ვიკიპედია

იუკატანიშ ჩქონი: გინორთი გინოჯინეფს შქას

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
უახალაში თირუა →
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ვიზუალურივიკიტექსტი
ახალი გვერდი: thumb|200px|იუკატანიშ ჩქონი '''იუკატანი''' (ესპანურ...
 
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ღოზი 1:
[[ფაილი:Yucatan peninsula 250m.jpg|thumb|200px300px|იუკატანიშ ჩქონი]]
'''იუკატანი''' ([[ესპანური ნინა|ესპ.]] - Yucatán) — [[ჩქონი]] [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალურ ამერიკას]], ნამუთ ართიანშე გუთმორთუნს [[მექსიკაშ ჸურე]]ს დო [[კარიბიშ ზუღა|კარიბიშ ზუღას]]. ჩქონიშ ოორუე ნორთის იდვალუაფუ [[მექსიკა]]შ შტატეფი - [[იუკატანი (შტატი)|იუკატანი]], [[კამპეჩე (შტატი)|კამპეჩე]] დო [[კინტანა-როო]]. ჩქონიშ ობჟათე ორხველჷ [[გვატემალა]]შ დო [[ბელიზი]]შ სახენწჷფოეფს. კლიმატი ტროპიკული დო ჩხე. ჩქონიშ შიმე ობჟათე ტერიტორიაშ თარ ნორთი [[ტროპიკული ტყა|ტროპიკულ ტყას]] უკებჷ.
 
ღოზი 5:
[[ფაილი:Yucatan-Balankancha2.jpg|thumb|left|ოორუე იუკატანიშ არქეოლოგიური რუქა, სოდეთ შანილიე ჯვეშ მაიაშ თარ ნოღეფი, ბრიუს როჯერსიშ ნახანდუშ მეჯინათ<ref>статья|автор издания=Bill Mixon|автор=Bruce Rogers|заглавие=Grutas de Balancanche|ссылка=http://www.amcs-pubs.org/nl/27.htm|издательство=AMCS Activities Newsletter|год=Май 2004|выпуск=|номер=27|страницы=79</ref>]]
[[ფაილი:Yucatán Peninsula.png|thumb|left|ჩქონი ცენტრალურ ამერიკაშ რუქას]]
იუკატანიშ ჩქონიშ ოორუე-ბჟადალს იდვალუაფუ კრატერი - [[ჩიკსულუბი]], ნამუქჷთ დოხოლაფირო 65 მილიონ წანაშ წოხოლე ეკიქიმინუ დიდი [[მეტეორიტი]]შ დონთხაფაშ გეშა, ართართი ჰიპოთეზათ,თე მეტეორიტიშ გითოლაფაქ [[დინოზავრეფი|დინოზავრეფი]] გეშაჭყვიდჷ. [[IV ოშწანურა|IV ოშწანურაშე]] [[X ოშწანურა]]შახ იუკატანი [[მაიაშ ცივილიზაცია|მაიაშ]] ცივილიზაციაშ ცენტრი რდჷ, ნამუქთ [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] არტეფაქტეფი დო აკნაგებუეფი დიტუ (გონსაკუთრებულო [[პირამიდა (არქიტექტურა)|პირამიდეფი]]). არძაშე უმოსო რჩქინელი აბანეფი — ნოღეფი [[ჩიჩენ-იცა]], [[უშმალი]], [[ტულუმი (მაია)|ტულუმი]] დო შხვეფი.
 
მაართა ევროპალეფი, ნამუქჷთ მაართათ მანჭეს იუკატანიშ წყარფიჯისიწყარპიჯისი, [[1517 წანა]]ს, [[ესპანეთი|ესპანარი]] [[კონკისტადორი|კონკისტადორეფი]] - [[ფრანცისკო ერნანდეს დე კორდობა (იუკატანიშ მარკუალი)|ფრანცისკო კორდობა]] დო [[ხუან გრიხალვა|ხუან დე გრიხალვა]] რდეს.
 
ჩქონიშ ჯოხოდვალა მოურს ინდიურ ზიტყვაშე, ნამუთ გინოთანგუათ შინენს «ჩქი თქვანი ვამარჩქილენა». კონკისტადორეფქ თე ფრაზა გეგეს, მუჟანსინ აბორიგენეფს კითხესინ «სო ვორეთ ჩქი, მუ ჯოხო თე დიხას?»<ref>[http://bibliotekar.ru/maya/tom/19.htm bibliotekar.ru]</ref>.
ღოზი 13:
მიარე ვითწანეფიშ განობას, მუსხიშა ცდილენდჷ იუკატანიშ მახორობა ზოხორინალაშ მეჭირნაფას. უღუდეს მუშ აკანური თარობა დო საკუთრება, აბანური კრეოლეფი-იუკატეკეფი შხვა კათა მიოჩქუდეს მუნეფიშ დუდი. 1841—1848 წწ. ჩქონს არესბენდჷ [[იუკატანიშ რესპუბლიკა]], ნამუქჷთ მექსიკაშე გიშართუალა გეგმაცხადუ.
 
[[1847 წანა]]ს, დიხამახანდე-იუკატეკეფქ ებუნტეს ცენტრალური თარობაშ წიმიორე, ცდილენდეს ელმარინჯეეფიშ გორუას, აკოანჯარეს [[მაია (კათა)|მაიაშ]] კათა, მარა თენეფქ მუნეფიშ აკოანჯარაფა მიკართინეს ხვალე მექსიკაშ წიმიორე ვარინоვარინ, კინე თე დიხამახანდეეფიშ წიმიორეთწიმიორე ხოლო. თეშჷნერო [[რასეფიშ იუკატანიშ რასეფიშ ლჷმა|იუკატანიშ ლჷმაქ (თ. გ. რასეფიშ იუკატანიშ რასეფიშ ლჷმა)]] დიჭყჷ, ნამუთ იგინძორებუდუ [[1901 წანა]]შახ.
 
== რესურსეფი ინტერნეტის ==
ღოზი 19:
 
[[კატეგორია:მექსიკაშ გეოგრაფია]]
[[კატეგორია:მექსიკაშჩქონეფიმექსიკაშ ჩქონეფი]]
[[კატეგორია:იუკატანი]]
[[კატეგორია:მესოამერიკაშ გეოგრაფია]]
გორილი რე "https://xmf.wikipedia.org/wiki/იუკატანიშ_ჩქონი"-შე