რომიშ იმპერატორეფიშ ერკებული: გინორთი გინოჯინეფს შქას

დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ღოზი 1:
[[ფაილი:Statue-Augustus.jpg|thumbnail|200px|right|[[ავგუსტუსი]], რომიშ მაართა იმპერატორი]]
ტიტული '''რომიშ იმპერატორი''' გარკვეულიგარკვიებული გაგებათ თეხანურიალმახანური ცნება რე დო აკმაშქვანს პოსტის, ნამუთ უკჷნებუდესუკინებუდეს თი კათას, მიქჷთ [[რომიშ იმპერია]]შ ნძალანებაშ ოდუდეშა მოულა მახერხესმიხუჯესინ. რომიშ იმპერიაქ გევითარჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]შე, თიშ უკული, მუთ დომინანტური როლი დეკინჷ [[ევროპა]]ს დო მუშო დჷმახასიათაფალქ გინირთჷ ართპიროვნულართპიჯუანულ მართუალაქდუდალაქ, "სენატიშ დო რომიშ მოქალაქეეფიშმენოღალეეფიშ" მანგიერომანგიორო.
 
[[ავგუსტუსი]]ქ, რომიშ მაართა იმპერატორქ ორდო არსებულისქილადირი რომიშ მაგისტრატიშ ნძალანება მუშ ხეშა გეჭოფუ დო არსებულირსებული ტიტული "Princeps Senatus" (სენატიშ მაართა პიჯი) მირგჷგეჭოფჷ დუდშა. მართუალაშდუდალაშ ტეთე სტილი, ნამუქუთ დოხოლაფირო 300 წანას გეგინძორჷგეგინძორჷნ, "პრინციპატო" რე ჩინებული. სიტყვაზიტყვა "იმპერატორიშ" თეხანურიალმახანური შანულობა მოურს თე ჯოხოდვალაშ ტიტულშე, ნამუსუთ არმია წჷმოძინელ გენერალს ანიჭენდჷარზენდჷნ. ტერმინი "იმპერატორი" თეხანო შანენს რომიშ იმპერიაშ მამართვალსმადუდეს.
 
ახ. წ. III ოშწანურას [[მასუმა ოშწანურაშ კრიზისი]]შ უკული, [[დიოკლეტიანე]]ქ იმპერიული მართუალაშდუდალაშ ახალ მანერას ფორმალური დო უმოსი მიკმაჭოფალი ანგარია (იერი) ქიმეჩჷ, [[დომინატი]]შ პერიოდიშ ფორმირაფათ. იმპერატორიშ პერსონას უმოს ღოზგოსუმალირ ავტორიტეტიქ ქიმიენიჭჷქიმიაჩჷ, მუშ მიმართუაქ გინირთჷთის მიოწურუანდეს 'Dominus Noster'-შ ('ჩქინი მეუფე') ჯოხოთ. დიოკლეტიანეშე მოჸუნაფილი ფშხირასშხირას მუდგაზმარენიმუდგაზმარენ ართხანური იმპერატორი მართუნდუდუდენდჷ იმპერიას, მუშ გეშათ იმპერიაშ ასმანცხვარი (უკიდეგანო) ტერიტორიეფი ირცუაფუდუირცუაფუდჷ. 395 წანაშ უკული დო [[თეოდოსიუს I]]-შ ღურათ იმპერიაქ უმოს გჷმოკვათილო გირთჷ [[ბჟადალ რომიშ იმპერია|ბჟადალ]] დო [[ბჟაეიოლ რომიშ იმპერია|ბჟაეიოლ]] ნორთეფო, მარა თე დორთუალა ოფიციალური დიო ვა რდჷ დო ბჟაეიოლ იმპერიაშ იმპერატორს ფშხირასშხირას უღუდუუღუდჷ გოლინა ბჟადალ ნორთიშენორთიშა.
 
ბჟადალიშ იმპერიას გჷშაკერძაფილო მონკა პერიოდიქ გეუდირთჷ 395 წანაშ უკული დო საბოლოოთსაბოლათ დიფაჩჷაკოცუ 455 წანას. ეკონია ბჟადალიშ იმპერატორქ 476 წანას გინოდირთჷ ოიმპერატორეოიმპერატორიშ ხვისტაშე, მუშ გეშათ ბჟადალიშ ტერიტორიეფშე ალობეფსნებეფს ბჟაეიოლიშ იმპერია იჩემენდჷ. ბჟაეიოლიშ იმპერიაქ არსებობასქილადა გაგინძორჷ 1453 წანაშახ, [[ოსმალეთიშ იმპერია|ოსმალეთიშ თურქეფშე]] [[კონსტანტინოპოლი]]შ ეჭოფუაშახ.
 
== პრინციპატი ==
ღოზი 16:
!rowspan=1 width="180"| ჯოხო
!rowspan=1 width="100"| დაბადება
!rowspan=1 width="100"| მართუადუდალა
!rowspan=1 width="190"| მონძეობაშმონძალაშ ნება
!rowspan=1 width="100"| პორტრეტი
!rowspan=1 width="140"| ღურა
ღოზი 24:
| [[23 ეკენია]], ჯვ. წ. 63 წანა, [[ნოლა]], [[იტალია (რომიშ პროვინცია)|იტალია]]
| [[16 ღურთუთა]], ჯვ. წ. 27 წანა - [[19 მარაშინათუთა]], [[14|14 წანა]]
| გინირთჷ მაართა "დე ფაქტო" იმპერატორო [[რომიშ სენატი|სენატიშ]] დამარცხებაშმარცხებაშ გეშა.
|align="center"| [[ფაილი:Aug11 01.jpg|100px]]
| [[19 მარაშინათუთა]], 14 წანა <br /> შილებე ღურუღურჷ სირჩინათსირჩინუშ გეშა, ვარა დოვილესდოჸვილეს, ვარა დუდი დიჸვილჷ.
|-
| '''[[ტიბერიუსი]]''' <br /> <small>'''TIBERIVS''' CAESAR AVGVSTVS</small>
ღოზი 47:
| [[ტიბერიუსი]]შ ჯიმასქუა, [[გერმანიკუსი]]შ ჯიმა დო [[კალიგულა]]შ ჯიმადი; იმპერატორო გჷმაცხადჷ [[პრეტორიანალეფიშ გვარდია]]ქ.
|align="center"| [[ფაილი:Claudius (M.A.N. Madrid) 01.jpg|100px]]
| [[13 გჷმათუთა]], 54 წანა <br /> შილებე დუჸვილუდჷკო ჩილს, [[აგრიპინა|აგრიპინა უკლაშისუკულაშის]] [[ნერონი]]შ სასარგებლოთსაჯგიროთ.
|-
| '''[[ნერონი]]''' <br /> <small>'''NERO''' CLAVDIVS CAESAR AVGVSTVS GERMANICVS</small>