მადეირა (პორტ. Madeira) – პორტუგალიური არქიპელაგი, იდვალუაფუ 32°22′ ოორ. გ. 16°16′ ბჟად. გ. /  დო 33°07′ ოორ. გ. 17°16′ ბჟად. გ. /  ოორუე ატლანტიშ ოკიანეს. თენა რე პორტუგალიაშ ავტონომიური რეგიონი, ნამუთ თარო იკენს მადეირაშ, პორტუ-სანტუშ დო დეზერტაშიშ კოკეფს. მადეირა რე ევრორსხუშ მაკათური მუჭოთ პორტუგალიაშ გჷშაკერძაფილი ტერიტორია.[2]

მადეირაშ ავტონომიური რეგიონი
მადეირა

პორტ. Região Autónoma da Madeira
გერბი
შილა
ქიანა პორტუგალიაშ შილა პორტუგალია
ჰიმნი: A Portuguesa
Hino da Madeira
სტატუსი ავტონომიური რეგიონი
მიშმურს 11 მუნიციპალიტეტი
ადმინ. ცენტრი ფუნშალი
შხუ ნოღა ფუნშალი
დორსხუაფაშ თარიღი 1420
მადუდე პრეზიდენტი
ედპ (2007)
ედპ ართ შურ მახორუშე
€ 5,905 მილიარდი[1]
€ 24,000
ოფიც. ნინა პორტუგალიური
მახორობა (2011)
267 785 (11-ა აბანი)
მეჭედალა 341,13 კოჩი/კმ²
ფართობი 785 კმ² (20-ა აბანი)
სიმაღალა ზუღაშ დონეშე
 - უმაღალაშ ჭურჭული
 - არძოშე დაბალი ჭურჭული

 1862
 0
მადეირაშ ავტონომიური რეგიონი მადეირა რუკას
ბორჯიშ ორტყაფუ UTC+0
კოდი ISO 3166-2 PT-30
ოტელეფონე კოდი 351 291
ოფიციალური ვებ-ხასჷლა
მადეირა

მადეირას 1418 - 1420 წანეფიშ ოშქაშეს პორტუგალიარ მაზუღალეეფქ მიოგორეს. არქიპელაგშა გეგორაფაშ ინიციატორო იკოროცხუ ჰენრიხ მოროპლავატი. მოგვიანაფათ, თე კოკეფი ბრიტანეთიშ იმპერიაშ ოკუპაციაშ თუდო რდჷ, ნაპოლეონიშ ლჷმეფიშ ბორჯის თე ტერიტორიაქ 1814 წანას პორტუგალიას დაართჷ.[3] მადეირა რე ართ-ართი უჯგუში კურორტი, კოკი ჯოხოგოლაფირიე მუში ღვინით დო პეულეფით. ირ ახალ წანას თაქ რე მოსოფელს ართ-ართი უჯგუში ფოიერვერკიშ შოუ, წორას თაქ რდჷ მოსოფელს უდიდაში ფოიერვერკიშ შოუ.[4] თე აკანს დიდი შანულამობა უღჷ, თიშენ ნამდა თაჸურეშე მითმიარსხუაფუნა კარიბიშ ღანჩოშ ქიანეფს დო ევროპას.

მადეირას რე ართ-ართი უჯვეშაში კურორტი, XIX ოშწანურას ევროპას არსებენდჷ ხვლო ჟირი ზუღაშ კურორტი - ფრანგული რივიერა დო მადეირა. 1976 წანას მადეირაქ ავტონომიურ ოლქო გჷნირთჷ.

გეოგრაფია რედაქტირაფა

 
კოკიშ ტოპოგრაფიას გჷშერთუ ჟირი გოშხვებულობა: მაღალი გვალეფი დო რღამილი გინოწონუეფი, ნამუთ ჯგირო იძირებე სურათის.
 
მადეირაშ ავტონომიური რეგიონიშ კოკეფიშ რუკა
 
გინაჯინუ ბიკა დე კანაშე.
 
ტყვაცი დო გურგინი მადეირას

ფუნშალი, მადეირაშ ავტონომიური რეგიონიშ ნანანოღა, იდვალუაფუ კოკი მადეირაშ ობჟათეშე, არქიპელაგიშ თარი კოკის. კოკიშ შხვა ნოღეფიე: ვილა-ბალეირა (კოკი პორტუ-სანტუს), კამარა-დე-ლობუში, მაშიკუ, სანტა-კრუში, სანტანა დო კანისუ (კოკი მადეირას).

მადეირაშ კოკი იდვალუაფუ აფრიკაშ წყარპიჯიშე 520 კმ-ს დო ევროპაშ წყარპიჯიშე - 1000 კმ-ს, ვარდა ლისაბონშე საათი დო გვერდიშ ოფურინუე[5].

კოკი მადეირა — არქიპელაგიშ უდიდაში კოკიე, ფართობი - 741 კმ², სიგჷრძა აკმადგინანს - 57 კმ, ფართობი — 22 კმ არზაშე ფართო აკანს, კოკიშ წყარპიჯიშ ღოზიშ ედომუშამი სიგჷრძა რე 150 კმ. კოკი გინოზინდილიე ბჟაეიოლშე ბჟადალშე, თეგეზიშ მანგას იდვალუაფუ ცენტრალური გვალაშ ჯაჭვი 1220 მეტრშახ სიმაღალათ, სოიშეთ იჭყაფუ ბრელი რღამილი გინოწონუეფი, ნამუთ წყარპიჯიშახ იფაჩუნჷ. კოკიშ უმაღალაში კონკა რე — პიკუ-რუივუ, 1862 მეტრი ზუღაშ დონეშე[6].

მადეირაშ არქიპელაგიშ კოკეფი რედაქტირაფა

 
კოკი მადეირაშ ადმინისტრაციული დორთუალა
 
6-კილომეტრიანი პლიაჟი კოკი პორტუ-სანტუს.
  • მადეირა
    • აგოშტინიუ (ბჟაეიოლშე)
    • სან-ლორენსუ (ბჟაეიოლშე)
    • მოლი (ოორუე-ბჟადალშე)
  • პორტუ-სანტუს
    • ბაიშუ-უ-და-კალი (ობჟათეშე)
    • ფერუ (ობჟათე-ბჟადალშე)
    • სენურაში (ოორუეშე)
    • ფორა (სენურაშიშ ოორუეშე)
    • სიმა (ბჟაეიოლშე)
  • დეზერტაში
    • დეზერტა-გრანდი
    • ბუჟიუ
    • შანი
  • სელვაჟენში (ოორუე-ბჟადალური ბუნა)
    • სელვაჟემ გრანდი
    • პალეირუ-და-ტერა
    • პალეირუ-დუ-მარი
  • სელვაჟენში (ობჟათე-ბჟაეიოლური ბუნა)
    • სელვაჟემ პეკენა
    • გრანდი
    • სული
    • პეკენუ
    • ფორა
    • ალტუ
    • კომპრიდუ
    • რედონდუ
    • ნორტი

ავტონომიური დორთუალა რედაქტირაფა

მადეირაშ ავტონომიური რეგიონი აკმოდირთუ 11 მუნიციპალიტეტშე:

  1. სანტა-კრუში
  2. კალიეტა
  3. კარმა-დე-ლობუში
  4. ფუნშალი
  5. სანტანა
  6. სან-ვისენტი
  7. მაშიკუ
  8. პონტა-დუ-სოლი
  9. პორტუ-მონუში
  10. რიბეირა-ბრავა
  11. პორტუ-სანტუ

სქოლიო რედაქტირაფა

რესურსეფი ინტერნეტის რედაქტირაფა