქ ღურუ 1972 წანაშ 2 ქირსეთუთას. დასაფულებური რე ჭარუეფიშ დო ოჯარალუ მოღალეეფიშ მთაწმინდაშ პანთეონს.

რესურსეფი ინტერნეტის

• ილია ვეკუაშე
• ილია ვეკუა ისინი იყვნენ პირველებიშ საიტის Archived 2005-11-23 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.

1. კოროცხუაფონი ერკებულიშ ელემენტი

{{ქიანაშ მუნაჩემეფი {{{1}}} | country flaglink2 | variant = | size = | name = | altlink = მორაგბეეფიშ ერუანული ნაკორობა | altvar = rugby }}

ლიტერატურა

• მანია გ., ხვედელიძე ბ., ილია ვეკუა, ქართი., 1967
• Бицадзе А. В., Илья Несторовиз Векуа, Тб., 1967

• ქორთული სხუნუეფიშ ენციკლოპედია, ტ. 4, ხს. 346, ქართი, 1979 წანა.