მაქსიმ გორკი
მაქსიმ გორკი (რუს. Макси́м Го́рький, თახმი ჯოხო ალექსეი მაქსიმეშ სქი პეშკოვი, რუს. Алексе́й Макси́мович Пешко́в; დ. 28 მელახი [ჯვ.სტ. 16 მელახი], 1868, ნიჟნი-ნოვგოროდი, რუსეთიშ იმპერია — ღ. 18 მანგი, 1936, გორკი-10, მოსკოვიშ ოლქი, რსფსრ, სსრრ) — რუსი ჭარუ, დრამატურგი, ესსეისტი, პოეტი დო პოლიტიკოსი.
| მაქსიმ გორკი | |
 მაქსიმ გორკი 1926 წანას | |
| დაბადებაშ თარიღი: | |
|---|---|
| დაბადებაშ აბანი: | |
| ღურაშ თარიღი: |
მანგი 18, 1936 (68 წანერი) |
| ღურაშ აბანი: | |
| ერუანობა: | |
| საქვარუა: | |
| პერიოდი : |
1892–1936 |
| Magnum opus: |
ქვინჯი (1902) |
| ნინა: | |
| ჯილდოეფი: |
გრიბოედოვიშ პრემია (1903, 1904) |
|
| |
.svg){kind=small}
ბიოგრაფია რედაქტირაფა
მაქსიმ გორკიქ დებადჷ ნიჟნი-ნოვგოროდის. ბაღანობას დიდა დო მუმაქ დუღურჷ დო უმოსო ბები რდუნდჷ. 1880-იან წანეფს რუსეთიშ იმპერიას შარალენდჷ დო მუშენდჷ ჟურნალისტო. მაართა ნაწარმებეფი 1890-იან წანეფს გჷმაბჟინუ. თიში მაართა თხობელუა რდჷ "მაკარ ჩუდრა", ნამუქჷთ 1892 წანას გიშართჷ ქართიშ გაზეთ კავკაზ-ის. გორკიქ ჸათე პერიოდიშე დიჭყჷ ლიტერატურული კარიერა, ნამუთ იგინძორებუდჷ ავტორიშ ღურაშახ. გორკის დიდი პოპულარობა მოუღჷ კათელქ "ესსეეფი დო თხობელუეფი", ნამუთ 1898 წანას გიშაშქვჷ. მაქსიმ გორკი მუჭოთ პოლიტიკურო აქტიური ადამიერი, რუსეთიშ სოციალური, კულტურული დო პოლიტიკური ტრანსფორმაციაშ პროპონენტი რდჷ. ჸათეშ გეშათ გორკი მარქსისტეფიშ სოციალ-დემოკრატეფიშ ჸარაფის ალურდჷ. პოლიტიკური აქტივიზმიშ გეშა გორკი ბრელშა რდჷ ჭოფილი. 1904 წანას გორკიქ ნიჟნი ნოვგოროდიშა დირთჷ დო კონსტანტინ სტანისლავსკიშ დო საბა მოროზოვიშ ფინანსური მოხვარათ თეატრი ქჷდარსხუ.
1905 წანაშ მოლინეფიშ უკულ, გორკიქ რუსეთი ქიდიტუ დო ფინეთიშა ინტუ. უკულიან წანეფს მაქსიმ გორკი ამერიკას დო ევროპაშ ქიანეფს შარალენდჷ. 1906-1913 წანეფს გორკი ობჟათე იტალიაშ კოკის, კაპრის ცხოვრენდჷ.
1914 წანას გორკიქ რუსეთიშა დირთჷ. მაართა მოსოფელიშ ლჷმაშ ბორჯის, გორკიშ ჸუდე ბოლშევიკური პოლიტიკური აქტივიზმიშ ართ-ართი თარი აბანი რდჷ. ბოლშევიკეფიშ თარობაშა მულაშ უკული, გორკიქ 1921 წანაშ ეკენიას რუსეთი ქიდიტუ დო ბერლინშა მიდართჷ. იტალიაშ ფაშისტურ რეჟიმქ გორკის კაპრიშა დორთინაშ ნება ვემეჩუ. ჸათეშ გეშათ გორკიქ სორენტოშა გინილჷ, სოდეთ 1922-1932 წანეფს ცხოვრენდჷ.
1932 წანას გორკიქ რუსეთიშა დირთჷ. კომუნისტურ თარობაქ გორკის ლენინიშ ორდენი გეგნოჩჷ. გორკიშ ჯოხო ქიგიოდვეს ნოღა ნიჟნი ნოვგოროდის დო მოსკოვიშ ხელუანობეფიშ თეატრის. გორკი გეგშაგორეს ახალ დუნარსხუეფ სსრრ-შ ჭარუეფიშ რსხუშ პრეზიდენტო. უკულიან წანეფს გორკის სტალინიზმიწკჷმა კონფლიქტიქ აშუ.
მაქსიმ გორკი უმოსო შინელი რე კუნტა თხობელუეფით: "ჩელკაში", "რჩინუ იზერგილი", "ეჩდოამშვი დო ართი", თაშნეშე პიესეფით: "ფილისტიმარეფი", "ქვინჯი", "ბჟაშ სქუალეფი". მაქსიმ გორკი რე ავტორი ავტობიოგრაფიული ტრილოგიაშ "ჩქიმი ბაღანობა. კათაწკჷმა. ჩქიმი უნივერსიტეტეფი" დო რომანეფიშ: "დიდა", "არტამონოვიშ საქმე" დო "კლიმ სამგინიშ რინა". კლიმ სამგინიშ რინა გორკიშ შედევრო რე მერჩქინელი დო თის ლიტერატურული კრიტიკოსეფი მოდერნისტულ ნახანდო თვალუნა.
მაქსიმ გორკი სსრრ-ს მერჩქინელი რდჷ სოციალისტური რეალიზმიშ დუმარსხუაფალო. გორკი რდჷ გრიბოედოვიშ პრემიაშ ლაურეატი 1903 დო 1904 წანეფს. ხუთიშა რდჷ ნომინირაფილი ნობელიშ პრემიაშა ლიტერატურაშ დარგის.