|
|მასა = 4,8685{{e|24}} კგ<br />0,815 დიხაუჩაშური
|სიმანგარე = 5,24 გრ/სმ³
|დუდიშული ლაფაშ ანჭუება = 8,87 ,მ/წმმქ²<br />0,904 [[დუდიშული ლაფაშ ანჭუება|g]]
|მაართა კოსმოსური ნჭება =
|მაჟირა კოსმოსური = 10,46 კმ/წმმქ
|რთაფაშ ნჭება = 6,52 კმ/სთ
|რთაფაშ პერიოდი = 243,023 დღა<ref>{{cite news|url=http://www.lenta.ru/articles/2012/02/17/astro/|title=უანჭუებული მორღა|date=17.02.2012|publisher=Lenta.ru}}</ref>
|ალბედო = 0,65
|სპექტრალური ტიპი =
|ღილე მურიცხურიმურიცხული სიდიდა = −4,7
|აბსოლუტური მურიცხული სიდიდა =
|კუნთხური ზჷმა = 9,7″ — 66,0″
|ატმოსფეროშ აკოდგინალუა = ~96,5 % [[ნახშირორჟანგი]]<br />~3,5 % [[აზოტი]]<br />0,015 % [[გოგირდმჟავა]]<br />0,007 % [[არგონი]]<br />0,002 % [[წყარი|წყარიშ ორქი]]<br />0,0017 % [[ნახშირბადიშ მონოქსიდი]]<br />0,0012 % [[ჰელიუმი]]<br />0,0007 % [[ნეონი]]<br />
}}
'''ვენერა''' (ჯვ. მარგალური ჯოხოდვალა '''მორღა''', '''შუქუმურიცხი''', '''გუმათანე''') — მაჟირა [[პლანეტა]] რე [[ბჟა|ბჟაშე]] დო თის შხირას [[დიხაუჩა|დიხაუჩაშ]] დალაფირს უძახუნა, რახან ჟირხოლო [[ცაშური რსხული]] ართიანს ობაღინაფალო აგურუ სიდიდათ დო აკოდგინალუათ. პლანეტას რომალი ჸოროფაშ ოსურღორონთიშ [[ვენერა (მითოლოგია)|ვენერაშ]] ჯოხო გეძჷ.
'''ვენერა''' (ძვ. ქართული სახელწოდება '''ასპიროზი'''<ref>ვეფხისტყაოსანის ვარსკვლავთმეტყველება / ვ. ნოზაძე. — სანტიაგო დე ჩილე : [[ავთანდილ მერაბაშვილი]], [[1957]]. — 262 გვ.</ref>, '''მთიები''', '''ხარიპარია''', '''ცისკრის ვარსკვლავი''') — მეორე [[პლანეტა]]ა [[მზე|მზიდან]] და მას ხშირად [[დედამიწა|დედამიწის]] დობილს უწოდებენ, ვინაიდან ორივე [[ციური სხეული]] ერთმანეთს საკმაოდ ემსგავსება სიდიდითა და შემადგენლობით. პლანეტას რომაელი სიყვარულის ქალღმერთის [[ვენერა (მითოლოგია)|ვენერას]] სახელი ჰქვია.
ვენერასვენერაშ ზედსართავი სახელიჯოხოგიორთაშე "ვენერიულიავენერიული" რე, თუმცამორო მისითიში ამგვარითენერი ფორმითფორმათ გამოყენებისგანგჷმორინაფაშე თავსდუც იკავებენიკჷნენა, ამთე სიტყვისზიტყვაშ თანამედროვეალმახანურ ტერმინოლოგიაშიტერმინოლოგიას სქესობრივისქესობური გზითშარათ გადამდებგინმადვალუ დაავადებებთანლახაწკჷმა ასოციაციისასოციაციაშ გამოგეშა. ამისთეშ ნაცვლადმანგიორ ზოგიერთინამუთინე ასტრონომი იყენებსირინუანს ზედსართავსჯოხოგიორთაშეს "სითერიული", რომელიცნამუთ მომდინარეობსმუთმურს "სითერეა"-დანშე, ძველჯვეშ [[ბერძნულიბერძენული მითოლოგია|ბერძნულბერძენულ მითოლოგიაშიმითოლოგიას]] [[აფროდიტე]]სშ ალტერნატიული სახელიჯოხო.
ჩინურ, კორეულ, იაპონურ დადო ვიეტნამურ კულტურებშიკულტურეფს პლანეტას მოიხსენიებენმიშინუანა ლითონისლითონიშ ვარსკვლავადმურიცხო (金星), ხუთ ელემენტზეელემენტშა დაყრდნობითგეპონუათ.
ვენერა [[დედამიწადიხაუჩა]]ს ყველაარძო სხვაშხვა [[პლანეტა]]ზეშე მეტადუმოსო უახლოვდება ხოლმეეხოლებუ. ეძახიანუძახუნა ”წუხუაბორჯიშ ”მწუხრისმურიცხისჷთ”” ვარსკვლავსაც””დო და ”ცისკრის”გუმათანე ვარსკვლავსაც””მურიცხისჷთ””, რადგანრახან მისითიშ დანახვაძირაფა ხანმინშა დაისისდალონიშ შემდეგუკული შეიძლებაშილებე, ხანმინშა განთიადისგოთანაშ წინწოხოლე. იგითინა იმდენადთიზჯმაშა ნათელისინთუან დადო კაშკაშააბარჩხალა რე, ხშირადშხირას ამოუცნობიეშუჩინებუ მფრინავიმაფურინჯე ობიექტი ([[ამოემო]], ”მფრინავი”მაფურინჯე თეფში”სენი”) ჰგონიათმიოჩქუნა. ვენერას თეთრიჩე [[ღრუბელიმუნაფა|ღრუბლებისმუნაფეფიშ]] სქელიფსქელი ფენაფინა ფარავსფორჷნს. ზედაპირზეჟიდოხისჷთ ტემპერატურა 470C-სის აღწევსოჭირინდუანს. მასზეთის ნაკლებადაანორკებას რე კოსმოსური სხეულისრსხულიშ ნაკვალევინოქური - [[კრატერი|კრატერებიკრატერეფი]], რადგანრახან კოსმოსური სხეულებირსხულეფი უმეტესწილადუმენტაშო ვენერასვენერაშ [[ატმოსფერო]]შიშა შეჭრისთანახემიშაჭკირუაშვანშენო იწვისიჭუ მისითიშ დიდი სიმკვრივისსიმანგარეშ გამოგეშა. ზედაპირი დაფარულიაჟიდოხი ფორილი რე ”ბებერი””რჩინუ” [[ვულკანი|ვულკანებითავულკანეფით]] დადო [[ლავა|ლავითლავათ]].
ვენერაშ წარწმოწანა დიხაუჩაშ 7.5 [[თუთა|თუთაშ]] მანგი რე. თინა მუში ლირეშ მუკი-მუკი პლანეტეფიშ უმენტაშობაშა ალაზიმაფათ პიჯიქილე ირთანს. მენცარეფს თე ჸოფირებაშ ბაძაძიქ დუმაჯერაფალო ვეშანწყინეს. ვენერაშ ლირეშიან რთაფა რეკორდულო ნარა რე - თიშ პერიოდი დიხაუჩაშ 243 დღა-სერს ომანგჷ. ბჟაშ გოლუას ორბიტას 35020 მ/მქ ნჭებათ ჸარენს. თიშ დიამეტრი 12104 კმ - რე. ბჟაშ გოლუას ართ რთინს მუთმასურენს
ვენერას წელიწადი დედამიწის 7.5 [[თვე|თვის]] ტოლია. იგი თავისი ღერძის გარშემო პლანეტების უმეტესობასთან შედარებით პირუკუ ტრიალებს. მეცნიერები ამ მოვლენის მიზეზს დამაჯერებლად ვერ ხსნიან. ვენერას ღერძული ბრუნვა რეკორდულად ნელია - მისი პედიოდი დედამიწის 243 დღე-ღამეს უდრის.მზის ირგვლივ ორბიტაზე 35020 მ/წმ სიჩქარით მოძრაობს. მისი დიამეტრი 12104 კმ -ია. მზის ირგვლივ ერთ ბრუნს ასრულებს
7 თვესათუთა დადო 12 დღეშიდღაშა. აფელიუმშიაფელიუმს მზიდანბჟაშე 108 942 109 კმ -ით ( 0.728 231 28 ა.ე.) არისრე დაშორებულიდოჩილითაფირი, პერიფელიუმშიპერიფელიუმს 107 476 259 კმ -იარე ( 0.718 432 70 ), საშუალოოშქაშე მანძილიგოძვენა არისრე 108 208 930 კმ ( 0.723 332 ). ვენრასვენერაშ ორბიტა თითქმისდახე წრეაწირე რე, ექსცენტრისიტეტი 0.0068 უდრისომანგჷ.
მეცნიერებიმენცარეფი ვენერას დღესაცამუდღათ დიდი გულისყურითგურიშჸუჯით სწავლობენგურაფულენა. მისთიშ ზედაპირსჟიდოხის სხვადასხვაშხვადოშხვა დროსბორჯის რამდენიმემუსხირენი კოსმოსური ავტომატური სადგურისადგჷმქ მიუახლოვდამიახოლჷ. მათთინეფს დედამიწაზედიხაუჩას პლანეტისპლანეტაშ შესახებგეშა ინფორმაციებიინფორმაციეფი გადმოსცესგჷნოჩეს. სამწუხაროდსანარღოთ, პლანეტისპლანეტაშ სიმხურვალისსირჩხიაშ გამოგეშა ესტე სადგურისადგჷმქ მალემალას დაიწვადიიჭჷ. ვენერასვენერაშ ატმოსფეროსატმოსფეროშ ტემპერატურა 462 °C ( 735 °K ). წნევა 93 ატმოსფერო ( 9.3 მპა ). ატმოსფერო ძირითადადჯინჯიერო გოგირდმჟავისგოგირდმჟავაშ ორთქლისაგანორქიშე შედგებააკმოდირთუ. მისთიშ ზედაპირზეჟიდოხის განუწყვეტლივუმუჭყვიდუო ქრისირქენს ქარიბორია, რომლისნამუდგაშ ნჭება სიჩქარეიძანძჷ მერყეობს 270-დანშე 350 კილომეტრამდეკილომეტრშახ საათშისათის.
== სქოლიო ==
| 