ვესტფალიაშ ზე
ვესტფალიაშ ზე (თაშნეშე ვესტფალიაშ თინჩალა) — ოთინჩალე აპიჯალა დოდვალირი 1648 წანაშ 24 გჷმათუთას მიუნსტერს დო ოსნაბრიუკის, ნამუქჷთ ბოლო მუღჷ ეჩდოვითწანიანი ლჷმას.
.jpg)
მუჭოთ წესი, ვესტფალიაშ თინჩალა უჯოხონა ოთინჩალე ხეკულუეფშა, ნამუეფსჷთ ხე მაჭარჷ კაიზერი ფერდინანდ III-ქ საფრანგეთი დო შვედეთწკჷმა, თინეფიშით ვეფელინგჰოფენწკჷმა წაგებული ბურჯაფიშ შედეგო (1648 წანაშ 4-5 მანგი). აპიჯალაქ შილებუამქ იჸუ ოთინჩალე კონგრესით, ნამუთ მიუნსტერს დო ოსნაბრიუკის იმანჯჷ 1643-49 წანეფს, ნამუშ ოართე ღანკი რდჷ ევროპას მიმალი ლჷმეფიშ თება, გიშაკერზაფილო ეჩდოვითწანიანი ლჷმაშ.
ევროპას დომინირაფილი ქიანეფშე დახე არძა რდჷ კათაფილი ოურდუმე ქიმინჯეფს: დუდმაართაშე კონფლიქტიქ, 1618 წანას რელიგიური ბაძაძეფიშ გეშა დიჭყჷ, ნამუქჷთ გოპიჯალჷ კათოლიკურ დო პროტესტანტულ ოქიანუს შქას რსებული აპიჯალაქ, მორო მალას ფართემასშტაბამ ოურდუმე ქიმინჯალეფშა გეგნორთჷ, სოდე მუხურეფი უმენტაშო პოლიტიკური ინტერესეფშე გიშულირი ქიმინჯენდეს თიშენ, ნამჷ-და დომინირაფილი პოზიცია ქჷმუპალდესკო ევროპასჷნ. ლჷმაშ თებაშ უკული, 1648 წანას, აპიჯალეფს ხე მოუჭარუდესკო ოკო ვესტფალიურ ნოღეფს, მუნსტერს დო ოსნაბრიუკის. გორკვიაფილი ბაძაძეფი რსებენდჷ თიშენ, ნამჷ-და ხეკულუეფი ართ ნორას ვადოდვედკონ.თე ირფელი გოპიჯალაფირი რდჷ საფრანგეთიშ დო შვედეთიშ შქას რსებული უგუგებობა, ნამუთ გჷმიხანტუდჷ კათოლიკურ (საფრანგეთი) დო პროტესტანტულ (შვედეთი) აწორინალეფს. აკანეფს გჷნოჭყვიდეს ხეკულუეფი ზოხო-ზოხოთ ქჷდუდვალდესკო, პროტესტანტულ (ისნაბრიუკი) დო კათოლიკურ (მიუნსტერი) ნოღეფს, სამართლებური თოლწონუათ — თინეფი ართ ედომუშამი საირქიანო დოკუმენტო იკროცხუდჷ.
ვესტფალიაშ ზეთ შვედეთიქ მიღჷ ბჟადალი პომერანია შტეტინიშ ონიშოლით, ბჟაეიოლ პომერანიაშ გორკვიაფილი ნორთი, ნება პომერანაშ ჸუჯის ზუღაპიჯიშ ნოღეფიშამო. შვედეთიშ ფაქტობური კონტროლიშ გიმე ქჷმოხვადჷ ოორუე გერმანიაშ უშხუაში წყარმალუეფიშ ნადუეფქ. გორკვიაფილ ბორჯით შვედეთიქ დიდ ევროპულ ჟისახენწჷფოთ გჷნირთჷ, დო თიშ გოლინაშ გიმე ქუმოხვადჷ ბალტიაშ რეგიონქ და გერმანულ სახენწჷფოეფქ. საფრანგეთიქ მიღჷ ელზასი (სტრასბურგიშ მოხ) დო კანკალე ნოღაშ მაფორალა.
გოართოიანაფილი პროვინციეფიშ რესპუბლიკაქ აღიარაფილქ იჸუ ზოხორინელ სახენწჷფოთ. ხოლო აღიარეს შვეიცარიაშ რსხჷთ. ვესტფალიაშ ზექ გათუ მოსოფელიშ ისტორიას ართ-ართი არძაშე რუმე ლჷმუაშ პერიოდი, ნამუქჷთ "სარიკო ქირსიანული ზისხირწკჷმა დო დიხეფიშ დოწეწუა მუღჷ კოჩობურობას" (მიუნსტერიშ აპიჯალაშ პრეამბულა).
ვვესტფალიაშ ზეშ დოდვალაქ, ოერეფოშქაშე ჯარალუას ფაქტობურო ახალი ერა გაჭყჷ, ნამუქჷთ დახე მაართა მოსოსფელიშ ლჷმაშ თებაშახ იჸუ. ეშანილი თით რდჷ გოპიჯალაფირი, ნამჷ-და ჟიშინელი საირქიანო აპიჯალეფიშ დოდვალათ წყარს გიოჸოთჷ რომიშ პაპიშ გოლინაქ ევროპაშ ოურდუმე დო პოლიტიკურ წეს დო რიგშა, ნამუქჷთ უმოსი მეტი ასა-გასა მეჩჷ თიმბორჯიანი ჭყანიერი ქიანეფიშ პოტენციალს. თეშ მოხ, დოდვალირი ხეკულუეფით, რომიშ ოღორონთე იმპერიაშა მიშმალი ტერიტორიულ ართულეფს (დოხოლაფირო სუმოშშახ ართული) "მიაჩეს თ.ჯ. jus foederationis - ნებაქ გინირთესკო შხვა პოლიტიკურ ნძალეფიშ მორსხუეეფქ თი წჷმიპიჯალათ, ნამჷ-და თინეფიშ ალიანსი ვაწუდირთიდჷ იმპერიაშ დო აპიჯალეფით დჷნადგინა ინტერესეფს" (მიუნსტერიშ ხეკულუა, ბირგული 65). თეთ, ფაქტობურო გეხორციელჷ საირიქანო ხემანჭუობაშ დოწეწუაქ, ნამუქჷთ ხე უნწყუ თ.ჯ. "პმორჩილი ქიანეფიშ" გოვითარაფას დო ნძალეფიშ დობალანსაფას საირქიანო დონეშა, მორო თე დიდი პროგრესიშ უმკუჯინალო, კოჩობურობაქ კინ გემშანთჷ ლჷმუობაშ დაჩხირბორიას.
თაშნეშე ქოძირით რედაქტირაფა
რესურსეფი ინტერნეტის რედაქტირაფა
