ყირიმი: გინორთი გინოჯინეფს შქას
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე |
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე |
||
ღოზი 18:
'''ყირიმიშ ჩქონი''' ({{lang-ru|Крымский полуостров}}, {{lang-uk|Кримський півострів}}, {{lang-crh|Qırım yarımadası}}) — ჩქონი [[უკრაინა|ობჟათე უკრაინას]]. ფართობი 27 000 კმ². ბჟადალშე დპ ობჟათეშე ომძღჷ [[უჩა ზუღა]], ბჟაეიოლშე — [[აზოვიშ ზუღა]]. ოორუეშე პერეკოპიშ ინწრო ყელით მითმიარსხუ [[ბჟაეიოლი ევროპაშ ვე]]ს. ყირიმიშ ბჟაეიოლ კირდეს, უჩა დო აზოვიშ ზუღეფს შქას, იდვალუაფუ [[ქერჩიშ ჩქონი]], ბჟადალშე ყირიმი ითებუ [[თარხანკუთიშ ჩქონი]]თ. ყირიმიშ ოორუე-ბჟაეიოლ წყარპიჯიშ მანგას აზოვიშ ზუღაშ წყარმერჩხე ჸუჯეფი რე, ნამუეფით ზუღაშე გიშართილი რე ქვიშამი [[არაბატიშ ცელა]]თი. ყირიმიშ ოორუეშ დიდი ნორთი სტეპური ვე რე, ობჟათეშე მორჩინლი ნორთი უკებჷ [[ყირიმიშ გვალეფი|ყირიმიშ გვალეფს]], ნამუეფიშ ჯინჯის ყირიმიშ ობჟათე წყარპიჯიშ ინწრო ღოზი რე. ჩქონიშ უმენტაში ნორთი [[ყირიმიშ ავტონომიური რესპუბლიკა|ყირიმიშ ავტონომიურ რესპუბლიკაშ]] აკოდგინალუაშა მიშმურს.
== ისტორია ==
ყირიმს ადმიერიშ რინაშ უჯვეშაში ნოქური ორხველჷ [[პალეოლითი]]შ ეპოქას. ჯვეში წანეფიშეჭარუაშ I ოშწანურაშ II გვერდის ყირიმი ქჷდიჸუნეს რომაალექ, ახალი წანეფიშეჭარუაშ III-IV ოშწანურას გემშიჭკირეს შხვადოშხვა მეგვალრზენე ტომეფქ, [[IV ოშწანურა|IV]]-[[V ოშწანურა|ოშწანურეფს]] - ბიზანტიაშ ექსპანსიაშ ობიექტო გჷნირთჷ. [[X ოშწანურა]]ს ყირიმიშ ბჟაეიოლი ნორთი [[ტმუტარაკანიშ სათარო]]შ აკოდგინალუას რდჷ. [[XIII ოშწანურა]]ს ყირიმშა თათარ-მონღოლეფქ გემშიჭკირეს დო [[ორქოშ ურდო]]შ ყირიმიშ ულუსი ქჷდარსხუეს. [[XIII ოშწანურა|XIII]]-[[XV ოშწანურა|XV ოშწანურეფს]] ყირიმს გორჩქინდჷ გენუარეფიშ სავაჭარო ნოღაქ, ორქოშ ურდოშ აკოცჷმაშ უკული, 1443 წანას წჷმიქიმინჷ [[ყირიმიშ სახანო]]ქ. 1783 წანას [[რუსეთი|რუსეთის]]
[[მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმა]]შ ბორჯის ყირიმს მონკა ტროგებეფი მიშჷ. თაქ ტროგენდეს პარტიზანული რაზმეფი, პოლგიმე ორგანიზაციეფი. [[1944]] წანაშა მესის ყირიმი გადუდიშულჷ [[ჭითა არმია]]ქ. 1954 წანას [[ყირიმიშ ოლქი]]ქ [[რსფსრ]]-შ აკოდგინალუაშე გეგშართჷ დო გემშართჷ [[უკრაინაშ სხუნუეფიშ სოციალისტური რესპუბლიკა|უკრაინაშ სხუნუეფიშ სოციალისტური რესპუბლიკაშ]] აკოდგინალუაშა.
|