აცტეკეფი: გინორთი გინოჯინეფს შქას
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე |
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე |
||
ღოზი 5:
აცტეკეფიშ ოდაბადურ ნინაშე — ნაუატლიშე ზიტყვა ,,აცტეკა" ზიტყვა-ზიტყვათ შანენს ,,მიდგარენი აცტლანაშე", ენა მითოლოგიური აბანი რდჷ სოდგარენ ოორუეს. ზიტყვას, ნამუთ ასე გიმირინუანა ტერმინ ,,აცტეკეფი", ნამუთ აართამენს კათეფს, ნამუთ ართიანწკჷმა მერსხილი რდეს ვაჭრუათ, წესეფით, რელიგიათ დო ნინათ, მაართათ დაკვიდრეს [[ალექსანდრ ფონ ჰუმბოლდტი|ალექსანდრე ფონ ჰუმბოლდტიქ]] (Alexander von Humboldt) დო მავითოჩხორო ოშწანურაშ მექსიკარ მენცარეფქ, გაგშუსხუნდესკო ართიანშე ასეიანი მექსიკარეფი დო ჯვეში ინდიარეფი. აცტეკეფი მუნეფიშ დუს უძახჷდეს ,,მეშიკა", ვარდა ,,ტენოჩკა" დო ,,ტლალტელოლკა".
ზიტყვა ,,მეშიკა"-ს, სოურეშე მოურს ტერმინი ,,მექსიკა", შხვადოშხვანერო ნწყჷნა. ნაიატლიშ ნინაშე თენა შანენს "ბჟას", ათე ჯოხო ჯოხოდჷ აცტეკეფიშ უნჩაშ მეშიტლის, (მეკსიტლი, მეკშტლი), თაშ ჯოხო წყარიშ ჩანარს ხოლო, ნამუთ ტესკოკოშ ტობას ირდუნ. არძაშ უმოსი
== ლეგენდეფი დო ტრადიციეფი ==
აცტეკეფიშ შხვადოშხვანერი კულტურა ართიანწკჷმა მერსხილი რე თარი კულტურული კომპლექსით, ნამუსჷთ ,,ნაია"(nahua) ჯოხონ, ნამუთ თინეფიშ საართო ნინას შანენს. ლეგენდაშ მეჯინათ, შხვადოშხვა ბუნეფქ, ნამუქჷთ უკული აცტეკეფი აკარსხიის, ტესკოკოშ ტობაწკჷმა მორთეს ოორუეშე. თე ტობაშ აბანდვალა ასე
აცტეკეფიშ ლეგენდეფი ტოლტეკეფს მიოჭარანა კეტცაკოატლიშ კულტის, მითიურ ნოღა ტოლლანწკჷმა ართო (ასეიანი ტულა, იდალგოშ შტატი, მექსიკა), ნამუსჷთ თინეფი მიოჭარანდეს უმოს ჯვეშ ტეოტიუაკანეფს. აცტეკეფქ დოთირეს ნამდგარენი ტრადიციეფი მუნეფიშ დორხველი ტრადიციეფით. დოთირეს მუნეფიშ მითი ხოლო ოქიანუშ დორსხუაფაშენი, მით ოთხი დიდი ფარანშენი, თე ოთხხოლო ფარანიშ თებაშ ნარზა თელქიანაშ კატასტროფეფი რდჷ. ჩქინ ერა ნაიოლინ რე (აცტეკურო_Nahui-Ollin) მახუთა ფარანი, მახუთა ბჟა, ვარდა მახუთა დორსხუაფა. ჩქინი ოქიანუქ ენტჷ თე კატასტროფას. ეშ ნარზა ღორონთ ნანაიატლიშ მუშ დუდიშ სხვერპლშეწირუა რე (ენა არძაშ უმოსი ჩიჩიე ღორონთი რდჷ, ნამუსით ჭუეფი უღუდჷ ლახარაშ გურშენი. ათეშ უკული მუქ ბჟა-ჩხანათ გინირთჷ). ე მითი ჯვეში ნოღა ტეოტიუაკანწკჷმა რე მერსხუაფილი. (ზიტყვა-ზიტყვათ-''გოღორონთაფაშ აბანი''), ნამუთ უკვე მეტებული დო დოჩოლერი რდჷ, მუჟამს აცტეკეფქ ასეიანი მეხიკოშ აბანშა მორთეს. შხვა მითიშ მეჯინათ ჩქინი დიხა ნაჟირა (ქორთ. ტყუპი) ღორონთიშ - ტესკატლიპოკიშ (აცტეკურო_Tezcatlipoca) დო კეტცაკოატლიშ დორსხუაფილი რდჷ.
|