პლინიუს უნჩაში: გინორთი გინოჯინეფს შქას

დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ჭ.რ. r2.7.2+) (ბოტის დამატება: ka:პლინიუს უფროსი
ჭ.რ.ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ღოზი 1:
[[ფაილი:Plinyelder.jpg|thumb|პლინიუს უნჩაში. XIX ოშწანურას ხანტილი წჷმოსახონ პორტრეტი, თიშ ორიგინალურ პორტრეტის ჩქინშახ ვამაშჭირინუ]]
'''გაიუს პლინიუს სეკუნდუსი''' ([[ლათინური ნინა|ლათ.]]Gaius Plinius Secundus; [[23]] — [[79]]) თაშნეშე ჩინებულიე მუჭოთ ''პლინიუს უნჩაში'', მუში დასქუაშ [[პლინიუს უუკულაში|პლინიუს უკულაშიშე]] გინორთათ — რომალი [[ორთაშობური ფილოსოფია|ორთაშობური ფილოსოფოსი]], „[[ორთაშ ისტორია (პლინიუსი)|ორთაშ ისტორიაშ]]“ ''(Naturalis Historia)'' ავტორი.
 
== ბიოგრაფია ==
 
პლინიუსიქ დებადჷ ნოღა [[კომო]]ს ([[ციზალპური გალია]]) [[23]] წანას. [[35]] წანაშო მუამუშიქ [[რომი|რომშა]] მიდეჸონჷ განათებაშ ეიოჭოფალო. თიში [[რიტორიკა|რიტორიკაშ]] მაგურაფალი რდჷ [[პუბლიუს პომპონიუს სეკუნდუსი]].
 
[[45]] წანას, გურაფაშ თებაშ უკული, პლინიუსიქ ცხენენდურ მოინალობა დიჭყჷ დაიწყო [[გალია]]სა და [[ბელგია]]ში, სოდეთ თინა ტრიბუნი რდჷ. ახალნორდი კოჩიშო თე ოინალუ რდჷ გჷნმალი ოკუჩხალე [[ცხენენჯეფიშ კლასი|ცხენენჯობაშა]] ვარა [[სენატორეფიშ კლასი|სენატორობაშა]]. [[47]] წანას თინა ოკათჷდჷ გერმანულ ტომს, ხავკეფწკჷმა ლჷმეფც დო წყარმალუ [[რეინი|რეინი]] დო [[მაასი|მაასიშ]] შქას არხიშ კიდანჯუას. 50-ამ წანეფიშ დოჭყაფუს თინა აგჷნძორენდჷ გერმანულ ლეგიონც ინალუას, ოკათჷდჷ ბრელი შანულამ ჩხუპის. თე პერიოდის თიქ ჭარჯ მაართა ტრაქტატი ცხენენჯიშით შუფიშ ჸოთამაშენი, ნამუსჷთ ჩქინდა ვამაჭირინუ. რეინიშ არმიას ინალუაბორჯის თიქ ჭარჷ ამდღარშო ჩინებული ნახანდი "გერმანალეფიშ ისტორია". თე პერიოდისჷნე თიქ გეჩინებაფუ დო დეხოლჷ [[ტიტუსი|ტიტუს ფლავიუსის]], მუმალი იმპერატორიშ, [[ვესპასიანე ფლავიუსი]]შ ბოშის.
 
[[59]] წანას პლინიუსიქ რომშა დირთჷ. თიშ უმკუჯინუო, ნამდა თინა უკვე დოინალაფირი ვეტერანი დო ჭარუ რდჷ, თე პერიოდის თიშო კარიერული რდუალა ლექინი ვაჸოფე. იმპერატორ [[ნერონი]]შ მუკი-მუკი უმენტაშო ხელუანი კათა რდჷ დო ვართ ჸოფილი ცხენენჯეფი. წორას თენა ოკო ორდას ართ-ართი ბაძაძი თიშ, მუდგაშენით ვადიჭყჷ პლინიუსიქ ოჯარალე ინალუან. თე პერიოდის ედომუშამი ბორჯის პლინიუსი წინგეფც უჯღუნანდჷ. თინა ირო კითხულენდჷ ვარა ჭკორეფც ოკითხირაფუანდჷ, სადილობაბორჯის, შარას დო ობონუსჷთ ხოლო. მუჭოთ მუში დასქუაშ ნაჭარეფშე რე ჩინებულინ, პლინიუსი ფუჭეთ დინაფილო მირჩქინანდჷ ირი მერქას, მუჟამცჷთ მუდგენი ახალც ვაგურაფულენდჷნ. ირი კითხირელი წინგშე თინა ეშნაჭარეფც დო მერჩქინუეფც ორთჷდჷ. თე პეროდის თიქ ბრელი წინგი გჷმაბჟინუ შხვადოშხვა თემაშე.
 
[[62]] წანას პლინიუსიშ დას ქაშუ ბოშიქ - გაიუს კეცილიუს სეკუნდუსიქ. პლინიაქ მალასჷნე დერქვიუ, მუდგაშ უკულით, თიშ გეშა, ნამდათის დორხველი ჩილსქუა ვა ჸუნდჷნ, პლინიუსიქ დასქუა ქისქუალუ.
 
[[69]] წანას პლინიუსიშ რინაქ ედომუშამო დითირუ. მაართა რანწკის, [[68]] წანაშ ბოლოს იმპერატორ ნერონც [[რომიშ სენატი|სენატიქჷთ]] დო [[პრეტორიანული გვარდია|პრეტორიანელეფქჷთ]] ეარყჷ. თეშ გეშაიმპერატორქ დუდი დიჸვილჷ. კჷნე თი წანას ართმაჟირაშ მეუჸნაფილო ოხვენჯიშა ეშართჷ დო უკული ჸვილეს 3 იმპერატორი. რანწკით მაანთხა იმპერატორო გჷნირთჷ პლინიუსიშ მაჸალეშ მუმაქ [[ვესპასიანე]]ქ. წორას თექ გაპიჯალუ პლინიუსიშ კარიერული წჷმიულა. [[70]] წანას თიქ გჷნირთჷ [[პროკურატორპროკურატორო]] გალიას, [[72]] წანას აფრიკას, [[73]] წაანს ესპანეთის დო [[75]] წანას ბელგიურ გალიას.
 
რომც ვარინელობაბორჯის თიქ დასქუას მორდუთ [[ვერგინიუს რუფუსი]] მეურჩქინჷ, მუში ვარენჯობა გლახათ ვესახელედჷკო მორდუშ ერდუალა-განათებაშე. გალიაშე დორთაშ უკული თიქ შანულამი პოსტი დეკჷნჷ უმეშქაშალეთ იმპერატორწკჷმა. მუ მიშმეშჷ თიშ ფუნქციეფშან უჩინებუ რე, მორო, მუჭოთ უკულაში პლინიუსი მოგვიანაფილო ჭარუნდჷნ, უნჩაში პლინიუსი ძალამი უჩოლამე რდჷ.
 
პლინიუსიშ კარიერას გეჸვენჯი ბიჯგი რდჷ მისენუმიშ ნიშუობაშ მადუდეთ დორინაფა. ასე ინა უკვე ბჟადალ [[სქინორნაშქა ზუღა|სქირონაშქა ზუღაშ]] უშქურანჯუობაშენი რდჷ გამამინჯებული.
 
[[79]] წანაშ [[მარაშინათუთა]]ს პლინიუსი, მუში და დო დასქუა მისენიუმც ორდეს. [[24 მარაშინათუთა]]ს პლინიაქ ქოძირჷ ზუღაშ მელე [[ვეზუვი]]შ გვალას ერხინილი ფსქელი უმაშ სჷმეტი დო ძიმას ქუდოუძახჷ.თი ბორჯის რომალეფს დიო მუთუნი ვა უჩქუდეს [[ვულკანი|ვულკანეფიშ]] გეშა. თეშნერი უმურჩქვანუ ჸოფირებაქ პლინიუსიშ თოჸუჯით ქჷმკიჭოფჷ, ნამუსჷთ, უჩოლამობუობაშ უმკუჯინუო, ჭარილი აფუდჷ ფუნდამენტალური ნახანდი „[[ორთაშ ისტორია (პლინიუსი)|ორთაშ ისტორია]]“. თე ჸოფირებაშა ხოლოშე თოჸუჯიშ მიორინაფალო თიქ ფეიკარას ხვამარდიშ გახაზირება ზოჯჷ. პლინიუსის დასქუაშ ჸონაფა ხოლო ოკოდჷ, მორო თე ეკონიაქ გურაფა ისხუნუ. თე ბორჯის ქჷმორთჷ ჩინებაქ ნამდა [[პომპეი]]შ მახორობას ვულკანშე გლახა მელუდჷნ, ათეშენ პლინიუსიქ ხვალე ვეშარჷ ვეზუვიჸურენ, ვარინნიშუობათ გოუტუ მახორობაშ ევაკუაციაშო. ბორიაშ გეშა გამო თის პომპეიშა ვა მიაჭირინუ დო გაჩენდჷ სტაბიას, სოდეთ მაჸალეშ ჸუდეს გითისერუ. მაჟირა დღას თიქ ეშაგორგოთუაშ ზონას მიეხოლჷ, რუჯგუშო გეუჭარუდჷკო თინან დო ქოთ დოღურჷ, ორჩანიეთ მუმაწამალარი გაზეფშე.
 
 
== რესურსეფი ინტერნეტის ==
Line 9 ⟶ 28:
* [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=Plin.+Nat.+toc ორთშ ისტორია ინგლისურო]
 
{{მერკე}}
 
[[კატეგორია:რომალი ჭარუეფი]]