ართვინი

ართვინი
ქიანა	თურქეთი
პროვინცია	ართვინი
კოორდ.	41°10′56″ ოორ. გ. 41°49′10″ ელ. გ. /
მერი	ემინ ოზგუნი
ფართობი	7,436 კმ²
ცენტრიშ სიმაღალა	345 მ
მახორობა	26 329 კოჩი (2016)
მეჭედალა	4.707 კოჩი/კმ²
ბორჯიშ ორტყაფუ	UTC+2, ზარხულს UTC+3
ტელ. კოდი	+90 466
ოფოსტე ინდექსი	08
ოფიციალური ვებ-ხასჷლა	www.artvin.bel.tr
	ართვინი

ზიტყვას „ართვინი“ უღჷ შხვა შანულობეფი ხოლო, ქოძირით ართვინი (მიარეშანულამი).

ართვინი — ნოღა თურქეთიშ ოორუე-ბჟაეიოლ ნორთის, ართვინიშ პროვინციაშ ადმინისტრაციული ცენტრი. იდვალუაფუ წყარმალუ ჭოროხიშ წყარპიჯის, საქორთუოშ ისტორიულ აკანი ნიგალიშ ლეხერს, ბათუმშე 50 კმ. ნოღაშ მახორობა 26 329 ადამიერი (2016 წ.).

ისტორია რედაქტირაფა

ართვინი ფეოდალური საქორთუოშ ისტორიული პროვინციაშ კლარჯეთიშ ნოღა რდჷ. იდვალუაფუდჷ არძაშე შანულამი რზალეფიშ ყარაიას. ართიანს მეთმურსხუანდჷ, ართჸურე, კარნუ-ნოღას (არზრუმს), ბაიბურთის, არტაანს, არტანუჯის დო,მაჟირაჸურე, ბათუმ-გონიოს დო ხუფათის. წყ. ჭოროხიშ ღანჩო დო, კერზოთ, ართვინი ჯვეშითშე კოლხეთიშ ბრინჯაოშ მეტალურგიაშ შანულამი კერია რდჷ. თე აბანს დიო ხოლო გვიანიში ბრინჯაოშ ხანას გიჭყჷ ოხორუექ, ნამუქჷთ VIII-IX ოშწანურეფს ფეოდალურ ნოღათ გჷნირთჷ. ართვინი დუდმაართაშე ქორთუეფიშ ოკურაპალატეს ორხველუდჷ, უკული გოართოიანაფილი საქორთუოშ აკოდგინალუაშა გემშართჷ. ართამი ქორთული სახენწჷფოშ აკოცჷმაშ უკული სამცხე-საათაბაგოშ შანულამ ნოღათ იკოროცხუდჷ. XVI ოშწანურაშ ბოლოშე, ობჟათე საქორთუოშ ოსმალეთიშ იმპერიაშით დოჸუნალაშ უკული, ართვინქ გეფარჩაკუ. ოსმალეთიშ იმპერიაშ აკოდგინალუას ნოღა ართვინი ორხველუდჷ ლაზისტანიშ სანჯაყიშ ლივანაშ კაზას. 1878 წანას გემშართჷ რუსეთიშ იმპერიაშ აკოდგინალუაშა, მუჭოთ ოკრუგიშ ცენტრი. 1882 წანაშო ნოღას გედგჷდჷ 2 სომეხური გრიგორიანული, 3 სომეხური კათოლიკური ოხვამე, ტყებიშ სუმი ქარხანა, 7 სკოლა. 1918-1921 წანეფს, საქორთუოშ დემოკრატიული რესპუბლიკაშ აკოდგინალუაშა მიშმეშჷ. 1921 წანაშე კინ თურქეთიშ ხურგეფს რე.