ხელუანური ალმაშარე: გინორთი გინოჯინეფს შქას

'''ხელუანური ალმაშარე''' — [[კოსმოსური აპარატი]] ნამუთ გიშაჸონაფილი რე ხელუანურო [[დიხაუჩა]]შ [[ორბიტა]]შა. [[1957]] წანაშ [[4 გჷმათუთა]]ს, [[სსრრ]]-ქ გინირთჷ მაართა ქიანათ, ნამუქჷთ ხელუანური ალმაშარე [[სპუტნიკი 1]] გიშეჸონჷ დიხაუჩაშ ორბიტაშა. ჸათე პერიოდიშ უკულ, შხვადოშხვა პერიოდეფს, შხვადოშხვა ქიანეფქ (დოხოლაფირო 40-შე უმოს ქიანაქ), ორბიტაშა გუტუ 8,900-შე უმოსი ხელუანური ალმაშარე. 2018 წანაშ მუნაჩემეფით დიხაუჩაშ ორბიტას იდვალუაფჷ 5000 ალმაშარე. ჸათავრეშე 1900 ასე ხოლო ოპერირებადი რე. ოპერირებადი ალმაშარეეფიშ 63 % იდვალუაფჷ დიხაუჩაშ თუდონ ორბიტას, 6 % დიხაუჩაშ ოშქაშე ორბიტას დო 28 % გეოსტაციონარულ ორბიტას. დოსკილადირი 2 % ელიპტიკურ ორბიტასი რე. ქიანეფიშ მეჯინათ, არძოშე უმოსი ხელუანური ალმაშარე [[ააშ]]-იშ რე (1,897), მაჟირა აბანი [[ჩინეთი]]ს უკინებჷ (412 ხელუანური ალმაშარე) დო მასუმა [[რუსეთი]] რე (176). ხელუანური ალმაშარეეფი გიმირინუაფუ დიხაუჩაშ დაგურაფალო, კომუნიკაციეფიშო, ნავიგაციაშო, მეტეოროლოგიაშო დო შხვა. ხელუანური ალმაშარეეფს ორბიტაშა გიშმეჸონანა რაკეტეფი, ნამუეფსჷთ გიშმაჸონაფალ მონწყილობებს უძახჷნა (ინგლ. ''Launch vehicle'').

 

{{wikiquote}}

{{commons category|Satellites}}

* [http://www.vega.org.uk/video/programme/12 ''Eyes in the Sky'' Free video by the Vega Science Trust and the BBC/OU] Satellites and their implications over the last 50 years.