ურიული ნინა: გინორთი გინოჯინეფს შქას

▲''ებრაული ნინა''' (עברית, '''ივრით'''), ორხველჷ სემიტური ნინეფიშ ქანაანური ბუნას. ებრაული ნინაშ უჯვეშაში ქილინჯეფიე: [[ბიბლია]], ეპიგრაფიკული ქილინჯეფი (გეზერიშ კალენდარი - ჯვ. წ. X ო., შილოახიშ მუკნაჭარა - ჯვ. წ. VII ო.), ოსტრაკა (სამარიაშე - ჯვ. წ. VIII ო., ლახიშიშე - ჯვ. წ. VI ო.), [[პალიმფსესტი]] [[იუდაშ ტიოზი]]შე (ჯვ. წ. VIII - VII ოშწანურეფი.), მონეტეფი, მუკნაჭარეფამი ოწონალეფი. ჯვ. წ. [[VI ოშწანურა]]შახ ებრაული ნინა ომიშური-ოკათაშე ნინა რდჷ [[პალესტინა]]ს, მუდგაშ უკული დიჭყჷ თიში არამეიზაციაქ (უპირველაშ ირიშო - ნოღეფც). თე პერიოდის (ჯვ. წ. XII-II ოშწანურეფი.) ებრაული ნინა ჩინებულიე მუჭოთ ''ბიბლიაშ ებრაული'' ვარა ''ჯვეში ებრაული''. ახ. წ. III ოშწანურაშახ ებრაული ნინა დიო ხოლოდ იხვარებაფუაფუდჷ ოფუტეშ მახორობას; ნოღას თის ირინუანდეს ხვალე გურაფილეფი - რაბინეფი, ნამუეფქუთ დარსხის „აკადემიური“ ლიტერატურა: ბიბლიაშ კომენტარეფი დო ბიბლიური კანონეფიშ გეძინელობეფი („მიშნა“, „თოსეფთა“, „მიდრაშეფი“). უმოსი გვიანს - იერუსალიმიშ დო ბაბილონიშ „თალმუდეფი“ (IV-V ოშწანურეფი.), ბიბლიაშ ტექსტეფიშ კითხირიშ წესეფიშ დო ვოკალიზაციაშ შინეფიშ კორობილი „მასორა“(VI-VII ოშწანურეფი.). თე ლიტერატურაშ ნინა ჩინებულიე მუჭოთ ''რაბინული ებრაული'' ვარა ''მიშნიშ ებრაული''. ჯვ. წ. III- ახ. წ. II ოშწანურეფიშ ხანიშიე იუდაშტიოზის (ყუმრანიშ დო მურაბათიშ ლეხერეფი) კჷლრჩქინელი გრაგნილეფი, ოსტრაკა, თაშნეშე ნახალ-ხევერს ნაძირეფი კორესპონდენცია. ბიბლიაშ უკულნეშიანი ებრაული ლიტერატურაშ ნინა ''ოშქარი ებრაული'' რე ჩინებული. ათეშ უკული იჭყაფუ ''თეხანური ებრაულიშ'' ხანა (კანკალეშა თისი ჩილათირო „ჯვეშებრაულც“, „ივრითის“ უძახუნა, მუდგათ ებრაული „ებრაული ნინას“ შანენც). თეხანური ებრაული ნინა შურდინომბარილი ბიბლიაშ ნინა რე, ნამუსუთ XIX ოშწანურაშ ეკონიაშე სისტემატურო იქიმინუ ლიტერატურა (ხანტური, ოგურაფალი, პერიოდიკა), ოდო [[ისრაელი]]შ [[სახენწჷფო]]შ დორსხუაფაშ უკული ([[1948]]) თე სახენწჷფოშ ოფიციალური ნინა რე.