|
[[542]] ირანიშ ჯარქ მჷშელჷ ეგრისშა დო ქჷდიჭყჷ [[ეგრისიშ დიდი ლჷმა 542-562|20-წანამი ლჷმაქ]] ბიზანტია დო ირან შქას. [[562]] წანას ქჷდიდჷ ზჷქ. ირანქ დათმჷ ეგრისი, ნამუქჷთ ბიზანტიაშ ვასალურ ომაფეთ ქჷდოსქიდჷ. VII ოშწანურაშ 20-ამი წანეფს ეგრისალეფი აბაზგეფწკჷმა ართო აქტიურო ოკათუდეს იმპერატორ ჰერაკლეშ ლოქუეფს ირანიშ მეხჷ.
VII ოშწანურაშ ბოლოსათვისბოლოშო ეგრისიშ ომაფეომაფექ ბიზანტიისბიზანტიაშ პროვინციადპროვინციათ იქცაგჷნირთჷ, მისითიში მმართველიმადუდე „ლაზაკის„ლაზიკაშ მაფად“მაფათ“ კი არავარინ, „პატრიკიოსის“„პატრიკიოსიშ“ ტიტულით იხსენიებოდაიშინუაფუდჷ. დამოუკიდებელზოხორინელ სამთავროდოთარეთ იქცაგჷნირთჷ [[აბაზგია|აბაზგიააბაზგიაქ (აფხაზეთი)]] დადო უშუალოდუოშქარეთ ბიზანტიას დაუმორჩილდაქჷდაჸუნჷ. [[697]] ეგრისიშ მმართველმამადუდექ პატრიკიოსმაპატრიკიოსი სერგიმსერგიქ სცადაცადჷ ბიზანტიისაგანბიზანტიაშე განთავისუფლებაგოდუდიშალაფა არაბეფიშ დახმარებითმოხვარათ, მაგრამმარა უშედეგოდთეს მუთუნქ ვა მაჸუნჷ. [[736]]—[[738]] ეგრისშიწანეფს შეიჭრაეგრისშა არაბთაგემშეჭკირჷ სარდალიარაბეფიშ ნჯღვერი მურვან ყრუჸუნგაქ, ააოხრადოპანჯჷ ქვეყანაქიანა, დაანგრიაგაკარღჷ ნანანოღა ციხეგოჯიჯიხანქუჯი დადო სხვაშხვა ქალაქებინოღეფი. ამანთექ კიდევხოლო უფროუმოსო დააუძლურადაჩიჩუ დასუსტებულიდოდაღარაფილი ქვეყანაქიანა, რასაც მუსჷთ ფეოდალური დაქუცმაცებაცაკოცჷმაქჷთ დაერთოქჷგიაძინჷ. VIII ოშწანურაშ ბოლოს ეგრისიშ უკანასკნელიეკონია მთავრეფიშთარეფიშ იოანესაიოანე დადო ჯუანშერისჯუანშერიშ ხელისუფლებახეშუულობაქ მთლიანადედომუშამო შეირყაქჷდიძანძუ დადო ბჟადალ საქორთუოშ გაერთიანეფიშგოართოიანაფაშ ინიციატივაინიციატივაქ აფხაზთააფხაზეფიშ სამთავროსოთარეშ ხელშიხეშა გადავიდაგჷნილჷ.
ეგრისიშ ომაფეშიომაფეს განვითარებულიგოფალირი რდჷ [[მემინდვრეობამემინდორალა]], [[მევენახეობამებინეხალა]] დადო [[მეცხოველეობამეორინჯალა]], ამუშავებდნენამუშენდეს სელსფსუს, ცვილსჩირს, გემთსაშენებელხვამარდოკიდანჯე ხეჯა-ტყესტყას. ეგრისიშეგრისის სავაჭროოვაჭარე ურთიერთობაკომუნიკაცია ჰქონდაუღუდჷ ბჟადალისაბჟადალიშ დადო აღმოსავლეთისბჟაეიოლიშ ქვეყნებთანქიანეფწკჷმა, ბიზანტიისბიზანტიაშ მცირეაზიულმორჩილაზიურ დადო სხვაშხვა პროვინციებთანპროვინციეფწკჷმა, პონტოსპირაპონტოშოპიჯა ქალაქებთანნოღეფწკჷმა, სომხეთთანსომხეთწკჷმა დადო მისითიში მეშვეობითმეშქაშალათ ირანთანირანწკჷმა დადო შუაშქა აზიასთანაზიაწკჷმა. შემოდიოდამუშმეშჷ დიდძალიაგვართა იმპირტულიიმპორტული საქონელიპროდუქტი (ძვირფასიდიდფასი კერამიკა, მინისკაპიჭიშ ნაწარმი, ფუფუნეფიშფუფუნებაშ საგნებიმეკონეფი დადო სამკაულებისამკაულეფი), მიმოქცევაშიგჷმორინაფას რდჷ ბიზანტიური დადო აღმოსავლურიბჟაეიოლურ მონეტებიმონეტეფი. III საუკუნიდანოშწანურაშე დაიწყოქჷდიჭყჷ საქალაქოონოღე ცხოვრეფიშრინაშ აღმავლობაეფალუაქ, მსხვილშხუ სავაჭროოვაჭარე-სახელოსნოოხელობე ხენტრებადხენტრეფო იქცაგჷნირთჷ ზღვისპირაზუღაპიჯიშ ქალაქებინოღეფქ (ფასისი, სებასტოპოლისი, ბიჭვინთა), წარმოიქმნაგორჩქინდჷ ახალი ქალაქებინოღეფქ (შორაპანი, ვარდციხე, მოხირისი დადო სხვაშხვა), აღორძინდაგეფალჷ ჯვეში ქალაქებინოღეფქ (ქუთაისიქუთეში), ვრცელიფირჩა დადო ძლიერინძალიერი რდჷ ომაფესომაფეშ ნანანოღა [[ციხეგოჯი|ნოქალაქუ|ჯიხანქუჯი]] (არქეოპოლისი).
ეგრისიშ ომაფეს კულტურამ, ერთი მხრით, გააგრძელა მდიდარი ადგილობრივი ტრადიციები, რომლებიც ჯვეში კომხური სამყაროდან მომდინარეობდა, მეორე მხრით კი შეითვისა ელინისტურ-რომაული კულტურის ელემენტები. უცხო კულტურის გავლენა ეტყობა ამ ხანის ბჟადალ საქორთუოშ სააღმშენებლო საქმეს, ჩაცმა-მორთულობას. მაგრამ ეს გავლენა ზედაპირული რდჷ, მას არ განუსაზღვრავს ბჟადალ საქორთუოშ მოსახლეობის კულტურის განვითარება. ეგრისიშ ომაფეს კულტურული ცხოვრეფიშ მნიშვნელოვანი ცენტრი რდჷ [[კოლხეთის უმაღლესი რიტორიკული სკოლა]] (III—IV სს.).
|
