ქორთული ნინა: გინორთი გინოჯინეფს შქას
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
შინაარსი შეიცვალა '!!! დჰდფჰდფჰდჰდჰ'-ით |
94.180.241.212-ის(განხილვა) ცვლილებების გაუქმება (№54555) |
||
ღოზი 1:
[[Image:Garejawriting.jpg|300px|thumb|ქორთულ ანბანით, ასომთავრულით დოჭარილ ქორთულ ნინა]]
'''ქორთული ნინა''' — რე [[ქორთუეფი|ქორთუეფიშ]] ოდაბადური ნინა, [[საქორთუო|საქორთუოშ]] სახენწჷფო ნინა ([[აფხაზეთიშ ავტონომიური რესპუბლიკა|აფხაზეთიშ ავტონომიური რესპუბლიკას]], ქორთულიშ პარალელურო, სახენწჷფო ნინაშ სტატუსი უღუ [[აფხაზური ნინა|აფხაზურ ნინას]]). ქორთულ ნინაშა 5 მილიონიშ უმოსი კოჩი იჩიებუ.
ქორთული ნინა იბერიულ-კავკასიური ნინეფიშ ფანიაშ ქართველური ნინეფიშ ბუნას ორხველჷ. მენცარეფი თე ბუნას მიოჭარანა ქორთულიშ მონათესე [[მარგალური ნინა|მარგალურ]], [[ლაზური ნინა|ლაზურ]] დო [[შონური ნინა|შონურ]] ნინეფს, ნამუეფსჷთ მუკოტებული აფუნა არქაული პროტოქართველური ნინაშ შინეფი. თე ნინეფიშ მენცარული დოგურაფა დო გჷთოგორუა შელებუანს გინაშქვანს ქორთული ნინაშ გოვითარაფაშ კანონზომიერაფეფიშ დოდგინას დო ქორთული ნინაშ ისტორიაშ დოგურაფას.
* ამდღარი ქორთული ნინას რე შქვითი რთინაფა.
* ქორთული ნინას უღუ მუშ ანბანი („მხედრული“), ნამუთ რე „ნუსხურიშ“ გოვითარაფაშ მოღალუ, „ნუსხურ“ რე მეღებული „ასომთავრულშე“ („მრგვლოვანი“). ამდღარი ქორთული ანბანი იკათუანს 33 ასოს, თაურე ხუთი ასო რე ხონარამი.
* ქორთული ჭარილობაშ უჯვეშაშ ძეგლო მერჩქინელი რე [[პალესტინა|პალესტინას]] ძირაფილი „ასომთავრული“ ნაჭარა (ახ. წ. IV ოშწანურა) დო [[ბოლნისიშ სიონი|ბოლნისიშ სიონიშ]] „ასომთავრული“ ნაჭარა (492—493 წწ).
ქორთული ნინაშ გოვითარაფას გჷშმერთუ ჯვეში დო ახალი ქორთული. ჯვეში ქორთული ნინა არქაული ხანაშე მავითაართა ოშწანურაშ ეკონიაშა მოურს დო თე პერიოდეფიშ გარგვალებურს თინა ვარე ართფერამი, გჷშართჷნა „ხანმეტობას“ დო „ჰემეტობას.“
ახალი ქორთული ოლიტერატურე ნინა მოურს მავითაართა ოშწანურაშე. ახალი ქორთული ნინა გერცხუაფილი რე ელახ საქორთუოშ რზენიშ კილოეფშა - ქართლურშა დო კახურშა.
ამდღარი ქორთული ოლიტერატურე ნინაშ ნორმეფიშ დოდგინას ფასუგუდვალუ ხანდა გედვეს [[ილია ჭავჭავაძე|ილია ჭავჭავაძექ]], [[აკაკი წერეთელი|აკაკი წერეთელქ]], [[იაკობ გოგებაშვილი|იაკობ გოგებაშვილქ]], [[სილოვან ხუნდაძე|სილოვან ხუნდაძექ]] დო შხვა ჯოხოშინელი ქორთუ მოხანდეეფქ.
ამდღარ ქორთულ ნინას უღუ არძა ფუნქცია, მუთ ოკო უღუდას პოლივალენტამ ჭარილობამ ნინას. თე ნინაშა ქიმინელი რე დიდარი ლიტერატურა.
ქორთული ნინაშა აკოდგინელი რე ბრელი ლერსიკონი.
====კილოეფი====
ომენცარე ლიტერატურას შხვადოშხვა არზეფი რე ქორთული ნინაშ დიალექტეფიშ კლასიფიკაციაშე.
[[აკაკი შანიძე|აკაკი შანიძე]] გჷშართჷნს ამშვი დიალექტური ბუნას: 1. ფხოური: ხევსურული, მოხეური, თუშური; 2. მთიულურ-ფშაური; 3.ქართლურ-კახური; 4. ბჟადალური ბუნა : იმერული (ჟიმოლენი, შქაშ დო თუდოლენიმერულეფი), გურული დო რაჭული; 5.ობჟათე-ბჟადალური ბუნა: აჭარული დო იმერხეული; 6. ინგილოური.
[[შოთა ძიძიგური|შოთა ძიძიგური]] გჷშართჷნს ხუთ დიალექტურ ბუნას: 1. ინგილოური, ფერეიდნური; 2. თუშური, ფშაური, ხევსურული, მთიულური, გვალარაჭული; 3. კახური, ქართლური, მესხური; 4. ჟიმოლენიმერული, თუდოლენრაჭული, თუდოლენიმერული; 5. გურული, აჭარული, იმერხეული.
[[არნოლდ ჩიქობავა|არნოლდ ჩიქობა]] ქორთული შურდგჷმილი ჩიებას გვალაშ დო რზენიშ ჩიებათ რთჷნს. გვალაშ კილოეფი რე: ხევსურული, თუშური, ფშაური, მთიულური (გუდამაყრული), მოხეური, რაჭული. რზენიშ კილოეფი რე: ქართლური (მესხურ-ჯავახურით), კახური (ქიზიყურით, ინგილოურით დო ფერეიდნურით), იმერული (ლეჩხუმურამო), გურული, აჭარული, იმერხეული.
[[გივი ნებიერიძე|გივი ნებიერიძე]] ამშვი დიალექტური ბუნას გჷშართჷნს: 1. გლოლური, გვალარაჭული; 2. ქართლური, კახური, ქიზიყური, თიანური, ჟიმოლენ აჭარული; 3. ხევსურული, მოხეური, მთიულურ-გუდამაყრული, ფშაური, ინგილოური, ფერეიდნური; 4. ჟინი დო შქაიმერული, ლეჩხუმური, თუდონრაჭული დო იმერხეული; 5. თუდონიმერული, თუშური; 6. გურული დო აჭარული.
[[კატეგორია:საქორთუო]]
[[კატეგორია:ქორთული ნინა]]
[[კატეგორია:ქართველური ნინეფი]]
[[ab:Ақырҭ бызшәа]]
[[af:Georgies]]
[[an:Idioma cheorchián]]
[[ar:لغة جورجية]]
[[arc:ܠܫܢܐ ܓܘܪܓܝܐ]]
[[az:Gürcü dili]]
[[bat-smg:Grozėnu kalba]]
[[be:Грузінская мова]]
[[be-x-old:Грузінская мова]]
[[bg:Грузински език]]
[[bn:জর্জীয় ভাষা]]
[[br:Jorjieg]]
[[bs:Gruzijski jezik]]
[[ca:Georgià]]
[[ceb:Pinulongang Heyorhiyano]]
[[crh:Gürci tili]]
[[cs:Gruzínština]]
[[cv:Грузин чĕлхи]]
[[da:Georgisk (sprog)]]
[[de:Georgische Sprache]]
[[diq:Gurciki]]
[[el:Γεωργιανή γλώσσα]]
[[en:Georgian language]]
[[eo:Kartvela lingvo]]
[[es:Idioma georgiano]]
[[et:Gruusia keel]]
[[eu:Georgiera]]
[[fa:زبان گرجی]]
[[fi:Georgian kieli]]
[[fr:Géorgien]]
[[ga:Seoirsis]]
[[gl:Lingua xeorxiana]]
[[he:גאורגית]]
[[hif:Georgian bhasa]]
[[hr:Gruzijski jezik]]
[[hu:Grúz nyelv]]
[[hy:Վրացերեն]]
[[id:Bahasa Georgia]]
[[is:Georgíska]]
[[it:Lingua georgiana]]
[[ja:グルジア語]]
[[jv:Basa Georgia]]
[[ka:ქართული ენა]]
[[ko:조지아어]]
[[ku:Zimanê gurcî]]
[[kv:Грузин кыв]]
[[ky:Грузин тили]]
[[la:Lingua Georgiana]]
[[li:Georgisch]]
[[lt:Gruzinų kalba]]
[[lv:Gruzīnu valoda]]
[[mdf:Грузинонь кяль]]
[[mhr:Грузин йылме]]
[[mk:Грузиски јазик]]
[[mn:Гүрж хэл]]
[[mr:जॉर्जियन भाषा]]
[[ms:Bahasa Georgia]]
[[mzn:گرجی]]
[[nl:Georgisch]]
[[nn:Georgisk]]
[[no:Georgisk]]
[[os:Гуырдзиаг æвзаг]]
[[pl:Język gruziński]]
[[pms:Lenga georgian-a]]
[[pnb:جارجیائی]]
[[pt:Língua georgiana]]
[[qu:Kartul simi]]
[[ro:Limba georgiană]]
[[ru:Грузинский язык]]
[[sco:Georgie leid]]
[[sh:Грузијски језик]]
[[simple:Georgian language]]
[[sk:Gruzínčina]]
[[sl:Gruzinščina]]
[[sr:Грузијски језик]]
[[sv:Georgiska]]
[[sw:Kigeorgia]]
[[ta:சியார்சிய மொழி]]
[[tg:Забони гурҷӣ]]
[[th:ภาษาจอร์เจีย]]
[[tl:Wikang Heyorhiyano]]
[[tr:Gürcüce]]
[[udm:Грузин кыл]]
[[ug:گرۇزىن تىلى]]
[[uk:Грузинська мова]]
[[vi:Tiếng Gruzia]]
[[zh:格鲁吉亚语]]
[[zh-min-nan:Gruzia-gí]]
| |||