ინგუშეთი: გინორთი გინოჯინეფს შქას

დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ჭ.რ.ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ჭ.რ.ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ღოზი 3:
ნანანოღა — [[მაგასი]].
 
ოთანჯჷ [[ჩეჩნეთი]]შ, [[საქორთუო]]შ, [[ოორუე ოსეთი|ოორუე ოსეთი]]შ რესპუბლიკეფს. დირცხუდირსხუ [[1992]] წანაშ [[4 მანგი]]ს.
 
== ისტორია ==
ინგუშეთი რუსეთიშ ნორთი რე [[1810]] წანაშე. 1921-24 წანეფს თინა სხუნუეფიშ გვალამი რესპუბლიკაშ ნორთი რე, ნამუქუთ კავკაციას დირცხუდირსხუნ. ინგუშეფიშ ავტონომიური ოლქიქ 1924 წანას გიჭყჷ. 1934-1992 წანეფს თინა მეზობელმეძობელ [[ჩეჩნეთი|ჩეჩნეთის]] ქეშუართესქიმუართეს ჩეჩენო-ინგუშეთიშ ავტონომიურ სხუნუეფიშ სოციალისტურ რესპუბლიკას, [[მაჟირა საგებიო ლჷმა|მაჟირა საგებიო ლჷმაშ]] ბორჯის კუნტა პერიოდიშ მოხ.
 
[[File:Flag of Ingushetia.svg|200px|thumb|right|ინგუშეთიშ შილა]]
[[File:Coat of Arms of Ingushetia.svg|200px|thumb|right|ინგუშეთიშ გერბი]]
 
მაჟირა საგებიო ლჷმალჷმაშ უკული [[იოსებ სტალინი|სტალინქ]] ინგუშეფს ნაცისტეფწკჷმა ალახანდაფა ეკაწამუეკაწამჷ დო თელიედომუშამი მახორობა ცენტრალურ აზიაშა გინახორუ. თინეფიშ ავტონომიურ რესპუბლიკაქ გეუქვუ დო პრიგოროდნი რაიონქ მეზობელმეძობელ [[ოსეთი|ოსეთის]] ქაკათჷ. 1950-ამ წანეფს ინგუშეფს ამნისტია გაგმუცხადეს დო დორთაშ ალობა მეჩეს, მარა პრიგოროდნი რაიონი კინი ოსეთიშ ნორთო სქიდუდუ დო თექ გინოხორაფილი ოსეფი დორთაფადორთა-ლამებულმოწვადინაფილ ინგუშეფისინგუშეფც განშეორცაშე უჯინედეს.
 
დაძაბულობაქ კონფლიქტშა გინორთუგეგნირდჷ სხუნუეფიშ კავშირიშრცხუშ ხუალაშ უკული; ორუმეშ კავკაცია მაართა რდჷ სოდგა კონწარი ინტერეთნიკური კონფლიქტეფიკონფლიქტეფქ მიწიჭყჷ რუსეთიშ ფედერაციას. 1992 წანაშ გჷმათუთაშ ბოლოს ვითობათ ანთასი ინგუში აიძულესაძულეს დორხველი უდეეფიშეჸუდეეფიშე ერღვაფედესკონ პრიგოროდნი რაიონიშე, ართ დღაშა, თიშ უკული მუთ ვაკონტროლირაფადი ინგუშეფიშ ვაფორმალური აკოანჯარაფილი ბუნაბუნაქ ნაზრანიშე ოსეთიშ ტერიტორიას გიანთხუგიანთხჷ.
 
თიშ უკულ თხოზინელეფიშ დოხორინი კონწარ პრობლემათ გეჯანუ ინგუშეთიშ თარობას, ნამუსუთ ხოლო უმოსო აკონწარენს უკიდურესო მაღალი (50%) უმუშელობა, ეკოლოგიური კრიზისი, რუსეთიშ ჯარებისჯარეფიშ მაღალი კონცენტრაცია მეზობელმეძობელ ჩეჩნეთის მიმალუ ლიმაშ გეშა დო ირფელ თეს გეძინელი მეზობელიმეძობელი რაიონეფიშე მუთოხირზანელიმუშახირზანელი ჩეჩენი თხოზინელეფი. ოსეთწკჷმა თხოზინელეფიშ დორთინაფაშ ოკითხუეშაოკითხუშა მუთუნ მენორსამშანულამ აპიჯაფაშ მეჭირინდაფაქ დიო ვამიხუჯინჷ.
 
2002 წანას ნანანოღა [[ნაზრანი|ნაზრანიშე]] [[მაგასი|მაგასიშა]] გინიღეს.
 
2004 წანაშ კვირკვეს აკოანჯარაფილი ბუნაშ 570 მაკათურქ გემშეჭკირჷ ინგუშეთშა დო ნაზრანიშ ეჭოფუა მიკორინუ, შედეგოთეშ გეშა ჸვილირქ იჸუ 90-შახ მანოღარქმენოღალექ. რუსეთიქ გენთხაფაშ ორგანიზაფას ჩეჩენეფიშ ცხენენდურ ლიდერი [[ბასაევი, შამილ|შამილ ბასაევი]] დადანაშაუჷ.
 
{{მერკე}}
 
[[კატეგორია:ინგუშეთი]]