არაბეთიშ ჩქონი: გინორთი გინოჯინეფს შქას
(გინორთი ვა რე)
|
13:47, 12 ქირსეთუთა 2014-იშ ვერსია
არაბეთის ჩქონი, უდიდაში ჩქონი მოსოფელს. იდვალუაფუ აზიაშ ობჟათე-ბჟადალ ნორთის. თიში ფართობი 3 მლნ. კმ²-ს ანჭუ. ფართობიშ შანულამი ნორთი, ახლო ბჟაეიოლი, ასრულენს დიდი შანობაშ გეოპოლიტიკურ როლს ნავთობიშ დო ორთაშური გაზიშ დიდი ოზირუეფიშ გეშა.
გეოგრაფია
არაბეთიშ ჩქონს ელმოლს ომძღჷ გეჸვენჯი ზუღეფი: ბჟადალშე - ჭითა ზუღა დო აკაბიშ ჸუჯი, ოორუე-ბჟაეიოლშე - სპარსეთიშ ჸუჯი, ჰორმუზიშ საროტი დო ომანიშ ჸუჯი. ობჟათეშე - არაბეთიშ ზუღა (ინდოეთიშ ოკიანეშ ნორთი), ადენიშ ჸუჯი დო ჩქონიშ ობჟათე-ბჟადალშე კუნთხუს მადვალუ ბაბ-ელ-მანდებიშ საროტი, ნამუთ ართიანს მითმიორსხუანს ჭითა ზუღას დ ადენიშ ჸუჯის.
ჩქონიშ ოორუე ნორთის, იდვალუაფუ სირიაშ ტიოზი (200,000 კვადრატული მილი). ჩქონიშ არძაშე რეალური სახე ტიოზი რე, მარა ობჟათე ნორთის იდვალუაფუ გვალეფიშ სისტემა, სოდეთ ფხშირიე ჭვემეფი.
პოლიტიკური ხურგეფი
არაბეთიშ ჩქონს იდვალუაფუ სახენწჷფოეფი: ბჟაეიოლშე - ბაჰრეინი, კატარი, არაბეფიშ გოართოიანაფილი საამიროეფი, ობჟათე-ბჟაეიოლშე - ომანი, ომჟათეშე - იემენი, ცენტრალურ ნორთის - საუდიშ არაბეთი, ოორუეშე, სქირონაშქა ზუღას ისრაელი დო პალესტინაშ ტერიტორიეფი. ოორუეშე იდვალუაფუ სირიაშ ტიოზი, ნამუთ თაშნეშე ოორუე-ბჟადალ იორდანიას, ობჟათე-ბჟაეიოლ სირიას, ობჟათე ქუვეითის დო ბჟადალ ერაყის.
არძა ქიანა, იემენიშ მოხ, მიშმურს სპარსეთიშ ჸუჯიშ წოროხანდაშ სხუნუშა დო რჩქინელი რენა მუჭოთ სპარსეთიშ ჸუჯიშ არაბული ქიანეფი. ჩქონიშ უდიდაში ნორთის იკენს საუდიშ არაბეთიშ ომაფე. მახორობაშ უდიდაში ნორთი შაყარელიე საუდიშ არაბეთის დო იემენს. არაბეთიშ ჩქონს იდვალუაფუ მოსოფელიშ უდიდაში ნავთობიშ საბადოეფი. რეგიონიშ ეკონომიკურო არძაშე გოვითარაფილი ქიანეფი რენა - საუდიშ არაბეთი დო არაბეფიშ გოართოიანაფილი საამიროეფი. ჩქონიშ მერკე, სპარსეთიშ ჸუჯის მადვალი კატარიშ ჩქონს იდვალუაფუ სახენწჷფო - კატარი, ნამუთ ნთელ მოსოფელს რჩქინელიე არაბულ დო ინგლისურნინამი ტელეკომპანია ალ-ჯაზირათი.
მახორობა
2008 წანაშ მუნაჩამეფით, არაბეთიშ ჩქონის მახორობა აკმადგინანს 77,983,936 ადამიერს. სპარსეთიშ ჸუჯიშ ქიანეფს, გონსაკუთრებულო დიდიე ემიგრანტეფიშ მუდანობა. სამანგათ, საუდიშ არაბეთის თინეფი მახორობაშ 20%-ს აკმადგინანა.
