ნიგერია (ინგლ. Nigeria), ნიგერიაშ ფედერაციული რესპუბლიკა (ინგლ. Federal Republic of Nigeria) — სახენწჷფო ბჟადალ აფრიკას. ნიგერიაშ თანჯეფი გოჸუნსჷ: ბჟადალშე — ბენინს, ოორუეშე — ნიგერს, ოორუე-ბჟაეიოლშე — ჩადის დო ბჟაეიოლშე — კამერუნს. მახორობათ მაართა დო დიხაშ ფართობით მა-14 აბანი უკინებჷ აფრიკაშ კონტინენტის. ნანანოღა რე — აბუჯა. თიში ზუღაპიჯი გოჸუნსჷ ატლანტის ოკიანეს , ნამუთ გვინეაშ ჸუჯით რე წჷმორჩქინელი.

ნიგერიაშ ფედერაციული რესპუბლიკა
Federal Republic of Nigeria
ნიგერია
ნიგერიაშ
დევიზი: ”ართონობა დო ნძალა, შვიდობა და პროგრესი”
ჰიმნი: Arise, O compatriots, Nigeria's call obey
ნიგერიაშ ორენი
ნანანოღააბუჯა

9°10′ ოორ. გ. 7°10′ ელ. გ. / 

უკაბეტაში ნოღა ლაგოსი
ოფიციალური ნინა(ეფი) ინგლისური
თარობა საპრეზიდენტო რესპუბლიკა
 -  პრეზიდენტი დოქტორი გუდლაქ ებელე აზიკივე ჯონათანი
ფართობი
 -  გვალო 923,768 კმ2 (32-ა)
 -  წყარი (%) 1.4
მახორობა
 -  2009 ფასებათ 154,729,000 (მა-8)
 -  მეჭედალა 145 ად/კმ2 (71-ა)
ედპ (ჸუპ) 2006 ფასებათ
 -  გვალო $191.4 მილიარდი (47-ე)
 -  ართ მახორუშე $1,500 (165-ა)
აგი  0.470 (დაბალი) (158-ა)
ვალუტა ნაირა (NGN)
ბორჯიშ ორტყაფუ WAT (UTC +1სთ.)
 -  ზარხულიშ (DST) WAT (UTC +1სთ.) (UTC)
ქიანაშ კოდი NGA
Internet TLD .ng
ოტელეფონე კოდი 234

ჯოხოდვალა რედაქტირაფა

  • ოფიციალური: ნიგერიაშ ფედერაციული რესპუბლიკა.
  • ინგლისური: Federal Republic of Nigeria.
  • ეტიმოლოგია: წყარმალუ ნიგერიშ მეჯინათ. თაქიანეფიშ ნინაშა Ni Gir, “წყარმალუ გირი”. გჷშარჩქინალიე, მუჭო Niger ლათინურო “უჩას” შანენს.
  • ქვეყნის კოდი: NG.

გეოგრაფია რედაქტირაფა

 
200

ქიანა იდვალუაფუ ბჟადალ აფრიკას. მახურგე ქიანეფი რე: ნიგერი, ჩადი, კამერუნი, ბენინი.

  • ფართობი: 924.000 კვ.კმ.
  • ორთა: უმაღალაში კონკა - ფოგელ-პიკი 2.042; წყარმალუეფი (კმ) – ნიგერი 1.170 (ართო 4.184), ბენუე 800 (ართო 1.400 კმ); ტობა (კვ.კმ) - ჩადი 3.800 (ართო 16.300); კლიმატი - ეკვატორული, ტროპიკული.
  • ორთაშობური რესურსეფი: ორთაშობური აირი, ნაფთობი, კალა, რკინაშ მადენი, ქუანოშქერი, კირქუა, ტყვია, თუთა (ელემენტი).

სახენწჷფო რედაქტირაფა

  • სახენწჷფო სისტემა: ფედერაციული რესპუბლიკა.
  • სახენწჷფოშ მანჯღვერი: პრეზიდენტი Olusegun OBASANJO (1999).
  • ოკანონმადვალუ  ორგანო: ჟირპალატამ პარლამენტი (107+346 მაკათური).
  • ადმინისტრაციული დორთუალა: ქიანა ირთუ ადმინისტრაციულ-ტერიტორიულო - 36 შტატი (state) დო ფედერალური ნანანოღა (federal capital territory).

დემოგრაფია რედაქტირაფა

  • მახორობა: 133,9 მლნ (2003), თინეფ შკას 21% იორუბა, 29% ჰაუსა დო ფულანი, 18% იგბო, 12% ფულბე.
  • ნინეფი: ინგლისური, ჰაუსა, იორუბა, იგბო, ფულანი.
  • რელიგია: ისლამი 46%, ქირსიანობა 32%, ანიმიზმი 20%.
  • ნოღეფი (ათ.) : აბუჯა (400), ლაგოსი (8.350; აგლომ. 9.530), კანო (3.330; აგლომ. 3.617), იბადანი (3.140; აგლომ. 3.755), კადუნა (1.510), პორტ-ჰარკურტი (1.093), ბენინი (1.082).

ეკონომიკა რედაქტირაფა

  • ერუანული პროდუქტი: მოცულობა - 33 მლრდ $; 1 ადამიერშა - 280 $; სტრუქტურა (%) - ოფუტეშ მეურნეობა 33, რეწუა 42, მოინალა 25.
  • ექსპორტი: ნაფთობი, კაკაო, პალმაშ ზეთი,კაუჩუკი, ბამბე.
  • ბიუჯეტი: 3,400 მლნ $.
  • ვალუტა: ნაირა (NGN).

ისტორია რედაქტირაფა

1914 წანას გეგნირთჷ ბრიტანეთიშ კოლონიათ. 1960 წანას გაგმაცხადჷ დუდიშულობა, ნამუსუთ მაჸუნჷ კონფლიქტეფქ შხვადოშხვა ეთნიკურ ბუნეფს შკას. 1967-70 ანეფს ქიანაშ ბჟაეიოლ ნოწილქ დუდი გაგმაცხადჷ ბიაფრიშ რესპუბლიკათ. ასე ქიანას დუდენს ოურდუმე ხეშულობა.

მონძალა რედაქტირაფა

ოშწანურაშ კულტურული პეიზაჟეფი.

რესურსეფი ინტერნეტის რედაქტირაფა