ლიტერატურა: გინორთი გინოჯინეფს შქას

'''ლიტერატურა''' (ლათ."littera" - (ანბანიშ ასო) - ფართე მენორსით ჯარალუაშურო ღირაფილი ნაჭარა დო ნაბეშტა პროდუქცია. ცორქო გაგებათ - ხანტუშური ლიტერატურა, [[ხელობუა|ხელობუაშ]] ართ-ართი დარგი, ნამუთ გჷმოსახუაშ გაბრათ ირინუანსზიტყვასირინუანს ზიტყვას, რაგადის, ნინას. ანტიკურანტიკური ფარანც თის ხვალე ზეპირზიტყვიერაფაშ ფორმა უღუდჷ, უკული მოხვადჷ ნაწარმონაფეფიშ დინოჭარუაქ. ბორჯეფიშ აშაბანს ლიტერატურაქ აკიძინჷ კერძო ხასიათი დო გინირთჷ ჯარალუაშური ჸოფიერაფაშ, ადამიერული ურთიერთობეფიშ დო ემოციეფიშ გჷმოხანტუაშ დო კვლიაშ გაბრათ.

აშხვანერენა ლიტერატურული ხელბუაშხელობუაშ ჟირი სახეს: [[პოეზია|პოეზიას]] დო [[პროზა|პროზას]]. '''პოეზია''' რე ემოციეფიშ გჷნოჩამა ზიტყვაშ მუსიკათ, ნამუთ მეტრიკაშ გარკვეულგარკვეული წესეფს ომორჩილჷ, ოდო '''პროზა''' რჩქვანაშური მუნათხობელა რე ლერსეფიშლერსეფით გონწყუალაშ უმშო. პროზა უმოსიუმოსო ომანგჷ ირდღალურიირდღაშური ოჩიებელი ნინას, ვინდარო პოეზია. ანტიკური ლიტერატურული ნაწარმონაფეფი ლერსო რდრდჷ აკოქიმინელი, პროზა უმოსი გვიანიშ ეტაპიე. ხვალე მა-18-19ოშწანურეფს19 ოშწანურეფს მოხვადჷ თინეფიშ ალმაჸუნალაფაქ მენორსიშ მეჯინათ.

პროზაულპროზაული ნაწარმონაფეფს ორხველჷ:

პოეტურპოეტური ნაწარმონაფეფს ორხველჷ:

ლიტერატურული ნაწარმონაფეფიშ გშაკერძაფილიგჷშაკერძაფილი სახეობას წჷმმარინუანს კუნტა გჯმოთქუალეფიგჷმოთქუალეფი, ნამუეფუთ გჷმოხანტუნა ადამიერეფიშ ნოსჷმჷნს რინაშ შხვადოშხვა ღირაფილაფეფიშ გეშა:

გოთანჯაფაშ ალაფათ, ლიტერატურულლიტერატურული ნაწარმონაფეფს ორხველჷ მუჭოთ [[ყილოშტყებამი|„ვეფხისტყაოსანი“]] დო [[დავითიანი|„დავითიანინ“]], თეშეთეში [[ბიბლია]], "ქართლის ცხოვრება" (მარგალურო - ქართლიშ რინა), დო საქორთუოშ კონსტიტუცია. უმოსი ხშირას ტერმინი ‘ლიტერატურა’ არჩქილენა მუჭოთ [[ბელეტრისტიკა]] ანუ ზიტყვაკაზმული ჭარილაფაშ (თხობელუეფი, რომანეფი) ნაწარმონაფეფიშ ართიანალა.

* '''ჰაგიოგრაფიული''',იმენდეფიშ წიმინდეფიშ რინაშ ემასახაფალი, მაგ. „შუშანიკიშ წამება“;

* '''[[ომენცარე ლიტერატურა|ომეცნიერეომენცარე]]''', მაგ. [[ჩარლზ დარვინი|ჩ.დარვინიშ]] “სახეობეფიშ გოჭყაფა”, ჟ.–ა. პუანკარეშ “მენცარაფა დო ჰიპოთეზა”, [[ზიგმუნდ ფროიდი|ზ. ფროიდიშ]] ნაწარმონაფეფი;