|
== ბიოგრაფია ==
ანტონიო ვივალდიქ დებადდებადჷ 1678 წანაშ მელახის, ნოღა ვენეციას. ჭიჭე ანტონიო დაბადებაშ ბორჯის დონათეს. კჷლმაძიარეფიშ ვარაუდითუზურით, ახალ დაბადებულცდაბადებულს ვარა სინთელეშ პრობლემა უღუდუუღუდჷ, ვარა თენა მერსხილი რდჷ თი დიხაშ ნწალუაშა, ნამუთ ვივალდიშ დაბადებაშ დღას უძანძუანდ ნოღასნოღასჷნ. მორო, საეკლესიო ნათუაქ მოხვადმოხვადჷ მუში დაბადებაშე ჟირი თუთაშ უკული.
ვიოლინოშ მეგამა ანტონიოქ მუმაშე, ჯოვანი ბატისტაშე დიგურუ. ჯოვანი ბატისტა რდჷ ართ-ართი ''Sovvegno dei musicisti di Santa Cecilia''-შ დუმარსხუაფალიდჷმარსხუაფალი, ნამუთ წჷმმარინუანდწჷმარინუანდჷ მუსიკოსეფიშ დო კომპოზიტორეფიშ ართნერი პროფესიული გოართამაფასგოართოიანაფას. თე ასოციაციაშ პრეზიდენტი რდჷ ჯოფანი ლეგრენზი, სან-მარკოშ ბაზილიკაშ კაპელაშ მაესტრო, ნამუქუთ ორდოამიორდოშიან ასაკისჷთხანსჷნე აწუჩჷ ჭიჭე ანტონიოს დიდი მუსიკალური მუმალიმუმალუ.
მუჭოთ რჩქჷრჩქჷნ ვივალდიშ სინთელეწკჷმა მერსხილი პრობლემა თიშნერი მენორსამიგურგაჩამაუ რდჷ, ნამდანამუდა თის ვა შეალებუ ქუდუგურუაფუდუკოქჷდოუგურუაფუდუკო ოშურე ინსტრუმენტეფიშ მეგამა, შურღალაშ უბაღინაფუობაშ გეშა.
15 წანერქ, [[1693]] წანას თიქ გურაფა დიჭყჷ ოშურიელე ოგურაფალცოგურაფალს დო თიწკჷმა თიში ღანკი რდჷ პაპაპაპას გჷშურთუმუდუკოგჷშურთუმუდუკონ. [[1703]] წანას, 25 წანერქ ქოთ იკურთხუ პაპათ დო თიწკჷმა თიშ გეძინელი ჯოხო რდჷ ''Prete Rosso'', ვარა "ჭითა პაპა", ოეგებიეთოერჩანიეთ თიში ჭითა თუმეფიშ გეშა.
ჭე მოგვიანაფილო, დოხოლაფირო 1704 წანას, თის მუში სინთელეშ დგომარებაშ გეშა უვარიესუვარეს ოდღახუე ლიტურღიაშ ჩატარებამანჯუა. ათავრეშე მოჸუნაფილი თინა ჭიეჭიეთ მუკმაჩირთუ აქტიური პრაქტიკას, მორო იშენი სქიდუდსქიდუდჷ პაპათ.
Ospedale della Pietà-ში, [[1703]] წანაშ ეკენიას ვივალდიქ გინირთგჷნირთჷ ''Ospedale della Pietà''-შ ოჸურჩესმილარინალს ''maestro di violino'' ([[ვიოლინო]]შ მაგურაფალო). ვენეციას გვალო 4 ათეშნერითეშნერი დოწესაფილაფაგუნაჭყეფუ რდჷ. თინეფიშ ღანკი რდჷ ქიმუჩამუდესკო განათლებაგანათება დო გეურდუდესკონ წჷმოტებული, ომბოლი დო უღვეჯიუღვენჯი ფანიაშ სქუალეფი. თინეფი იფინანსებუდეს რესპუბლიკაშ ფონდეფშე. ბოშეფი ქიდიგურუანდეს ვაჭრუასვაჭარუას დო ოჸურჩესმილარინალს ტებულენდეს 15 წანაშ ასაკისხანს, ოდო ცირეფი ღებულენდესეთმოჭოფუნდეს მუსიკალურ განათლებასგანათებას დო არძოშე ნიჭიერეფი გინმირთუდეს ''Ospedale della Pietà''-შ ბუნაშ დო ორკესტრიშ მაკათურეფო.
ანტონიო ვივალდიშ თე თანამდებობასპოსტის დორინაფაშეგერინაფაშენ მალას ომბოლეფიშ ოჸურჩესშმილარინალს ეიორდალეფიშ ბუნაქ ქმიშუქჷმიპალუ დიდი ჯოხო დო პატიცემაპატიჩამა რესპუბლიკაშ თანჯეფცთანჯეფს გალეთ. წორეთწორას ვივალდიქ დოჭარჷჭარჷ თინეფიშ კონცერტეფიშ, კანტატეფიშ დო ოშურიელე მუსიკაშ უმენტაში ნორთი.
მორო კომპოზიტორიშ მერინა Ospedale della Pietà-სშ დუდალაწკჷმა ობაღინაფალაოობაღინაფალო აშჷმოთებულიაკოკვაჭილი რდჷ. მადუდურეფიშ სხუნუ ირი წანას ონწყუნდონწყუნდჷ კალიშ ღვაფას მაგურაფალეფიშ გჷშაგორუაშ გეშა. მორო, ოკო ირაგადუასქირაგადუას, ნამდანამუდა ვივალდიშ დოტებაშედოტებაშენ კალიშ ღვაფა ირო გადარით ითებუდითებუდჷ დო 1709 წანას დიდი კომპოზიტორქ მიოდინუ თე სამუშა 7 ხონარით 6-იშ მეხჵმეხჷ. ოდო ართი წანაშ უკული, მუჭოთ შტატგალენი მუსიკოსიმუსიკოსინ კინეკჷნე დართინეს ოსპედალეშა. მუჭოთ რჩქუნრჩქჷნ დუდალობუაქდუდალობაქ დერწუმდერწუმჷ თიშ გენიალობასგენიალობაშა. უკვე [[1713]] წანას თიქ გინირთჷგჷნირთჷ თე დოწესაფილაფაშგუნაჭყეფუშ მუსიკალურ ქიმერონიშაკოქიმინჯალაშ გამამინჯეთ. ოდო 1716 წანას წჷმუძინესქჷმუწუძინეს დო გეჭოფჷ ჯოხოდვალა ''maestro di' concerti''.
წორეთწორას თე წანეფცწანეფს დოჭარჷჭარჷ ვივალდიქ მუში მუსიკალური ნაწარმონებეფიშნახანდეფიშ უმენტაშობა, თინეფ შქას მიარე ოპერა დო კონცერტი.
1705 წანას გჷშეშკგჷშეშქვინჷ მუში ნაწარმონებეფიშნახანდეფიშ მაართა კორობილქკათელქ Opus 1-იქ, ნამუთ იკათუანდიკათუანდჷ ჟირი ვიოლინოშ 12 სონატას. 1709 წანას გჷშეშკჷგჷშეშქვინჷ მაჟირა კორობილქკათელქ Opus 2.
მუსხირენ1718 წანას ვივალდიქ ქჷდიჭყჷ შარალუა. მუში შხირი შარალუაშ უმუკუჯინუო Ospedale della Pietà ყაბულც რდჷ თიშო ხეშფარა გჷნუგაფუდუკონ, კომპოზიტორი თინეფს დუჭარუნდჷ თუთას ჟირი კონცერტის დო გამკიჸონანდჷ მეცადინეობას ხუთშა იშენ-და თიმ ბორჯის, მუჟამს ვენეციას რდჷნ. ანგარიშკოროცხუაშ ფურცელეფი გჷნმობჩანა, ნამუდა [[1723]]-[[1733]] წანეფს თის 140 კონცერტიშ ჭარუაშ ხეშფარა გჷნუგეს. მა-18 ოშწანურაშ ვენეციას ოპერა რდჷ არძოშე უმოსო პოპულარული მუსიკალური ოძირაფუობა დო თიში ჭარუათ კომპოზიტორშოთ ძალამი მომგებიანი რდჷ. რდჷ მუსხირენი თეატრი, ნამუეფუთ ირონიირალი კონკურენციას რდეს ართიანწკმაართიანწკჷმან. ვივალდიშ მაართა ოპერა Ottone in villa- ქ დიდგუდიდგჷ [[1713]] წანას ვენეციას ვარინვარი დო განზერიას ვიჩენცაშ თეატრის. გეჸვენჯი წანას ვივალდიქ უკვე ვენეციაშა გჷნილჷ დო გჷნირთჷ Sant'Angel-იშ თეატრიშ იმპრესარიოთ, სოდეთ დოდგეს თიში ოპერა Orlando finto pazzo (RV 727). მორო თე ოპერა ვა გამულენდგამულენდჷ თიჟამიშ მაჯინეშ მოთხუალეფცმოთხუალეფს, ათეშეჟირიათეშენ ჟირი მარაშ უკული ვივალდიქ აძულებურქაძვილებურქ იჸუ მუნწყუმუდუკო თინა თეატრიშ რეპერტუარშე დო დუთირუდუკო თიმ ბორჯიშო უმოსი პოპულარული წჷმორინაფათ. ▼1718 წანას ვივალდიქ დიჭყ შარალუა. მუში ხშირი შარალუაშ უმკუჯინუო Ospedale della Pietà ყაბულც რდჷ თიშო ხეშფარა ჷნუგაფუდუკონ, კომპოზიტორითინეფც დუჭარუნდ თუთას ჟირი კონცერტის დო ჩაატარენდ მეცადინეობას ხუთშა იშენ და თიმ ბორჯის, მუჟამც ვენეციას რდჷნ. ანგარიშთინუაშ ფურცელეფი მაუჭყაფუანა, ნამდა თიქ [[1723]]-[[1733]] წანეფც თის 140 კონცერტიშ დოჭარუაშ ფხეშფარა გუნუგეს.
1715 წანას თიქ მაჯინეს აწურინუწჷმურინუ ოპერა Nerone fatto Cesare (RV 724, დინაფილიედინაფილი რე). თენა რდჷ შქვითი ომპოზიტორიშ ქიმინელიაკოქიმინელი ოპერა, სოდეთ ვივალდი რდჷ ლიდერი. ეჟამც ოპერას დიდი წჷმოძნაქწჷმოძინაქ ხვადჷ თიათ. ▼▲მუსხირენ თეატრი, ნამუეფუთ ირონი კონკურენციას რდეს ართიანწკმა. ვივალდიშ მაართა ოპერა Ottone in villa- ქ დიდგუ [[1713]] წანას ვენეციას ვარინ განზერიას ვიჩენცაშ თეატრის.გეჸვენჯი წანას ვივალდიქ უკვე ვენეციაშა გჷნილჷ დო გჷნირთჷ Sant'Angel-იშ თეატრიშ იმპრესარიოთ, სოდეთ დოდგეს თიში ოპერა Orlando finto pazzo (RV 727). მორო თე ოპერა ვა გამულენდ თიჟამიშ მაჯინეშ მოთხუალეფც, ათეშეჟირი მარაშ უკული ვივალდიქ აძულებურქ იჸუ მუნწყუმუდუკო თინა თეატრიშ რეპერტუარშე დო დუთირუდუკო თიმ ბორჯიშო უმოსი პოპულარული წჷმორინაფათ.
▲1715 წანას თიქ მაჯინეს აწურინუ ოპერა Nerone fatto Cesare (RV 724, დინაფილიე). თენა რდჷ შქვითი ომპოზიტორიშ ქიმინელი ოპერა, სოდეთ ვივალდი რდჷ ლიდერი. ეჟამც ოპერას დიდი წჷმოძნაქ ხვადჷ თიათ.
1716 წანას ვივალდიქ დოჭარხოლოდოჭარჷ ხოლო ჟირი ოპერა L'incoronazione di Dario (RV 719) დო La costanza trionfante degli amori e degli odi (RV 706). ეკონია თინეფშეიანქ თინერი პოპულარულო გჷნირთგჷნირთჷ ნამდანამუდა ჟირი წანაშ უკული უკვე თირელი დო გადამუშებულიგჷნომუშებული Artabano re dei Parti (RV 701, დინაფილიედინაფილი რე) იდგუმუდიდგუმუდჷ შხვადოშხვა თეატრეფიშ სცენებფცსცენებფს დო ოეკონიეთბოლოს [[1732]] წანას პრაღასჷთ ქჷდიდგჷ.
წორეთწორას თე პერიოდის დოჭარჷ ანტონიო ვივალდიქ ჩინებული წარმოწანაშ ბორჯეფი, ნამუთ წჷმმარინუანცწჷმმარინუანს ვიოლინოშ 4 კონცერტის. მუჭოთ იარგამებუნ თე მუსიკაშ დოჭარუაშ მილმაჩამალიინმაჩამალი წყუს წჷმმარინუანდწჷმარინუანდჷ მანტუაშ გოხმუკი-მუკი რენჯირინელი სქვამი ოფუტეშ ელჷ-მოლჷ. თე ნაწარმებუქნახანდიქ მახვამილუ რევოლუცია მუსიკალური კონცეფციას. თინეფცთინეფიშ ინოხ გენიალური კომპოზიტორქ არგამას დოხანტჷხანტჷ მაფერიშ ხარჩალი, ჩიტეფიშ ღურჭული, ჯოღორეფიშ ლალაფილალუა, მეშხურეეფიშ წჷმოძახინეფი, შტორმი, წყჷნარი სერეფი, გოჸინილი პეიზაჟეფი, დაჩხირიშ კიალი. არძო თე სცენა თოლწოხ წჷმომდირთუნა თეგენიალურითე გენიალური მუსიკაშ მოსიმაფამორჩქილა შვანცშვანს.
მუში კარიერაშ კონკას კომპოზიტორქ ოჭარჷდოჭარჷ საქორწილო კანტანტა ''Gloria e Imeneo'' (RV 687), სპეციალურო [[ლუი XV]]-იშ ქორწინებაშოთქორწინებაშა მეჯღუნილი დო La Cetra მეჯღუნილი იმპერატორ [[ჩარლზ VI]]-შა. [[1728]] წანას თინაქ პირადო შეხვადაკოხვადჷ იმპერატორსიმპერატორ ტრიესტის, პორტიშ კიდუაბორცკიდანჯუაშა გჷმულირცმულირს. ჩარლზის თეშ მეწონჷ "ჭითა პაპაშ" მუსიკაქ, ნამდანამუდა თქნაქთინაქ თიმ დღას თიშე უმოსი ეჩჲუ კომპოზიტორს, ვინდარო ალბეთ არძო მინისტრის ჟირი ანაშწანაშ განწხანსგანწხანსჷნ. თიქ ვივალდის ქიმეჩჷ აიარიშ (რაინდიშ) ჯოხოდვალა, ორქოშ მედალი დო ვენაშა ქიმიჭანუქჷმიჭანუ. მუშ ჸურე კომპოზიტორქ იმპერატორს გეგნოჩჷ La Cetra-შ ხეშნაჭარაშ ანგი.
1730 წანას მუმაშ ალმარენჯობათალარინათ ვივალდი შარალენცშარალენს ვენასვენაშა დდო პრაღასპრაღაშა, სოდეთ დოდგჷ მუში ოპერა Farnace. თე პერიოდიშ შხვა კომპოზიტორეფიშ ნერომკომპოზიტორეფიშნერო ვივალდიქჷთ თეალარაშთელარაშ ეკონია წანეფს წისაფულენდწისაფულენდჷ ფინანსურ გაჭირებას. თიშ ნაწარმონებეფინახანდეფი უკვე ავავა რგებაფულენდეს პოპულარობათ, მუსიკალური გემოვნებაშგემაშ თირაფალაქ თინეფი მალას მოდაშე გჷნოლაფირო გჷნაშკჷ.გჷნაშქჷ, მუდგაშ გეშათ ვივალდიქ აძულებურქაძვილებურქ იჸუ მუში ხეშნაჭარეფიშ უმენტაშობა ძალამი დაბალ ფასშაძივთიშა გეგმუჩამუდუკო, ვენას მუში რინა უნარღელი ჸოფედუკონიქოჸოფედუკონი. ამდღარშახამუდღარშახ უჩინებუეუჩინებუ რე ვივალდიშ ვენეციაშე ულაშულაში ბაძაძი. მორო კჷლმაგორალეფიშ ნორთინორთის ზურს ვარაუდენსუღჷ, ნამდანამუდა თინაქ ვენაშა იმპერატორწკჷმა აკახვამილაფარო იშარჷ, მარა თიში ვენაშა დინულაშე ჭიჭე ხანშა იმპერატორქ დოღურჷ. უიღბლობაშუიღბალობაშ თე მონკა გეშკუმალაქ კომპოზიტორი ვენას მუშნალიშ წყუშ დო იმპერატორიშ თხილუაშ უმშოუმუშო ქიდიტუქჷდიტუ.
ვივალდიქ ღურუღურჷ [[1741]] წანაშ [[27 კვირკვე|27]] ვარა [[28 კვირკვე|28 კვირკვეს]] დინოხოლენი ორგანოეფიშ ინფექციათ, ნაქირებუ ჸუდეს. 28 კვირკვეს დასაფულესდონთხორეს ღარიბეფიშ ოლეხეშ ოზეს, ნამუთ იდვალუაფუდიდვალუაფუდჷ წიმინდე კარლიშ ჯოხონობაშ ოხვამეწკჷმა. თე სასაფლასსაფლას ასაფლენდესნთხორუნდეს ღურამესარჯაფილი დამნაშავეეფსთდუმაშებელეფსჷთ. თიშ გეშა ნამდანამუდა თე სასაფლაქსაფლაქ [[1783]] წანას დიკილუნ, შელებუანი ვა რე თიში დოდგინა, სო რე დასაფლებურინთხორილი ა. ვივალდინ. [[1815]] დო [[1818]] წანეფცწანეფს თი ტერიტორიას, სოდეთ სასაფლა რდჷნ, ეიკიდჷ ვენაშ ტექნიკური უნივერსიტეტიქ. [[1978]] წანას, ანტონიო ვივალდიშ დაბადებაშე 300 წანაშ დუდწკჷმა მერსხუაფათრსხუაფათ, უნივერსიტეტიშ წოხოლე დიდგინ მემორიალური დაფაქ, ბაროკოშ ფარანიშ დიდი კომპოზიტორიშ ჯოხოშ უღურალჸოფაშო.
== მუსიკალური ფრაგმენტეფი ==
| 