იუკატანიშ ჩქონი: გინორთი გინოჯინეფს შქას

დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
გონსაკუთრებულო ვარ, გჷშაკერძაფილო! მუქ იჸუ თექ!
ღოზი 1:
[[ფაილი:Yucatan peninsula 250m.jpg|thumb|300px|იუკატანიშ ჩქონი]]
'''იუკატანი''' ([[ესპანური ნინა|ესპ.]] - Yucatán) — [[ჩქონი]] [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალურ ამერიკას]], ნამუთ ართიანშე გუთმორთუნს [[მექსიკაშ ჸურეჸუჯი]]ს დო [[კარიბიშ ზუღა|კარიბიშ ზუღას]]. ჩქონიშ ოორუე ნორთის იდვალუაფუ [[მექსიკა]]შ შტატეფი - [[იუკატანი (შტატი)|იუკატანი]], [[კამპეჩე (შტატი)|კამპეჩე]] დო [[კინტანა-როო]]. ჩქონიშ ობჟათე ორხველჷ [[გვატემალა]]შ დო [[ბელიზი]]შ სახენწჷფოეფს. კლიმატი ტროპიკული დო ჩხე რე. ჩქონიშ შიმე ობჟათე ტერიტორიაშ თარ ნორთი [[ტროპიკული ტყა|ტროპიკულ ტყას]] უკებჷ.
 
== ისტორია ==
[[ფაილი:Yucatan-Balankancha2.jpg|thumb|left|ოორუე იუკატანიშ არქეოლოგიური რუქარუკა, სოდეთ შანილიე ჯვეშ მაიაშ თარ ნოღეფი, ბრიუს როჯერსიშ ნახანდუშნახანდიშ მეჯინათ<ref>статья|автор издания=Bill Mixon|автор=Bruce Rogers|заглавие=Grutas de Balancanche|ссылка=http://www.amcs-pubs.org/nl/27.htm|издательство=AMCS Activities Newsletter|год=Май 2004|выпуск=|номер=27|страницы=79</ref>]]
[[ფაილი:Yucatán Peninsula.png|thumb|left|ჩქონი ცენტრალურცენტრალური ამერიკაშ რუქასრუკას]]
იუკატანიშ ჩქონიშ ოორუე-ბჟადალს იდვალუაფუ კრატერი - [[ჩიკსულუბი]], ნამუქჷთ დოხოლაფირო 65 მილიონ წანაშ წოხოლე ეკიქიმინჷ დიდი [[მეტეორიტი]]შ გენთხაფაშ გეშა, ართართი ჰიპოთეზათ, თე მეტეორიტიშ გითოლაფაქ [[დინოზავრეფი|დინოზავრეფი]] გეშაჭყვიდჷ. [[IV ოშწანურა|IV ოშწანურაშე]] [[X ოშწანურა]]შახ იუკატანი [[მაიაშ ცივილიზაცია|მაიაშ]] ცივილიზაციაშ ცენტრი რდჷ, ნამუქთ [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] არტეფაქტეფი დო აკნაგებუეფინოგაფუეფი დიტუ (გონსაკუთრებულოგჷშაკერძაფილო [[პირამიდა (არქიტექტურა)|პირამიდეფი]]). არძაშე უმოსო რჩქინელი აბანეფი — ნოღეფი [[ჩიჩენ-იცა]], [[უშმალი]], [[ტულუმი (მაია)|ტულუმი]] დო შხვეფი.
 
მაართა ევროპალეფი, ნამუქჷთ მაართათ მანჭეს იუკატანიშ წყარპიჯისი, [[1517 წანა]]ს, [[ესპანეთი|ესპანარი]] [[კონკისტადორი|კონკისტადორეფი]] - [[ფრანცისკო ერნანდეს დე კორდობა (იუკატანიშ მარკუალი)|ფრანცისკო კორდობა]] დო [[ხუან გრიხალვა|ხუან დე გრიხალვა]] რდეს.