დიდგორიშ ლჷმა: გინორთი გინოჯინეფს შქას

დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ჭ.რ. r2.7.1) (ბოტის დამატება: pl:Bitwa pod Didgori (1121)
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ღოზი 1:
[[File:Didgori Memorial.jpg|250px|thumb|მონუმენტი დიდგორიშ ვეს]]
'''დიდგორიშ ლიმალჷმა''' (1121 წანაშ 12 მარაშინათუთა) ქორთუ̂ქორთუ გიმახვენჯეფიშ უდიდაშ გომორძგუა რე. ''საჩემარი გერიება'', ათაშ უძახჷ თე ლიმას ისტორიკოსი. თე ლიმალჷმა დიდგორიშ ტერიტორიას რდჷ ([[ქართი|ქართიშ]] ხოლოს) დო მუსულმანეფიშ აკოშაყარელი ჯარიშ ედომშამო მოსირუათ ითუ.
 
== სამანჯელი ==
მავითაართა-მავითოჟირა უკუნემს [[ქორთუეფი|ქორთუეფიშ]] მაფაშ [[დავით აღმაშენებელი|დავით აღმაშენებელიშ]] გებენი პოლიტიკაქ ჭიე-ჭიეთ გაგშეჸონჷ ქიანა გლახა დგომარებაშე. 1099 წანას დავით მაანთხაქ ხარკიშ მეჩამა მეუჭყვიდუ̂მეუჭყვიდჷ სულთანს დო უკული ქორთული დიხეფიშ აკოძინას დო დორთინას მიკადირთჷ. გეჭოფჷ [[ზედაზენი]], ქიმირცხუ [[კახეთი|კახეთი]]-[[ჰერეთი|ჰერეთი]], [[სამშვილდე|სამშვილდე]], [[გიში|გიში]], [[რუსთავი|რუსთავი]], [[ლორე|ლორე]]. აგრესორეფიშტერეფიშ ხეს [[ქართი|ქართი]] დო [[დმანისიშ რაიონი|დმანისი]] კინკინე სქიდუდჷსქიდუდუ. ოორუეს, [[საქორთუო|საქორთუოშ]], ათე ახალი გიმახვენჯური დო პოლიტიკური ძალაშ გორჩქინა, მუჟამს ბჟადაალს თურქეფი ახალგორჩქინელი ჯვაროსნული სახენწჷფოეფს ოლიმუდესოლჷმუდეს, დიდო ოშკურანჯი რდჷ თინეფშო. [[თურქ-სელჩუკეფი|სელჩუკისელჩუკ]] დო [[არაბეფი|არაბული]] სახენწჷფოეფქ ართიანწკჷმა რსხუალა დოდვეს, მაართათ საქორთუოშა გეუშკუმალუდესკონ. მუჭოთ რჩქჷ, სულთან მაჰმუდი მაჟირას დო მუშ მორსხუეფს ოკოდეს კაპინერო მუსპუდესკო დავით მაანთახამაანთხა, უკული ოორუეშე თხილერეფი, აკოძინელი ნძალეფით ჯვაროსანეფიშ წინაანდეგ მიდეშეს.
[[სურათი:Georgia-DavidIV.jpg|thumb|left|150px|ფრესკა [[გელათიშ მონასტერი|გელათიშ მონასტერშე]]]]
== ლიმა ==
სელჩუკეფს ართუკიდ [[ნაჯმ ად-დინ ილღაზ|ნაჯმ ად-დინ ილღაზი]] უნჩაშენდჷ, ნამუსჷთ დიდი ჯოხო უღუდჷუღუდუ ჯვარნეფწკჷმა ლიმასლჷმას. მუსულმანეფიშ ჯარი არაბული, თურქული დო სპარსული წყუეფით 100-150 ანთასანთასი, ქორთული, ევროპული დო სომხური წყუეფით 600-800 ანთასი რდეს. მორსხუეფიშ გეშკუმალა კაპინერი ოკო ჸოფედკო. ათეშენათეშენი აკოშაყარეს უჯგირაშ ცხენამი ჯარიშკოჩეფი [[ეგვიპტე|ეგვიპტეშე]] [[კავკაცია|კავკასიაშახ]]. თურქული კავალერია თიმ ბორჯის უმანგარაშ გიმახვენჯური ნძალა რდჷ. დავით მაანთხას 56 ანთასი ჯარიშკოჩი ჸუნდჷ. თაურეშე 40 ანთასი [[ქორთუ|ქორთუ]] რდჷ, 15 ანთასი [[ყივჩაღეფი|ყივჩაღი]], 500 [[ოსეფი|ოსი]] დო 300 [[ფრანგეფი|ფრანგი]] (ევროპარიევროპალი). მუჭოთ რჩქჷნ, ლიმაქლჷმაქ თექ მოხვადჷ, სოდე ქორთუემქქორთუეფქ დოგეგმესიდოგეგმესჷნ. ომაფე ჯარიშ პოზიციეფი თექი რდჷ გამანგარებულიგომანგარაფილი. ჯარიშ თარი ნოწილინორთი, ნამუთ მაართათ ოკო შეხვალამედუკოახვალამედუკო ლიმას, დავითდავითი უნჩაშენდჷ. დოსქჷლადირი ნოწილინორთი დავითიშ სქუაშ, დემეტრეშ უნჩაშალათ გვალას რდჷ ტყობინელი დო თეურე ოკო გეუშკუმალუდუკო ტერშა. ლიმაშლჷმაშ დოჭყაფაშ წოხოლე ქორთუეფქ 200 ჯარიშკოჩი გუტეს ტერიშ ბანაკშა. მუსულმანეფს ინეფი მოღალატეეფი უჩქუდეს დო მუნეფიშ ბანაკშა მინაშკვეს, სოდე თინეფქ ტერიშ ჭყვიდუა ქიდიჭყეს. კოალიციური ჯარიშ დონწყუალაქ აკიფაჩჷ. ათე ბორჯის ქორთუეფიშ ჯარქ ტერს ჟირიჟირ ხუჯშე ქიგიაშკჷქიგიაშქუ. ბჟადაალშებჟადალშე დავითიქ დო დიდგორიშ გვალაშე დემეტრექ მოლართჷ. ქორთუ̂ქორთუ დო მუშ მახუჯალიმახუჯე ჯარიშკოჩეფქ წოხოლენი აზიაშ უჯგირაშ არმიას არაგვეს. ზისხერიშმაბუნალი ლიმაქლჷმაქ სუმ საათის გიზინდჷ. ილღაზიშ ჯარქ დემარცხჷ დო ინტჷ. ლიმალჷმა ათეთ ვაგათებე, ნტებულეფს ვარზენდეს თიშ ოშქარუობასსაშუალებას, ქართშაქართიშა დო დმანისშა მინულებდესკონ. თხოზინქ 8 დღას გიზინდჷ. საქორთუოწკჷმა ლიმაქლჷმაქ მუსულმან ჯარიშკოჩეფიშ 90% შიწირჷქეკიდინუ. ჭყოლირიჭყოლირ ილღაზიქ მუზმარენი სარდალწკჷმა დო ეჩი ჯარიშკოჩწკჷმა ართო ინტჷ.
 
== მოღალუეფი ==
დიდგორიშ ლიმასლჷმას უდიდაშ პოლიტიკური დო გიმახვენჯური მნიშვნელუაშანულობა უღუდჷუღუდუ: მუსულმანეფიშ დიდი კოალიციაქ აკიფაჩჷ, მუშ ჯარქ მისპჷ. საქორთუოქ თეშ კილარჩქინდჷ, მუჭო რეგიონიშ უმანგარაშუძალიარაშ სახენწიფოქ. თე გომორძგუაქ დაჭყაფუ ქიმეჩჷ ქიანაშ ოეკონიე გადუდმაფებას (1122 წანას ქართიქ დო 1123 წანას დმანისიქ საქორთუოშ ტერიტორიაშა გემშართეს) დო საქორთუოშ ისტორიას ორქოშ ხანაქ ქიდიჭყჷ. ათეშ უკული საქორთუო ხოლო ოშ წანაშ მანგის ნამთინ ლიმასლჷმას ვაწაგენსვაწმაგენს.
 
== ოინტერესე ჩინებეფი ==
== ინტერესუანი ცნობეფი ==
*'''[[დიდგორიშ ლიმა]]ს'''ლჷმას ჯვაროსანეფი ხოლო ოკათუდესოკათჷდეს (მეხოლაფირო, ოშ კოჩშახ).
 
==გჷმორინაფილი ლიტერატურა==
ღოზი 19:
 
== რესურსეფი ინტერნეტის ==
*[http://chronicle.iatp.ge/agmashenebeli.html საქორთუოშ ისტორიაშ ძირითადიდუდი თარიღეფი]
*[http://www.aisiforce.org/didgorif/index.html დიდგორიშ ელ-მოლუეფი დო მონუმენტი - ფოტოგალერეა]
 
[[კატეგორია: საქორთუოშ ლიმეფილჷმეფი]]
 
[[კატეგორია: საქორთუოშ ლიმეფი]]
 
[[ar:معركة ديدجوري]]