პლინიუს უნჩაში: გინორთი გინოჯინეფს შქას
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ჭ.რ.ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე |
ჭ.რ.ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე |
||
ღოზი 20:
[[79]] წანაშ [[მარაშინათუთა]]ს პლინიუსი, მუში და დო დასქუა მისენიუმც ორდეს. [[24 მარაშინათუთა]]ს პლინიაქ ქოძირჷ ზუღაშ მელე [[ვეზუვი]]შ გვალას ერხინილი ფსქელი უმაშ სჷმეტი დო ძიმას ქუდოუძახჷ.თი ბორჯის რომალეფს დიო მუთუნი ვა უჩქუდეს [[ვულკანი|ვულკანეფიშ]] გეშა. თეშნერი უმურჩქვანუ ჸოფირებაქ პლინიუსიშ თოჸუჯით ქჷმკიჭოფჷ, ნამუსჷთ, უჩოლამობუობაშ უმკუჯინუო, ჭარილი აფუდჷ ფუნდამენტალური ნახანდი „[[ორთაშ ისტორია (პლინიუსი)|ორთაშ ისტორია]]“. თე ჸოფირებაშა ხოლოშე თოჸუჯიშ მიორინაფალო თიქ ფეიკარას ხვამარდიშ გახაზირება ზოჯჷ. პლინიუსის დასქუაშ ჸონაფა ხოლო ოკოდჷ, მორო თე ეკონიაქ გურაფა ისხუნუ. თე ბორჯის ქჷმორთჷ ჩინებაქ ნამდა [[პომპეი]]შ მახორობას ვულკანშე გლახა მელუდჷნ, ათეშენ პლინიუსიქ ხვალე ვეშარჷ ვეზუვიჸურენ, ვარინნიშუობათ გოუტუ მახორობაშ ევაკუაციაშო. ბორიაშ გეშა გამო თის პომპეიშა ვა მიაჭირინუ დო გაჩენდჷ სტაბიას, სოდეთ მაჸალეშ ჸუდეს გითისერუ. მაჟირა დღას თიქ ეშაგორგოთუაშ ზონას მიეხოლჷ, რუჯგუშო გეუჭარუდჷკო თინან დო ქოთ დოღურჷ, ორჩანიეთ მუმაწამალარი გაზეფშე.
== ნახანდეფი ==
მაართა ნახანდი პლინიუსიქ აკოქიმინჷ გერმანულ ლეგიონც ინალუაბორჯის [[51]] წანას. თენა რდჷ ტრაქტატი ''ცხენენჯიშით შუფიშ ჸოთამაშ გეშა''. მუჭოთ რჩქჷნ თინა ოკვირჷდჷ მუჭო ორთჷდეს თეს გერმანალეფინ დო გეჭარჷ, რომალ ჯარიშკოჩეფსჷთ ქუდუგურუაფუდესკონ [[შუფი]]შ ჸოთამაშ გერმანული ტექნიკან.
მაჟირა ნაწარმონები პლინიუსიქ [[52]] წანას ჭარჷ მუში მაგურაფალიშ დო უკული ცხენენდურ მადუდეშ ''პომპინიუს სეკუნდუსიშ რინაშ გეშა'' (De vita Pomponii Secundi), მუჭოთ რჩქჷნ თე ეკონიაშ ღურაშ გეშა.
რეინიშ არმიაში ინალუაბორჯის გერმანული ტომეფიშ გეშა ეჭოფილი რჩქინა დო გომორსაფილობა პლინიუსიქ აკოძინჷ ნახანდის ''გერმანალეფიშ ისტორია'', ნამუქჷთ 20 ტომო გჷშეშქვინჷ. თი ბორჯიშო თე ნაწარმონების უდიდაში შანულობა უღუდჷ, თის მოგვიანაფილო ირინუანდჷ [[პუბლიუს კორნელიუს ტაციტუსი]], ნამუთ თაშნეშე ჭარჷნდჷ გერმანალეფიშ ისტორიას.
59 წანას რომშა დორთელ პლინიუსის ნერონიშ ბორჯიშ პოლიტიკური სიტუაცია ვა უნწყუნდჷ ხეს ოჯარალუ ინალუაშო, ათეშენ დოსქილადირ დუდიშულ ბორჯის თინა წინგეფიშ კითხირც ოკორინუანდჷ. თე პერიოდის თიქ გეჸვენჯი ახალი წინგეფი გჷმაბჟინუ: როტირიკაშ ოხემანჯღვერეეფი სუმ წინგო (Studiosi), 8 წინგი გრამატიკული პრობლემეფიშ გეშა (Dubii Sermonis) დო ისტორიული ნახანდი 31 ტომო, ნამუეფსჷთ [[აუფიდიუს ბასუსი|აუფიდიუს ბასუსიშ]] ისტორიაშ გოგინძორაფა გიოდჷ. (A fine Aufidii Bassi), თიშ გეშა, ნამდა თიში ისტორია იჭყაფუ თი პერიოდიშე, სოდეთ ითებუ ბასუსიშ ისტორია.
[[ფაილი:Naturalishistoria.jpg|thumb|"ორთაშ ისტორია"]]
არძო ჟიმოშინელი ნახანდიქ მედინჷ დო თინეფიშ გეშა ჩინებეფი ხვალე თი ბორჯიშ ავტორეფშე დო უმენტაშო პლინიუს უკულაშიშ ნაჭარეფშე მიპალუაფუ. აკა კაკალია კინოჩუალირი რე "ორთაშ ისტორია" (Naturalis Historiae) 37 ტომო. თენა რე ენციკლოპედიური ბუნაშ ნახანდი, სოდეთ ეჭარილიე თიმ ბორჯის აკოშაყარელი რჩქინა ორთაშ გეშა.
* 1 ტომც რე მიშალუ, ნამუთ ტიტუსის ეჯღუნებუ დო თი ავტორეფიშ გჷმნაკოროცხი ნამუეფუშ ნახანდეფიშეთ თიქ ირგებუნ,
* 2 ტომი ეჯღუნებუ [[ასტრონომია]]ს,
* 3 დო 4 დიხაუჩაშ ეჭარუას დო ჩინებეფც ევროპაშ კათეფიშ გეშა,
* 5-6 - აზია-აფრიკაშ გეოგრაფიას,
* 7 - [[ანთროპოლოგია]]ს დო [[ადამიერიშ ფიზიოლოგია]]ს,
* 8-11 - [[ზოოლოგია]]ს,
* 12-19 - [[ბოტანიკა]]ს,
* 20-27 - მასქილიდაფარი ჩანარეფც,
* 28-32 - ნოტყური გოჭყაფაშ ოსქილიდაფარი მეშქაშალეფც,
* 33-37 - [[მინერალოგია]]ს, [[მეტალურგია]]ს დო თინეფიშ პრაქტიკულ გჷმორინაფას.
ლექინი მიოხვამილაფარიე, ნამდა ათეშნერიი სახეშ ენციკლოპედიურ ნახანდის თი ბორჯის უდიდაშ შანულობა აღვენუდჷ. თე ნახანდი ამდღათ ინტერესუანი თით, ნამდა მუმოჭირინუანა პრაქტიკულო ეშმაწირალ ინფორმაციას თიბორჯიშ ორთაშურ მენცარობაშ გოვითარაფაშ გეშა. თე ბორჯისჷნე თენა აკა კაკალია წყუ რე ანტიკურ ფარანც ლითონეფიშ დო დიდფასი უეფიშ დამუშებაშე, თეწკჷმა ართო, პლინიუსიშით გჷმოკოროცხილი ავტორეფიშ ნახანდეფიშ უმენტაშობა დინაფილიე, თეშენ თინეფშე შხირას აკა კაკალია ინფორმაცია ხვალე თე წინგის აფხვადუნა.
== რესურსეფი ინტერნეტის ==
| |||