ადამიერიშ ნებეფიშ არძაშოული დეკლარაცია
ადამიერიშ ნებეფიშ არძაშოული დეკლარაცია — ოერეფოშქაშე აქტი, მენაღებუ 1948 წანაშ 10 ქირსეთუთას გოეროშ გენერალური ასამბლეაშით. დეკლარაციას გჷმოცხადაფილი რე პიჯიშ თარი ნებეფი - თელარაშ, დუდიშულაშ, პიჯული ხეკულუეფიშ, მენოღალობაშ, ოხორინე აბანიშ გიშაგორუაშ დო საჭუხუშ, დემოკრატიული გიშაგორუაშ მეშქაშალათ სახენწჷფოშ მართუა-გამაგებას კათაფაშ, ხანდაშ, წორწო ხანდაშო წორწო გასწორებაშ მეღებაშ, მოსვანჯაშ, გონათუაშ, კულტურული რინაშ დო მენცარულ პროგრესის კათაფაშ დო თ.უ. ნებეფი. დეკლარაციათ გჷმოცხადაფილი რე თაშნეშე: რელიგიაშ დო რწუმაშ, შაყარუაშ დო ასოციაციეფიშ დუდიშულა; ვაშინერებული რე: ჭკორალა, ჭკორეფით ვაჭრუა; გჷმოქიმინელი რე ზისხირიშ სამარათლიშ, ზისხირიშ ოპროცესე სამართალიშ დო ოფანიე სამართალიშ უთარაში დემოკრატიული პრინციპეფი.
დეკლარაციაშ მოთხირი რე თე ნებეფი დო დუდიშულეფი იფაჩუდას არძა ადამიერშა რასაშ, კანიშ ფერიშ, სქესიშ, ნინაშ, რელიგიაშ, პოლიტიკური დო შხვა რწუმაშ, ერუანული დო სოციალური გოჭყაფაშ, წოდებური დო ღვენური ცენზიშ უმკუჯინალო.
დეკლარაციაშ მეღებაშ დღა - 10 ქირსეთუთა - ადამიერიშ ნებეფიშ დღათ რე გჷმოცახდაფილი დო ეიშანუაფუ ოერეფოშქაშე მასშტაბით.
მორჩილი გინოჯონა
რედაქტირაფა  |
ათე სტატიას ვა რე მეწურაფილი რცხუეფი წყუეფშა. რთხიინთ გოთინათ თინა ოსქვებური წყუეფიშ მეწურაფათ. მოღე გინომორსებუანი წყუშ უმუშო იკოროცხუ საორჩანოთ დო შილებე დილასასჷნ. თი შვანს, ვაიჩქუნა, მუჭო დინახუნუათ წყუ-და, ქძ. მოხვარაშ ხასჷლა. კორინელი რე თეშ გეშა ქაჩინებაფუათ თი მახვარებუეფსჷთ, ნამუეფსჷთ შანულამ თია აფჷნა მიშაღალირი სტატიაშ დორსხუაფასჷნ. გეგმირინეთ: {{subst:წყუშ მეწურაფა|ადამიერიშ ნებეფიშ არძაშოული დეკლარაცია}} |
ოერეფოშქაშე ადამიერიშ ნებეფიშ ყარაფიქ გეჭყანიერჷ, მუჟამსჷთ გოეროშ გენერალურ ასამბლეაქ მიღჷ ადამიერიშ ნებეფიშ არძაშოული დეკლარაცია 1948 წანაშ 10 ქირსეთუთას. თენა მერჩქინელი რე, მუჭოთ „მეჭირინაფეფიშ ოართე სტანდარტი არძა კათაშო დო ერიშო.“ დეკლარაცია მაართათ ადამიერეფიშ ისტორიას წჷმარინუანდჷ თარ ომენოღალე, პოლიტიკურ, ეკონომიკურ, სოციალურ დო კულტურულ ნებეფს, ნამუსჷთ არძა ადამიერი რგებულენდას ოკო. ბორჯოს გოძვენას, თიქ ფართოთ მეღებულქ იჸუ, მუჭოთ ადამიერიშ ნებეფიშ ფუნდამენტური ნორმეფი, ნამუსჷთ არძა თხილანდას დო პატისცენდას ოკო. UDHR, ომენოღალე დო პოლიტიკური ნებეფიშ ოერეფოშქაშე პაქტწკჷმა დო თიშ ჟირი ფაკულტატურ ოქმწკჷმა ართო დო ეკონომიკური, სოციალური დო კულტურული ნებეფიშ ოერეფოშქაშე პაქტი, აკმოქიმინჷნა თ.ჯ. ადამიერიშ ნებეფიშ ოერეფოშქაშე კანონპროექტის.
ადამიერიშ ნებეფიშ ოერეფოშქაშე დეკლარაცია, თე ისტორიული დოკუმენტიქ ადამიერიშ ორეფოშქაშე ნებეფიშ ოსხირო გჷნირთჷ დო ანტკიცენდჷ, ნამჷ-და არძა ადამიერი იბადებჷ დაბადებათ დუდიშული, ართნერი მორყებაშ ნებეფი უღჷნა, წრონებეფით რგებულენა რასაშ, რელიგიაშ, ერუანებაშ, ნინაშ დო სქესიშ უმკუჯინალო. დეკლარაციას გჷმოცხადაფილი რე პიჯიშ თარი ნებეფი-თელარაშ, დუდიშულაშ, პიჯული ხეკულუაშ, მენოღალობაშ, ოხორინე აბანიშ გიშაგორუაშ დო საჭუხუშ, დემოკრატიული გიშაგორუეფიშ მეშქაშალათ სახენწჷფო მართუა-განგებას კათაფაშ, ხანდშ, წორწო ხანდაშო წორწო გასწორებაშ მეღებაშ, მოსვანჯაშ, გონათუაშ, კულტურული რინაშ დო მენცარულ პროგრესის კათაფაშ დო თ.უ. ნებეფიშ.
ადამიერიშ ნებეფიშ ოერეფოშქაშე ხეკულუაშ დო შხვა დეკლარაციეფი, ნამუეფქჷთ მეღებულქ იჸუ 1945 წანასჷნ, მერჩქინელი რე, მუჭთ ადამიერიშ ნაბუხ ნებეფიშ ლეგალური ფორმა. თიქ ოსხირ გაჭყჷ დო გავითარჷ ოერეფოშქაშე დონეშა ადამიერიშ ნებეფი. რეგიონულ დონეშა, თაშნეშე, მეღებულქ იჸუ შხვა ინსტრუმენტეფქჷთ, ნამუეფით ბონო იმაჟირენს ადამიერიშ ნებეფიშ არძოშული დეკლარაციას დო წჷმარინუანს თხილუაშ სპეციფიურ მექანიზმეფს კონკრეტულ რეგიონეფს. თაშნეშე შხვადოშხვა ქიანეფიშ უმენტაშობაქ გიშაშქჷ კონსტიტუციეფი დო კანონეფი, ნამუეფით ფორმალურო, საჯინჯო დონეშა თხილანს ადამიერიშ ნებეფს. თიმწკჷმა, მუჟამსჷთ ოერეფოშქაშე ხეკულუეფი დო კანონეფი ოერეფოშქაშე დონეშა ადამიერიშ ნებეფიშ გაგაჩიშ ფორმირაფას ქიმინჷნდეს. შხვა ინსტრუმენტეფი, მუჭომით რე დეკლარაციეფი, გეწურაფეფი დო პრინციპეფი, ნამუეფქჷთ მეღებულქ იჸუ ოერეფოშქაშე დონეშა, ხეს უნწყჷნს თიშ გაგებას, უნარღელჸონს დო ავითარენს. ადამიერიშ ნებეფიშ დეკლარაციაშ პატჷჩამა თხულენს კანონეფიშ ერუანულ დო ოერეფოშქაშე დონეშა მიშაღალას.
ადამიერიშ ნებეფიშ ოერეფოშქაშე სამართალი დო დეკლარაცია დვანს შანულამ ვალდვალეფს დო სახენწჷფოეფი ვალდვალირეფი რენა, თის პატი ცანინ. ოერეფოშქაშე ხეკულუეფიშ აკანეფო გჷნორთათ სახენწჷფოეფი ივალუანა ვალდდვალეფს, ნამჷ-და არსულან ოერეფოშქაშე კანონდვალათ გოთოლიშწორაფილი საღალობეფი, დოთხილუან დო უნარღელჸუან ადამიერიშ ნებეფი. პატჷჩამაშ ვალდვალუა შანენს, ნამჷ-და სახენწჷფოეფქ დუდი მიკუან ოკო ადამიერიშ ნებეფიშ თხილუაშა კათაფიშე დო თიში დარკებაშენ. თხილუაშ ვალდვალუას იგურიშხონარებჷ, ნამჷ-და სახენწჷფოეფქ დოთხილუან ინდივიდუალური პიჯეფი დო ბუნეფი ადამიერიშ ნებეფიშ აკორღვაფაშე. რსულებაშ ვალდვალუაშ შანენს, ნამჷ-და სახენწჷფოქ არსულას ოკო პოზიტიური ქიმინუეფი, ხე ქუნწყუას ადამიერიშ თარი ნებეფიშ გჷმორინაფას.
ადამიერიშ ნებეფიშ ოერეფოქაშე ხეკულუეფიშ რატიფიცირაფაშ მეშქაშალათ, თარობეფი იღალენა ვალდვალეფს, ნამჷ-და გემშეღან დინოხოლენი ზჷმეფი, მოხუჯური კანონდვაუათ თინეფიშ ხეკულუეფით დაღალებურ ვალდვალუეფწკჷმა დო საღალობეფწჷმა. სოდე დინოხოლენი ლეგალური პროცედურეფი, ვაგმოსხუნუნს ადამიერიშ ნებეფიშ აკორღვაფას, მექანიზმეფი დო პროცედურეფი ხემიოჭირინაფუს რე ოჩიულეეფიშ დო კომუნიკაციეფიშ რზათ, ინდივიდუალურო რეგიონალურ დო ოერეფოშქაშე დონეშა, უნარღეჸუან, ადამიერიშ ნებეფიშ ოერეფოშქაშე სტანდარტეფიშ თხილუა, გახორციალაფა დო გჷმორინაფაქ ანაბურ დონეშათ მოხვადასჷნ.
შანულამი რე, ნამჷ-და დეკლარაცია თანგილი რე 298 ნინაშა დო დიალექტშა, დო არძაშე თანგუაფონი დოკუმენტო გჷნირთჷ, ნამჷშ გეშათ 1999 წანას, თანგუაშ რიცხუაშ ომანგურო მოხვადჷ გინესიშ რეკორდეფიშ წინგის.
ლიტერატურა
რედაქტირაფა- ქორთული სხუნუეფიშ ენციკლოპედია, ტ. 1, ხს. 82, ქართი, 1975 წანა.
რესურსეფი ინტერნეტის
რედაქტირაფა
- ადამიერიშ ნებეფიშ არძაშოული დეკლარაციაშ მორჩილი გინოჯინა
- ტექსტი (ინგლ.)
- ოფიციალური ნათანგეფი
- კითხირი-გამეფი Archived 2012-09-12 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.