ვესტგოთეფიშ ომაფე
ვესტგოთეფიშ ომაფე, ვესტგოთეფიშ ესპანეთი, ვარდა გოთეფიშ ომაფე (ლათ. Regnum Gothorum) — ომაფე, ნამუთ იდვალუაფუდჷ თეხანური ობჟათე-ბჟაეიოლი საფრანგეთიშ დო პირენეშ ჩქონიშ ტერიტორიას V-VIII ოშწანურეფს. ომაფექ დირსხუ, მუჟამსჷთ ვესტგოთეფქ ქიდიხორეს აკვიტანიას, რომიშ თარობაშ ნებათ დო უკულიანი პერიოდეფიშ ექსპანსიათ ქიდეკინეს ესპანეთიშ ტერიტორიეფი.
|
ვესტგოთეფიშ ომაფე | ||||
| ||||
|---|---|---|---|---|
 ვესტგოთეფიშ ომაფეშ აბანდვალა | ||||
| ნანანოღა | ტულუზა (418-507) ბარსელონა (507-542) ტოლედო (542-711) | |||
| ნინა | გოთური, ოკათე ლათინური, ბასკური, აკვიტანიური, ურიული, არამეული, ალანური | |||
| რელიგია | გოთური რელიგია, ქალკედონიური ქირსიანობა, არიანალობა | |||
| ფართობი | 500,000 კმ² (484) 600,000 კმ² (580) | |||
| დუდალაშ ფორმა | მონარქია | |||
| მაფა | ||||
| - 415-418 | ვალია | |||
| - 418-451 | თეოდორიხ I | |||
| - 466-484 | ეირიხი | |||
| - 484-507 | ალარიხ II | |||
| - 511-526 | თეოდორიხ დიდი | |||
| - 568-586 | ლეოვიგილდი | |||
| - 586-601 | რეკარედ I | |||
| - 612-621 | სისებუტი | |||
| - 621-631 | სვინტილა | |||
| - 649-672 | რეკესვინტი | |||
| - 694-710 | ვიტიცა | |||
| - 710-711 | როდერიკი | |||
.png){kind=small}
დუდშე ვესტგოთეფქ დიჭყეს მიგრაცია დუნაიშ ლეხერიშე ბჟადალიშ მიმალობათ. თინეფი დუდშე რდეს რომიშ ალმარენჯეფი დო ოლიმუდეს შხვა ბარბაროსული ტომეფს ვანდალეფს, ალანეფს დო სვებეფს. რომწკჷმა პოლიტიკური დო ოურდუმე დახოლებაშ შედეგო, თინეფქ გინირთეს ფედერატეფო. მაფა ეირიხიშ მართუალაშ ბორჯის, ვესტგოთეფქ მიოჭირინეს შანულამი გომორძგუეფს. ვესტგოთეფი პრეტენზიეფს აცხადენდეს ესპანეთიშ ტერიტორიეფიშო. ბჟადალი რომიშ იმპერატორქ ანთიმოზიქ ვესტგოთეფიშ წჷმოძინეფი სერიოზული საფრთხეთ მირჩქინჷ დო თინეფიშ მეხჷ წიმიჭყჷ ოურდუმე კამპანია. ჸათე ბორჯიშო ვესტგოთეფი არლის მიორდეს დო თიში ეჭოფუას ოცადუდეს. 471 წანას მოხვადჷ გინმაჭყვიდალი ლჷმაქ, რომიშ არმიას დო ვესტგოთეფს შქას. ვესტგოთეფს რომალეფი დამარცხეს. ლჷმას დოღურჷ იმპერატორიშ სქუაქ ანთემიოლექ. რომალეფიშ დამარცხებაშ უკულ, ეირიხიქ გეჭოფუ არლი დო ქიდეკინჷ ობჟათე გალია.
მაამშვა ოშწანურაშ დაჭყაფური პერიოდის ვესტგოთეფქ მიოდინეს გალიაშ ტერიტორიაშ უმენტაშობა. გალიაქ გეგნორთჷ ფრანკეფიშ კონტროლიშა. 549 წანაშე ომაფეს ქიდიჭყჷ ომენოღალე ლჷმაქ, სოდეთ გემორძგუ ატანაგილდიქ. ომენოღალე ლჷმას ჩერუ ბიზანტიაშ იმპერატორქ იუსტინიანექ. ბიზანტიარეფქ ჯარით გემშართეს, გეჭოფეს კარტახენა დო ქიდეკინეს ობჟათე ესპანეთიშ კაბეტი ნორთი. 624 წანას სვინტილაქ დამარცხჷ დო გეგნორაჸუ ბიზანტიური გარნიზონეფი. ატანაგილდიშ ჯიმაქ ლეოვიგილდიქ რსულას ქიდეკინჷ გალეცია (თეხანური გალისია დო ოორუე პორტუგალია).
მაშკვითა ოშწანურას ვესტგოთური არისტოკრატია ართიანს ოლიმუდჷ ხეშუულებაშო, იბურჯანდჷ ომენოღალე ლჷმეფი. 625 წანაშო, ბიზანტიარეფიშ გინორაჸუშ უკულ, ვესტგოთეფქ ქიდეკინეს სეუტაშ ონიშოლი, ოორუე აფრიკას. ოორუე აფრიკას 661 წანაშე არსებენდჷ ომაიანეფიშ სახალიფო, ნამუქჷთ ძალამს გენძალიერჷ დო კაბეტი ტერიტორიას აკონტროლენდჷ. 711 წანაშო ომაიანეფქ დახე რსულას ქიდეკინეს ვესტგოთეფიშ ომაფე. ომაფეშ ხვალე ოორუე ნორთი სქიდუდჷ ქირსიანეფიშ ხეს. უკულ ჸათე ტერიტორიას გიჭყჷ ასტურიაშ ომაფექ. ართ-ართი ვესტგოთიქ პელაიოქ ენტუ არაბეფს დო ასტურიაშა მიდართჷ, სოდეთ თინა მაფათ გეგშაგორეს. პელაიო ითვალუ ასტურიაშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო.
ვესტგოთეფი დუდშე არიანალობას მეთხოზუდეს, ჸათეშ გეშათ ფშხირას უღუდეს კონფლიქტური ურთიართალა რომიშ პაპეფიწკჷმა. მარა მუჟამსჷთ ვესტგოთეფქ ნიკეაშ ქირსიანობა მიღეს, რომიშ კათოლიკური ეკლესიაქ განძალიერჷ მუში გოლინა ვესტგოთეფიშ ომაფეს. ვესტგოთეფქ გაჭყეს ვესტგოთური სამართალი, ნამუქჷთ კაბეტი გოლინა იღვენუ ესპანური სამართალიშა შქა ოშწანურეფიშ გოძვენას.
ქოძირით თაშნეშე რედაქტირაფა
ლიტერატურა რედაქტირაფა
- Collins, Roger. Visigothic Spain, 409–711. Oxford: Blackwell Publishing, 2004.
- James, Edward, ed. Visigothic Spain: New Approaches. Oxford: Oxford University Press, 1980.