მარგალეფი: გინორთი გინოჯინეფს შქას

დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
→‎ნინა: საკვანძო ზიტყვეფი გობთინი დო ჩუთხინე ვარდა გეუძინი ლინკიშ ფუნქცია
იარლიყეფი: რედაქტირაფა მობილურით რედაქტირაფა ვებ-ხასჷლაშ მობილური ვერსიათ
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ღოზი 1:
[[სურათი:Tipy Mingreltsy. Types of Life The Mingrelians (1865) (A).jpg|thumb|მარგალეფი, XIX ო.]]
'''მარგალეფი''' — [[საქორთუოქორთუეფი|ქორთუეფიშ]]<nowiki/>შ ტერიტორიას მახორუ ართ-ართი ეთნოსისუბეთნიკური ბუნა. კინოხ თინეფს უკებჷდეს ისტორიული [[კოლხეთიშ ომაფე|კოლხეთიშ]] ცენტრალური რაიონეფი და გვალაშოწჷმოხონი, თეჟამს — [[რიონი|რიონიშ]], [[ხობწყარი|ხობწყარიშ]] დო [[ინგირწყარი|ინგირიშ]] ძგალეფი, კომპაქტურ ბუნეფო ოხორანდეს [[აფხაზეთიშ ავტონომიური რესპუბლიკა|აფხაზეთიშ]] ავტონომიურ რესპუბლიკაშ რანწკ რაიონეფს ([[გალიშ მუნიციპალიტეტი|გალი]], [[ოჩამჩირეშ მუნიციპალიტეტი|ოჩამჩირე]], [[სოხუმი]]). კინოხ ქორთუეფწკჷმა, [[შონეფი|შონეფწკჷმა]] დო შხვეფწკჷმა ართო მარგალურ ტომეფქ აკადგინეს თეხანური საქორთუოშ ფორმირაფაშ ოსხირი. მარგალეფიშ დიდი ნორთი ჟირნინამი რე, თინეფი იჩიებუნა [[ქორთული ნინა|ქორთულ ნინაშა]] დო ირდღაშიან ჸოფა-რინას — თაშნეშე [[მარგალური ნინა|მარგალურ ნინაშა]], ნამუთ ქართველური ნინეფიშ ბუნას ორხველჷ. მარგალეფს ამდღარ დღაშა აფუნა ასქილადირი კულტურაშ დო ჸოფაშ ლოკალური მუშობურობეფი. თეჟამს საქორთუოშ 3 600 000 მახორუშე, დოხოლაფირო 800 000 მარგალ ეთნოსიშ წჷმმარინაფალიე.
 
==ნინა==
მარგალ ეთნოსისსუბეთნოსის გარჩქუ მუში [[ნინა]] - [[მარგალური ნინა]].
[[საქორთუო]]შ სახენწიფოსახენწჷფო მარგალურ ნინას ვაჩინებულენს ნინათ დო ამდღა სახენწიფოსსახენწჷფოს ვა რე შიოლებერ მარგალურო საქვარუა. თიშ უმკუჯინუო, ნამდა მენცარობას მარგალურ მერჩქინელ რე ნინათ დო მარგალეფშკას ნანა ნინათ (mother tongue). [[იუნესკო]]შე მარგალურ რე მეკოროცხილ მადინაფუ ნინეფშა.
მარგალეფშაკას XXI უკუნსოშწანურას ვამთმოხვადუ ვარა ჭირს თაობეფ შკას ნინაშ გინოჩამა.
სახენწიფოს დიოდღარო დომინირენს ქორთულ ნაციონალისტურ იდეაშ ნარატივეფ მარგალურ ნინაშ საკითხიშ გეშა. შხვადოშხვანერ, მარა არძა ართო აკმირაგადანს, ნამდა საბოლათ მარგალეფქ დუდი შიკინან ოკო მარგალურ ნინაშ სტატუსიშ დო რინაშ გარკვიებულ დონეშ იშო გამაღალება გავითარებაშე. მაგალითო: მერჩქინელ რე ნამდა მარგალურიშ რინა ქიანაშო მოღე რე, მარა მარგალს ვაუღუდას ოკო უფლება მარგალურო საქვარუაშ.
ვარდა: ოკო იგურუაფუდას სკოლას მარგალურ, მარა ვაგურუან მარგალურო
ღოზი 20:
საქორთუოს 500–შე მეტი ბინეხიშ ჯიში ხარენს, ოდო 60 თინიფიშე [[სამარგალო|სამარგალოს]] ირდუ. თინეფშე არძაშე უმოს ჩინებულიე [[ოჯალეში|ოჯალეშიშ]] ჯიშიშ ჸურზენი, ნამუშეთ არძაშ უჯგუში [[ღვინი]] იბზადებაფუაფჷ; თენა რე გვერდო ჰამო ჭითა ღვინი ნამუსჷთ ტყარი ვარდიშ დაღარი შური დო ოშარშალაია ჭითა ფერი ახასიათენს.
 
XIX ოშწანურაშ მაჟირა გვერდის ოჯალეშიქ დახე ედომუშამო გეშალჷ. თი ბორჯიშახ ჸურზენი ბინეხის ვერდუდჷ, მუჭოთ ევროპას, ვარინ ჯაშ ჸალეფს, ტყარი ლიანეფიშ სახეთ; მოგვიანაფათ, თე ღვინშე მოთხუალაშ რდუალაქ ოჯალეშიშ ეშალაფა გჷშეჭანუ (მარგალურო ზიტყვა „ოჯალეში“ „ჯაშ გჷმარდილს შანენს). საბედინეროთ, მა-19XIX ოშწანურაშ შქა პერიოდის, [[ფრანგეფი|ფრანგი]] [[აშილ მიურატი|აშილ მიურატიქ]], სამარგალოშ ეკონია თარიშ დაშ, სალომე [[სამარგალოშ თარეფი|დადიანიშ]] ქომონჯიქ, ქჷდიჭყჷ ოჯალეშიშ კულტურაშ ევროპული წესით დოჭყანაფა, მუთ მუშ გეშა ღვინიშ წარმებაშ დო გოსაღაფაშ გეგმაშ ნორთის მუწმარინუანდჷ. თაშნე ოჯალეშიქ მეჭყოლიდაფას გინასქიდჷ დო თე ღვინი სამარგალოშ [[ცაგერი|ცაგერიშ]] დო [[მარტვილი|მარტვილიშ]] რაიონეფს იბზადებაფუაფჷ. თე ღვინიშ წარმებაქ საქორთუოშ შხვა კუნთხუეფსჷთ გიფაჩჷ.
 
==მუსიკა==