ტეხასი (Texas, Tx - ტექსეს) — ააშ-იშ შტატი, ობჟათე-ბჟადალიშ ცენტრალურ რეგიონს. ჯოხოქ გიადჷ ინდიარეფიშ თურიშ მეჯინათ. ჰიუსტონი სიკაბეტათ პირველი ნოღა რე ტეხასის დო სიკაბეტათ მაანთხა ააშ-ს. დალასიშ მეტროპოლიტი სიკაბეტათ პირველი რე ტეხასის, მაანთხა ააშ-ს. ფართობიშ 10%-იშ ნარკი ტიოზი რე. შტატიშ ეკონომიკურ წჷმოძინეფქ დიჭყჷ 20-ა ოშწანურაშე, მუჟანსჷთ ნაფთობიშ ნოზირქ იჸუ მეგორაფილქ, ნამუქჷთ გიმიჭანჷ ეკონომიკური გოვითარაფა შტატის. ანდა უნივერსიტეტიშ გონწყჷმაქ ტეხასი დარსხჷ, მუჭოთ რეგანული ეკონომიკაშ დო მაღალი ტექნოლოგიური ინდუსტრიაშ შტატი.

ააშ-იშ შტატი
ტეხასი
ინგლ. State of Texas
ქიანაშ შილა ქიანაშ გერბი
შილა გერბი
მეტჯოხო: „ხვალეხე მურიცხიშ შტატი“[1]
დევიზი: „მაჸალობა“
ამერიკაშ აკოართაფილი შტატეფიშ რუკა ტეხასი
ამერიკაშ აკოართაფილი შტატეფიშ რუკა ტეხასი
ნანანოღა ოსტინი
უკაბეტაში ნოღა ჰიუსტონი
შხვა კაბეტი ნოღა სან-ანტონიო, დალასი, ოსტინი, ფორტ-უერთი, ელ-პასო
ფართობი  2-ა ააშ-ს
 • საართო 695,662 კმ²
 • სიგანა 1,244 კმ
 • სიგჷრძა 1,289 კმ
 • წყარი % 19,075 კმ2 (2.7%)
 • განედი 25°50'
 • გრძედი 93°31'
მახორობა  2-ა ააშ-ს
 • მახორობა გვალო 30,503,301 (2023)
 • მეჭედალა 42.9/კმ2 ადმ/კმ² 26
სიმაღალა  
 • უმაღალაში ჭურჭული
2 667,4 მეტრი
 • ოშქაშე სიმაღალა 520 მეტრი
 • უდაბალაში ჭურჭული 0
მეტრი
შტატო გჷნორთაშ თარიღი  29 ქირსეთუთა, 1845 (რანწკო: 28)
გუბერნატორი გრეგ ებოტი (რპ)
ლეიტენანტ-გუბერნატორი დენ პატრიკი (რპ)
კანონმადვალუ ხეშუულება
 • ჟილენი პალატა
 • გიმენი პალატა
ააშ-იშ სენატორეფი ჯონ კორნინი (რპ)
ტედ კრუზი (რპ)
კონგრესიშ დელეგატეფი დელეგატეფი
ბორჯიშ ორტყაფუ
აბრევიტურა TX
ვებ-ხასჷლა [texas.gov texas.gov]

ტეხასიშ ართოიანი დინოხოლენი პროდუქტი აკმადგინანს 1,224 ტრილიონ დოლარს დო მაჟირა რე კალიფორნიაშ უკული. ართოიანი დინოხოლენი პროდუქტი ართ შურ მახორუშა 36,484 ააშ დოლარი. 2010 წანაშ მუნაჩამეფით ტეხასის იბუძოლუ ფორჩუნ 500-იშ 57 კომპანია. ჩინებული კომპანიეფი ტეხასის: Halliburton, Texas Instrumentals, ExxonMobile.

ტეხასის დვალირი დალას-ფორტ-უერთიშ აეროპორტი საირქიანო გინოხარგუათ მაჟირა რე ააშ-ს დო მოსოფელის მაანთხა.

ტეხასის იბუძოლჷ მეხოლაფათ 1000 ონიშოლი, ნამჷთ გინოზინდილი რე 1600 კილომეტრის ტეხასიშ წყარპიჯის, პორტეფს დოსაქვარაფილი ჸუნა მეხოლაფათ 1 მილიონი ტეხასარი.

ისტორია რედაქტირაფა

  • 1682 – ესპანარეფიშ დახორინალი.
  • 1821-1836მექსიკაშ ნორთი.
  • 1836-1845 – დუდიშული რესპუბლიკა (აკა შტატი რე, ნამჷთ დუდიშული რდჷ).
  • 1836 – ლჷმა მექსიკაწკჷმა.
  • 1845 – ანექსირაფილქ იჸუ ააშ-შე.
  • 1861-1870 – კონფედერაციაშ მაკათური.

ჯინჯიერი მუნაჩამეფი რედაქტირაფა

უდიდაში ნოღეფი რედაქტირაფა

ტეხასიშ უდიდაში ნოღეფი რე: ოსტინი (ნანანოღა), 541 ვითოში, ჰიუსტონი, (ნანანოღა 1837-39 დო 1842-45 წანეფს, 1.744 ვითოში, დალასი, 1.053 ვითოში, სან-ანტონიო, 1.068 ვითოში, ელ-პასო, 600 ავითოში.

ნინეფი რედაქტირაფა

10 უდიდაში ნინა ტეხასის, ინგლისურიშ გალე
ნინა მაჩიებელი პროცენტულო
(2010-წანაშ მეჯინათ)
ესპანური 29.21%
ვიეტნამური 0.75%
ჩინური 0.56%
გერმანული 0.33%
ტაგალური 0.29%
ფრანგული 0.25%
კორეული დო ურდუ 0.24%
ჰინდი 0.23%
არაბული 0.21%
ნოგერო-კონგოლეზიური ნინეფი 0.15%

ჯინჯიერი რელიგიური კონფესიეფი რედაქტირაფა

 
ლაიკვუდ-ჩიორჩი ამერიკაშ უდიდაში ოხვამერი
რელიგია[2]
რომაული კათოლიციზმი 28%
ბაპტიზმი 21%
ურელიგიე 11%
მეთოდიზმი 8%
ქრისტიანი-შხვა 7%
ლუთერანობა 3%
ჟარნეჩდოვითიანელობა 3%
პრესვიტერიანობა 2%
ვარი-კონფესიონალური 2%
მორმონეფი 2%
ეპისკოპალური ოხვამერი 1%
მუსლიმანი 1%
იეჰოვაშ მოწამეეფი 1%
ღორონთიშ შაყარუა 1%
ღორონთიშ ოხვამერი 1%
შხვა 2%

ლიტერატურა რედაქტირაფა

  • Chipman, Donald E. (1992). Spanish Texas, 1519–1821. Austin, Texas: University of Texas Press. ISBN 0-292-77659-4. 
  • Davis, William C. (2006). Lone Star Rising. College Station, TX: Texas A&M University Press. ISBN 978-1-58544-532-5.  originally published 2004 by New York: Free Press
  • Edmondson, J.R. (2000). The Alamo Story-From History to Current Conflicts. Republic of Texas Press. ISBN 1-55622-678-0. 

რესურსეფი ინტერნეტის რედაქტირაფა

სქოლიო რედაქტირაფა

  1. Одинокая звезда Техаса. Lenta.ru. კითხირიშ თარიღი: 2020-03-25.
  2. American Religious Identification Survey Archived 2005-10-24 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. , 2001