ბჟა — ოჭკომალი პროდუქტი, ნამუთ მიღებუაფუ ჸორი ჩხოლარშე. ბჟა იკათუანს დიდ მუდანობათ ცხიმეფს, ცილეფს დო ლაქტოზას, თაშნეშე ნოშქერწყარეფს.[1] ადამიერეფიშ უმენტაშობას ლაქტოზაშ უგნუღელობა ოჭირჷ.[2] ბჟა, მუჭოთ წესი ჩე ფერიშ რე. ოჭკომალო გიმირინუაფუ ჩხოუშ, კამბეშიშ დო შხვა ჸუდეშ ჩხოლარეფიშ ბჟა.

ჭირქა ბჟა
ნანა სკუას ძუძუშ ბჟაშ არზენს
ჩხოუშ ჭვალუა

აკოდგინალუა რედაქტირაფა

აკოდგინალუა 100 გრამ ბჟას.[3]
კომპონენტეფი გვარობა ჩხოუ თხა შხური კამბეში
წყარი გრამი 87.8 88.9 83.0 81.1
პროტეინი გრამი 3.2 3.1 5.4 4.5
ცჷმჷ გრამი 3.9 3.5 6.0 8.0
---- წყორილი ცჷმუანი მჟავეფი გრამი 2.4 2.3 3.8 4.2
----მონოწყორილი ცჷმუანი მჟავეფი გრამი 1.1 0.8 1.5 1.7
----პოლიწყორილი ცჷმუანი მჟავეფი გრამი 0.1 0.1 0.3 0.2
ნოშქერწყარეფი გრამი 4.8 4.4 5.1 4.9
ქოლესტერინი მილიგრამი 14 10 11 8
კალციუმი მილიგრამი 120 100 170 195
ენერგია კილო-კალორია 66 60 95 110
კილო-ჯოული 275 253 396 463

გიმორინაფა რედაქტირაფა

ართ შურ მახორუშო ბჟაშ დო ბჟაშ პროდუქტეფიშ გიმორინაფა (2011)[4]
ქიანა ბჟა (ლიტრი) ჸვალი (კილო) კარაქი (კილო)
  ირლანდიაშ რესპუბლიკა 135.6 6.7 2.4
  ფინეთი 127.0 22.5 4.1
  გოართ. ომაფე 105.9 10.9 3.0
  ავსტრალია 105.3 11.7 4.0
  შვედეთი 90.1 19.1 1.7
  კანადა 78.4 12.3 2.5
  ააშ 75.8 15.1 2.8
ევრორსხუ 62.8 17.1 3.6
  ბრაზილია 55.7 3.6 0.4
  საფრანგეთი 55.5 26.3 7.5
  იტალია 54.2 21.8 2.3
  გერმანია 51.8 22.9 5.9
  საბერძნეთი 49.1 23.4 0.7
  ნიდერლანდი 47.5 19.4 3.3
  ინდოეთი 39.5 - 3.5
  ჩინეთი 9.1 - 0.1

წარმება რედაქტირაფა

ბჟაშ უშხუაში მაწარმაფალეფი (2012).[5]
რანწკი ქიანა წარმება (ტონა)
1   ააშ 90,865,000
2   ინდოეთი 54,000,000
3   ჩინეთი 37,419,500
4   ბრაზილია 32,304,421
5   რუსეთი 31,576,047
6   გერმანია 30,506,929
7   საფრანგეთი 23,983,196
8   ახალი ზელანდია 20,053,000
9   თურქეთი 15,977,837
10   გოართ. ომაფე 13,884,000

ლიტერატურა რედაქტირაფა

  • Smith-Howard, Kendra. Pure and Modern Milk: An Environmental History Since 1900 (Oxford University Press; 2013) 229 pages; A study of milk control in the United States,
  • Valenze, Deborah. Milk: A Local and Global History (Yale University Press, 2011) 368 pp.
  • Wiley, Andrea. Re-imagining Milk: Cultural and Biological Perspectives (Routledge 2010) (Series for Creative Teaching and Learning in Anthropology) excerpt and text search
  • United States. Office of Dietary Supplements. Dietary Supplement Fact Sheet: Calcium. 2013. Web. <http://ods.od.nih.gov/factsheets/Calcium-HealthProfessional/>.
  • Feskanich, D., WC Willett, MJ Stampfer, and GA Colditz. 1997. "Milk, dietary calcium, and bone fractures in women: a 12-year prospective study." American Journal of Public Health. Vol 87, Issue 6. 992-997

სქოლიო რედაქტირაფა

 
ვიკიოწკარუეს? რე ხასჷლა თემაშენ:
  1. Pehrsson, P.R.; Haytowitz, D.B.; Holden, J.M.; Perry, C.R. and Beckler, D.G. (2000). „USDA's National Food and Nutrient Analysis Program: Food Sampling“. Journal of Food Composition and Analysis 13 (4): ხს. 379–389. DOI:10.1006/jfca.1999.0867. 
  2. Whitney, Ellie and Rolfes, Sharon Rady (2013). Understanding Nutrition. Belmont, CA: Wadsworth, Cengage Learning, ხს. 103. ISBN 978-1-133-60678-9. 
  3. Milk analysis. North Wales Buffalo. დოარქივაფილი რე ორიგინალშე September 29, 2007-ს. კითხირიშ თარიღი: August 3, 2009. (Citing McCane, Widdowson, Scherz, Kloos, International Laboratory Services.)
  4. Goff, Douglas. Introduction to Dairy Science and Technology: Milk History, Consumption, Production, and Composition: World-wide Milk Consumption and Production. Dairy Science and Technology. University of Guelph. კითხირიშ თარიღი: November 12, 2014.
  5. Milk, whole fresh cow producers. UN Food & Agriculture Organization. კითხირიშ თარიღი: February 18, 2014.