სქესი

სქესი — ორგანიზმიშ მორფოლოგიურ დო ფიზიოლოგიურ შან-მუშობუეფიშ ართობურობა, ნამუთ უნარღელჸუენს თიშ კათაფას ახალ გამნარყეფიშ წჷმოქიმინუას დო მოდგუმაშო მონძაშური ინფორმაციაშ გჷნოჩამას. ქომოლი დო დადული გამეტეფიშ ესვარუათ მიღებუაფუ ზიგოტა, ნამუსჷთ აკმიაღთიანებუ რეკომბინირაფილი მონძაშური მასალაშ მაღვენი გინორთი ფორმეფი, ნამუთ დიდარ მასალას წჷმარინუანსნ ორთაშობურ გიშასხუნუაშო. მიარეკურთხუამ ორგანიზმეფს სქესობურ პროცესიქ სქესიშ რთული დიფერენცირაფა გჷნიცადჷ. სპეციალურ (გენერაციულ) ორგანოეფს მუთმოხვადჷ დიდი ზჷმაშ უყარუ ვარდა მერკეთ მაყარე დადული სქესიშ დოი ჭიჭე, უმენტაშო მაყარე ქომოლი სქესიშ გამეტეფიშ გჷმოქიმინუა.

ქომოლი გამეტა (სპერმა) მუმულუა დადული გამეტას (კვერცხუჯრედი)

ქილორი: კვარჩხანშე — დადული, მორძგვიშე — მუმული

ჩანარეფიშ დიდ ნორთის დო კანაკლე ჩხოლარს ჟირხოლო ტიპიშ გამეტეფი გჷმიქიმინუ ართი დო იგივე ინდივიდის, ჩხოლარეფიშ უმენტაშობას — შჭხვადოშხვას, ნამუეფით ომანგეთ ქომოლი დო დადული ფორმეფო ირთჷნა. ცანდსქესამი ინდივიდეფი ართიანშე გინირთჷნა მაართაფონი დო მაჟირაფონი სასქესე შანეფით, რჯებათ. ჟირსქესამ ჩანარეფს დო ჰერმაფროდიტ ჩხოლარეფს დინოხოლენი ფაქტორეფიშ ქიმინჯალათ გენეტიკურო ართნერი კურთხუეფშე გჷმიქიმინუ დადული დო ქოლმოლი სასქესე ორგანოეფი. გიშმართჷნა სქესიშ პროგამურ, ეპიგამურ დო სინგამურ სხუნუას.

1). ინგლისარი სოციოლოგი ენტონი გიდენსი სხუნუნს სქესის, მუჭოტ „ბიოლოგიურ ვარდა ანატომიურ გინორთის ოსურეფს დო ქომოლეფს შქას“, თინწკჷმა მუჟამსჷთ გენდერი გურიშხონარენს „ქომოლეფს დო დადულეფს შქას ჸოფური ფსიქოლოგიურ, სოციალურ დო კულტურულ გინორთეფს.

2). გურიშხონარენს ბიოლოგიას, ადამიერიშ გენეტიკურ დო ფიზიოლოგიურ მუშობურობეფს, ნამუეფით ოძრანს, ქომოლი რე თინა, დო დადულინ. ოსურიშ ვარდა ქომოლკოჩიშ ბიოლოგიური სქესი სტატიკური რე ანუ თინა ვეთირუ, რე უნივერსალური დო არგამათ მერსხილი რე რეპროდუქციულ ფუნქციეფწკჷმა. შანულამი სქესობური გინორთი რე თინა, ნამჷ-და ოსურს შეულებუ ბაღანაშ გორჩქინა, ქომოლკოჩის — ვარი. ხოლო ართი სქესობური გინორთი თინა რე, ნამჷ-და, მუსკულატურა თარო უმოსი ანჯამი უღუ, ვინდარო ოსურს.

3). გთმოთანჯჷნს ოსურს დო ქომოლკოჩიშ შქას ანატომიურ დო ფიზიოლოგიურ გინორთეფს დო თე გინორთეფიშ რსხუს რეპროდუქციაშ კაკალწკჷმა. სქესი ბიოლოგიურო რე დეტერმინირაფლი (გოთანჯილი).