რიონი: გინორთი გინოჯინეფს შქას

'''რიონი''', '''რიონწყარრიონწყარი''' ([[ქორთულქორთული ნინა|ქორთულოთ]]: რიონი)– [[ბჟადალუ საქორთუო|ბჟადალუ საქორთუოშ]] ირიშენ უდიდაში წყარმაალ[[წყარმაალი]]. გინძანობა 327 კმ, აუზიშ ფართანობა 13 400 კმ². დუდ–გეჭყაფუ უძუ [[კავკასიონი|კავკასიონიშ]] ოჩხანე კართეს, [[ფაშიშ–თა|ფაშიშ–თაშ]] გოლას, [[რაჭა–ლეჩხუმ–თუდონ შონე|რაჭა–ლეჩხუმ–თუდონ შონეშ]] რეგიონიშ [[ონიშ მუნიციპალიტეტი|ონიშ მუნიციპალიტეტის]]. ზოღაშ ეშე 2960 მ. [[უჩა ზოღა|უჩა ზოღას]] აკათუ [[სამარგალო-ჟინ შონე|სამარგალო-ჟინ შონეშ]] რეგიონიშ ნ. [[ფუთი|ფუთიწკუმა]]. [[ქუთეში|ქუთეშშახ]] რიონწყარრიონწყარი მეურს ტომბა დო ფართო რობუს. წყარპიჯის ბრელბრელი რე ოფუტეეფი, ბინეხეფბინეხეფი, ყვანეფჸვანეფი დო გეთასულეეფგეთასულეეფი. მელე–მოლე პიჯის მიკუძჷ ჭალე. ალპანაშ ოფუტეწკუმა რიონრიონი ურთანს ოჩხანეყურე დო დინოყუნს ჭჷფე დო ინწჷრო რობუს, ხვალოთ ექი–აქოთ იფართანებჷ. ქუთეშიშ უკულუკული, [[კოლხაშ ზენი|კოლხაშ რზენშა]] გჷშურს გოფაჩილოთ, მელე–მოლე კინე ელაყუნსელაჸუნს ფართო ჭალეეფი, ირთუ ბრელი ჸათ დო გჷშაკიდუნს ანდა ჭიჭე კოკის.

ოფუტე [[ვარციხე|ვარციხეწკჷმა]] ურთანს ბჟადალუყურებჟადალუჸურე დო თაში გეწურაფილოთ უჩა ზოღაშახ, სოდეთ მიშაკათაფუწკუმა გიშაკიდუნს მუსხითგარენი მორდილი კოკისინ. გიშაკერძაფილოთ ფართო რე რიონრიონი ვარციხეშენ ბაშიშ ოფუტეშახ, სოდეთ ბრელბრელი ჸათ ირთუჷნ. ბაშიშ უკული ისხი ჸა ვა უღჷ. ჯავახონაშჯავახეთიშ ოფუტეშ თუდო კალაპოტი იღიროკუ. თე ნოკვათუს უჩქჷ ჭიჭე ნაღალუ ტობეფტობეფი. წალენწალენი კალაპოტის რიონრიონი ეშაჸუნს ხეთქიმინელი ჯებირეფს დო ხურგეფშქას ბჟადალუშ ქარეფიშგურშენი.

რიონწყარს გეგაფილი რე [[ჰიდროელექტროსადგურჰიდროელექტროსადგური|ჰიდროელექტროსადგურეფი]]: რიონჰესი, გუმათჰესი |, გუმათჰესი ||, ვარციხეჰესი. ჰესეფი რიონწყარიშ ფშეფს ხოლო რე გეგაფილი: ლაჯანურჰესი, შაორჰესი, ტყიბულჰესი.

"ფასისი/ფაზისი"–შ ეტიმოლოგია [[კოლხური ნინა|კოლხური]] ([[ქართველური ნინეფი|ქართველური]]) რენ დო ეკირცხუაფუ თიცალი ზიტყვეფწკუმა, ნამუთ რენ "ფაში" (ქ. ფუთიშ [[ლაზური დიალექტი|ლაზური]] ჯოხო), "ფასის მთა" ([[ფაშიშ თა|ფაშიშ თა]], გოლა, სოლეშეთ რიონი გიმოურსინ), "[[ბაში|ბაში]]" (ოფუტეეფიშ ჯოხო [[ზუგიდიშზუგდიდიშ მუნიციპალიტეტი|ზუგიდიშზუგდიდიშ]] დო [[სამტრედიაშ მუნიციპალიტეტი|სამტრედიაშ მუნიციპალიტეტეფს]]), "[[აბაშა|აბაშა]]" (ქალაქიშნოღაშ ჯოხო საქორთუოს), "[[ბასიანი|ბასიანი]]" (ჯვეშქორთული მუხური ამდღანერი [[თურქონათურქეთი|თურქონაშთურქეთიშ]] ტერიტორიას), "[[ფასიენეფი|ფასიენი]]/ბასიენი" (ჯვეშკოლხური ტომეფიშ ჯოხო), "[[აბაზგეფი|აბაზგეფი]]" (ჯვეშკოლხური ტომეფი), "[[აბშილეფი|აბშილეფი]]" (ჯვეშკოლხური ტომეფი), "ფოთი/ფუთი" (ქალაქიშნოღაშ ჯოხო საქორთუოს), "[[ბათუმბათუმი|ბათუმი]]" (ქალაქიშნოღაშ ჯოხო საქორთუოს) დო შხვა.

[[არგონავტეფიშ მითი|არგონავტეფიშ მითეფშენ]] მუჭოთ რჩქინელი რენ, [[კოლხეთიშ ომაფურეომაფე|კოლხეთიშ ომაფურესომაფეს]], რიონს ეკადირთუ [[არგო|არგოშ]] ხვამალდიქხვამარდიქ [[იასონი|იასონიშ]] მანჯღვერობათ.