დიდი გჷმოფინუა (ლონდონი)
დიდი გჷმოფინუა თაშნეშე კაბეტი გჷმოფინუა (Great Exhibition, თაშნეშე ჩინებული მუჭოთ Crystal Palace Exhibition) რდჷ ოერეფოშქაშე გჷმოფინუა, ნამუქჷთ იმანჯჷ ჰაიდ-პარკის, ლონდონი, 1851 წანაშ 1 მესიშე 15 გჷმათუთაშახ დო მაართა რდჷ მოსოფელიშ კულტურული დო ინდუსტრიული მეჭირინდაფეფიშ ექსპოზიციეფიშ სერიას — ართო პოპულარული ღონისძიება მა-19 ოშწანურაშ მაჟირა გვერდის.
ოერეფოშქაშე ინდუსტრიაშ მეჭირინდაფეფიშ დიდი გჷმოფინუაშ ორგანიზატორეფი რდეს პრინცი ალბერტი, ჰენრი კოული, ფრენსის ფულერი დო სამაფო აკადემიაშ შხვა მაკათურეფი, ხელუანობაშ, წარმებაშ დო კომერციაშ წახალისებაშ ღანკით, დო ალმახანური ინდუსტრიული ტექნოლოგიაშ დო დიზაინიშ მეჭირინდაფეფიშ ეიოშანალო. კრიტიკოსეფიშ მეჯინათ დიდი გჷმოფინუა 1844 წანას საფრანგეთიშ ინდუსტრიულ ექსპოზიციაშ დიდი წჷმოძინაშ გჷმოძახინი რდჷ.
გჷმოფინუაშ მანწყუალო სპეციალური ნოდგჷმი, ალმაჯოხოთ "ღვანდაშ დოხორე", დაპროექტჷ ჯოზეფ პაქსტონქ (სტრუქტურული ინჟინერი ჩარლზ ფოქსიშ მოხვარათ). არქიტექტურულო ძალამ გაბედული ნოდგჷმი პაქსტონიშით დევონშირიშ გრაფშო ზოთონჯიშ ბაღიშ პროექტიშ გჷმოცადილუათ გაჭყჷ ლითონიშ ჩონჩხით დო კაპიჭით, ნამუთიქ ბირმინგემს დო სმეტნიკის იხაზირჷ, მუსჷთ უდიდაშ წჷმოძინაქ ხვადჷ. მასიური კაპიჭიშ ნოდგჷმი 563 მ რდჷ სიგინძაშე დო 138 მ სიფართას დო მუდგარენ 9 თუთაშა ითუ. ნოდგჷმი მოგვიანაფათ გინიღეს სიდენჰემშა, ობჟათე ლონდონშა.
დიდი გჷმოფინუაქ ფინანსურო მომგებიანქ იჸუ, ეშანაგებიქ £186,000 აკადგინჷ, მუთ ვიქტორიაშ დო ალბერტიშ მუზეუმიშ, მენცარობაშ მუზეუმიშ დო ორთაშ ისტორიაშ მუზეუმეფიშ დარცხუაფალო გჷმირინუეს. თე მუზეუმეფი გჷმოფინუაშ ობჟათეშე ეიოგეს, იმპერიული ინსტიტუტიშ ხასჷლას - თე აბანს უკულნეშე ალბერტოპოლისიქ გიადუ.
გჷმოფინუას ურთიართსაწინანდეგო რეაქცია უღუდჷ ჯარალუას. ნამთინეს ოშკურუდჷ, ნამუდა დუმათოლიარაფალეფიშ დიდი მასა შილებედჷ რევოლუციურ აგვართაშა გინორდელედჷკო, თიშენი ნამჷდა თიცალ რადიკალეფი, მუჭოთ კარლ მარქსი, თის ნიბთეფიშ ჸურე კაპიტალისტური ფეტიშიზმიშ განსახიერებათ კოროცხჷნდეს. ამდღა დიდი გჷმოფინუა ვიქტორიანული ერაშ სიმბოლოთ იკოროცხუ დო თიში ფსკელტანამ კატალოგი მაღალი ვიქტორიანული დიზაინიშ მაართა წყუ რე.
რესურსეფი ინტერნეტის რედაქტირაფა
- 1851 map Map of London showing the site of the Great Exhibition in Hyde Park. MAPCO (ინგლ.)
- "Memorials of the Great Exhibition" (cartoon) Cartoon series from Punch Magazine (ინგლ.)
- Charlotte Bronte's account of a visit to the Great Exhibition mytimemachine.co.uk (ინგლ.)
- Great Exhibition Collection in the National Art Library Archived 2009-05-14 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. Victoria and Albert Museum (ინგლ.)
- "In Our Time" BBC radio programme discussing the Great Exhibition and its impact. Originally broadcast 27 Apr 2006 (ინგლ.)
- Royal Engineers Museum Royal Engineers and the Great Exhibition (ინგლ.)