უდიური ნინა: გინორთი გინოჯინეფს შქას

დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ღოზი 1:
'''უდური ნინა''' ხოლო '''უდიური ნინა''', '''უდეფიშ ნინა''' (''Удин Муз; Udin Muz'') — ართ-ართი კავკაციური ნინა რე, ნამუთ ორხველჷ [[ნახურ-დაღესტანური ნინეფი|ნახურ-დაღესტანურ ნინეფიშ]] [[ლეზგიური ნინეფი|ლეზგიურ ბუნას]]. თინა ირთუ ჟირ დიალექტო — ნიჯურ დო ვართაშენულ (ოღუზურ) დიალექტეფო<ref>[http://udilang.narod.ru/papers/Jazyki_mira_Udi.pdf Языки мира: Кавказские языки. М., 1999. (Е. Ф. Джейранишвили. Удинский язык (сс. 453—458).)]</ref> <ref>Панчевидзе В. Н., Джейнарошвили Е. Ф. — Удинский язык//Языки народов СССР. Т.4, Иберийско-кавказские языки М., 1967 г.</ref>. უდურ ნინაშა იჩიებუ 8 440 ადამიერი.
 
უდური ნინა იკოროცხუ უჭარალუ ნინათ, მარა ამდღარშო რე ნინაშ ჭარალუაშ აკოქიმინუაშ ცადუეფი. თეჟამო, უდური ნინაშ გოფაჩუაშ არეალი აკმიხურგუ სუმი ოფუტეთ: ზინობიანით ([[საქორთუო]], [[ყვარელიშ რაიონი]]), ოღუზით (ჸოფ. ვართაშენი) ([[აზერბაიჯანი]], გაბალაშ (ჸოფ. კუტკაშენიშ) რაიონი), ნიჯით ([[აზერბაიჯანი]], გაბალაშ რაიონი). უდური ნინა ჯინჯიერო გჷმირინუაფუ ჸუდეს — მარა არძა უდის ჯგირო უჩქჷ თი ქიანაშ ოფიციალური ნინა, სოდეთ ოხორანსჷნ — [[საქორთუო]]ს უდეფი ხოლო იჩიებუნა [[ქორთული ნინა|ქორთულო]], [[რუსეთი|რუსეთსრუსეთის]] [[რუსული ნინა|რუსულო]], [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანს]] — [[აზერბაიჯანული ნინა|აზერბაჯანულო]].
 
უდური ნინა [[კავკაციაშ ალბანეთი]]შ უჯვეშაში ნინა რე. უდური ნინაშ ჭარალუაშო შანულამ ფაქტის პროფესორ ი. აბულაძეშე უძველესი ენაა. უდური ენის დამწერლობისათვის მნიშვნელოვან ფაქტს პროფ. ი.აბულაძის მიერ „ალბანურ ანბანშა“ მეგორაფა წჷმარინუანს. თიშ უკულიან გჷმორკვია ატარჷ [[აკაკი შანიძე]]ქ („Новооткрытый алфавит кавказских албанцев и его значение для науки“ („ენიმკის მოამბე“, IV, ნაკვ. I, თბილისი, 1938 წ.), მარა თე ოკითხიშ სხუნუა ამდღა ხოლო აბხვადუნა შხვადოშხვა ომენცარე ნახანდის (ქოძირით. ზ. ალექსიძე ”ალბანური ენის გრამატიკული და ლექსიკური აღწერა (წინასწარი შენიშვნები)” (ენათმეცნიერების ძიებანი, IV, თბილისი, 2001), „კავკასიის ალბანეთის დამწერლობა, ენა და მწერლობა“ (თბილისი, 2003), რ. ლოლუა „კავკასიის ალბანური ანბანის რიგის დადგენისათვის“ (თბილისი, 2007) და სხვ.)