უდმურტული ნინა: გინორთი გინოჯინეფს შქას
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე |
ჭ.რ.ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე |
||
ღოზი 15:
| ქიანეფი || [[რუსეთი|რუსეთი]]
|----
|რეგიონეფი || [[უდმურტეთი|უდმურტეთი]], [[ბაშკოროსტანი|ბაშკოროსტანი]], [[თათარსტანი|თათარსტანი]], [[მარი ელი|მარი ელი]],[[პერმიშ აკანი|პერმიშ აკანი]], [[კიროვიშ აკანი|კიროვიშ აკანი]],
|----
|ოფიციალური ნინა || [[უდმურტეთიშ რესპუბლიკა|უდმურტეთი]]
ღოზი 37:
'''უდმურტული ნინა''' — [[უდმურტეფი|უდმურტეფიშ]] ნინა რე, ნამუეფით ოხორანა [[უდმურტეთი|უდმურტეთის]], [[ბაშკოროსტანს]], [[თათრსტანს]], [[მარიი ელს]], [[პერმიშ აკანი|პერმიშ აკანს]], [[კიროვიშ აკანი|კიროვს]] დო [[სვერდლოვსკიშ აკანი|სვერდლოვსკიშ აკანს]]. უდმურტული ნინაშ ჭარალუაშ სისტემა ეგაფილი რე [[რუსული ნინა|რუსული]] [[კირილიცა]]შ ჭარალუაშა.
== საერთო მახასიათე ==
==რესურსეფი ინტერნეტის==▼
რუსეთის უდმურტულ ნინაშა მარაგადეშ მუდანობა რე — 324 ანთ. კოჩი ([[2010]]აშ ეჭარუათ).
უდმურტულ ნინა, ურალურ ნინაშ ფანიაშ ფინურ–უგარულ ნინაშ ნოჸელაშ პემიშ ნინაშ ბუნას ორხველჷ. დიალექტეფით გიშმირთუალუ ოორუე, ბესერმიანური (ნინა) დო ობჟათე კილოეფით. უდმურტული ნინა შხვა პერმულ ნინეფშე ინსხვავებუ ზიტყვაშ ბოლო ჯინჯის მაღულარიშ მეჭარუათ. ნამუთ ზმნურ მორფოლოგიაშო რე ომახასიათე. უდმურტულ ნინაშ ლექსიკას ბრელი რე თათრულ დო რუსულ ნინაშე სისხირებულ ზიტყვეფი. ჭარუალა, XIX ოშწანურაშ ნაჟია ნორთიშე რუსულ გრაფიკულ ჯინჯის ორხველჷ. რევოლუციაშახნერი ლიტერატურა უდმურტულ ნინაშა გიშმეშ შხვადოშხვა დიალექტეფშა.
== ჭარუალა ==
[[Image:Otiskom.jpg|thumb|left|400 px|[[იჟევსკი|იჟევსკი]].უდმურტულ ნინაშა ჭარუაშ მაგალით]]
[[XVIII ოშწანურა]]შე, უდმურტულ ნინაშ ზიტყვეფიშ დინაჭარალო მაგორალეფი ხვარენდეს კირილიცაშ დო ლათინურ ჭარუალაშ ასოეფს, მარა უდმურტულ ჭარუალა უმენტაშო კირილიცას ხვარენს. მაართა უდმურტულ წიგნეფქ [[1847]] წანას გიშართ. 1930-ამ წანეფს, საბოლათ დირსხუ ამდღანერ უდმურტულ ჭარუალაქ, ნამუთ 38 ასოშე ეკიშქუმალუ — 33 რუსულ ჭარუალაშ ასო რე, დო ხოლო ხუთ გეძინელ ასო – Ж, З, И, О დო Ч დილაექტურ თანჯით (ასოს ჟი ჟირი წარტილი): ӝ [ʤ], ӟ [ʣ́], ӥ [и], ӧ [e̮], ӵ [тш].
== ნინაშ ფუნქციონირებაშ სტატუსი ==
უდმურტული ნინა რე – [[უდმურტეთ|უდმურტეთიშ რესპუბლიკაშ]] სახენწჷფო ნინა.
* ნინაშ ხვარება მასმედიას:
** რადიოგინოჩამუ: ნინამ უდმურტიე რადიო
** გაზეთეფი: «ოშმესი»
** «სვეტლი პუტ (გაზეთი, უდმურტეთი)»
** «უდმურტ დუნნე»
* კონოს:
* «Узы-Боры (ფილმი)», «Тень Алангасара (აალანგასარიშ აგაგა)» დო «Соперницы (მონირზეეფი)».
▲== რესურსეფი ინტერნეტის ==
*[http://udmurtology.ru The First Udmurt Forum]
*[http://v4.udsu.ru/english/ Udmurt State University (has Udmurt Language Program for English speakers)]
| |||