ოორუეშ ლჷმა
ოორუეშ კაბეტი ლჷმა — ლჷმა შვედეთიშ დო ოორუე ევროპაშ სახენწჷფოეფიშ კოალიციაშ შქას, ბალტიაშპიჯეთიშ დიხეფიშო. კოალიციური სახენწჷფოეფს ხემანჯღვერენდჷ რუსეთიშ ომაფე. ლჷმაქ შვედეფიშ მარცხით გეთუ.
რუსეთიშ მაფა პეტრე I-შ ღანკი რდჷ ბალტიაშ ზუღაშა გიშაულარიშ ხეშა აშაჸოთამა. ჸათეშ გეშათ ოხვილური დო უციო რდჷ შვედეთიშ დამარცხება. პეტრექ რსხუ გაჭყჷ რეჩ პოსპოლიტაწკჷმა დო დანია-ნორვეგიაშ ომაფეწკჷმა. 1700 წანას ქიდიჭყჷ ლჷმაქ შვედეთიშ მეხჷ, ნამუთ 1721 წანაშახ იგინძარებუდჷ. ლჷმაშ მიმალობაშ მაართა ეტაპის, შვედეფქ, მაფა კარლ XII-შ დუდალათ რუსეფი დო თინეფიშ მორსხუეეფი დამარცხეს ნარვაშ ბურჯაფის. რუსეფქ უკახალე დიკინეს. კარლ XII-ქ უკულ წიმიჭყჷ ოურდუმე მოქმედალა პოლონეთიშ მეხჷ. პეტრექ მოსკოვიშა დირთჷ დო დიჭყჷ ჯარიშ რეფორმა. რეფორმათ, ეჩი კომლიშე ოკო გიშართუკო ართი ჯარიშკოჩიქ. დირსხუ ევროპული სტილიშ რეგულარული არმიაქ, ნამუშ მაკათურეფიშ უმენტაშობას გლეხეფი წჷმარინუანდეს. ოფიცერეფი უმოსო პატონეფიშ დო დიდებუანეფიშ ფანიეფიშე რდეს. ჯარიშ განძალიერაფაშ მოხ, გამზადეს 300 ზარბაზანი. 1702 წანაშე რუსეფქ სერიოზული წჷმოძინეფს მიოჭირინეს. რუსეფქ ქიდეკინეს ნარვაშ ჯიხაზურგა დო ბალტიაშ ზუღაშა გეგშართეს. 1707 წანაშე, პოლონეთიშ დამარცხებაშ უკულ, კარლ XII-ქ რსული ნძალეფით რუსეფს მიკართჷ. 1709 წანას მოხვადჷ ოორუეშ ლჷმაშ გინმაჭყვიდირალი ბურჯაფიქ. პოლტავაშ ვეს, რუსეფქ კონწარო ორჯგინეს შვედეფს.
ჸათე ბორჯიშო, ოსმალეთი შიშენდჷ ნამდა შვედეთიშ დამარცხებაშ უკულ, პეტრე I ლესქერობებს ობჟათეშე ქიდიჭყანდჷ. ჸათეშ გეშათ მალას ოსმალეთიქ რუსეთის ლჷმა გეგმუცხადჷ. რუსეთის ოსმალეთწკჷმა ლჷმას მუთუნნერი შანულამი გომორძგუეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. 1713 წანას პეტრექ ოსმალეთიწკჷმა ოთინჩალე ხეკულუა ქუდოდვჷ, ნამუშ ნძალათ დათმჷ აზოვიშ ჯიხაზურგა დო ზუღაშა გიშაულარი. უკულ პეტრექ კინ შვედეფიშ მეხჷ ქიდიჭყჷ ოურდუმე კამპანია. 1714-1720 წანეფს რუსეფქ შანულამი ოზუღე გომორძგუეფს მიოჭირინეს. ოორუეშ ლჷმაქ 1721 წანას ითუ ნიშტადტიშ ზეთ, ნამუშ ნძალათ რუსეთიქ მიპალუ ოორუე ესტონეთი, კარელია დო ლივონია, თაშნეშე ბალტიაშ ზუღაშა გიშაულარი. ოორუე ლჷმას რუსეთიშ გომორძგუაშ ეიოშანალო, რუსეთიქ იმპერიათ დო პეტრე I-ქ იმპერატორო გინირთჷ.