შუმერეფი: გინორთი გინოჯინეფს შქას

'''შუმერეფი''' — ერი, ნამუქჷთ შუმერული ცივილიზაცია გაჭყჷ ობჟათე [[მესოპოტამია]]ს. შუმერეფი მესოპოტამიაშ ჯინჯარი მახორუეფი ვარდეს, ოეგებიეთ, თინეფქ მესოპოტამიაშა [[ჯვ. წ. VI ვითოშწანურა|ჯვ. წ. VI]] - [[ჯვ. წ. V ვითოშწანურა|ჯვ. წ. V]] ვითოშწანურეფს გჷნიხორეს. თინეფიშ დუდმაართა ოდაბადე უჩინებუ რე. შუმერეფი რაგადანდეს [[შუმერული ნინა|შუმერულ ნინაშა]], მენცარეფქ მანჯეს აზიაშ არძა ნინაშ ანალიზი, მარა შუმერული ნინაშ მოგვენშა ვეგიაგორეს, ასე უჩინებუ რე თე ნინაშ მოჯგირე ნინეფი. შუმერეფიშ მუშჯოხოდვალა რე "უჩადუდამეფი". თინეფს უჩა თომეფითუმეფი უღუდეს დო თეშ გეშა გიადვეს ჯოხოთ "უჩადუდამეფიუჩადუდამეფქ". შუმერული არქიტექტურაშე დო ნინაშ ანალიზიშე გიშნაველი მენცარეფი ვარაუდენა, ნამჷ-და თინეფითინეფქ ედომუშამი რეგიონშე გჷნიხორეს, კინ თე ბორჯის თინეფი ჯგირი მეზუღეეფი რდეს, ნამუთ თაშნეშე მოფირქებუანა, ნამჷ-და თინეფი ზუღაპიჯიშ რეგიონშე რდესჷნ, თეშენ თინეფიშ მითოლოგიათ მეუწურუანს. კანკალე მოარზაფათ, შუმერეფქ ზუღატზუღათ მორთეს შქაწყარმალონაშა. უმოსო სავარაუდე რე, ნამჷ-და შუმერეფქ ობჟათეშე მორთეს, თიშ გეშა, ნამჷ-და შქაწყარმალონაშ ობჟათეს დოხორუაშ უკულ თინეფქ ოორუეშ ექსპანსია დიჭყეს.