ვედეფი
|
ათე ხასჷლას მოჸონაფილი რე სტატიეფი მეთე დუდჯოხოეფით. თიშა ვიკიპედიაშ შხვა ხასჷლაშ რცხუთ მოხვადითჷ-და, რთხიინთ დართათ წოხოლენ ხასჷლას დო ქიმშათინათ რცხუ თეშ, ნამუდა თიქ აიწორი ჯოხოდვალაშ ხასჷლაშა ქჷმიოწურასჷნ. |
ვედეფი (სანსკრ. वेद „რჩქინა“) — უჯვეშაში ინდური სიჭკვერაშრაგადუაშ წინგეფი, რელიგიურ-ლიტერატურული ძეგლეფი, მორალიშ დო სამართალიშ კოდექსეფი, ფილოსოფიური, ხანტურული, მითოლოგიური დინორეეფიშ მაღვენჯი, ნამუეფიშ აკოქიმინუაშ ნოფული ჯვ. წ. მაჟირა ვითოშწანურაშ უკული დინუ.
| სტატიეფი თემატიკაშე ინდუიზმი | |
| |
| ისტორია · პანთეონი | |
| მეჸუნალობეფი · მითოლოგია | |
| რწუმა დო პრაქტიკა | |
|---|---|
| რეინკარნაცია · მოკშა | |
| კარმა · პუჯა · მაია | |
| სამსარა · დჰარმა | |
| ნირვანა · | |
| ვედანტა · | |
| იოგა · აიურვედა | |
| იუგა · ვეგეტარიანელობა | |
| ბჰაკტი | |
| ჭარუალა | |
| უპანიშადეფი · ვედეფი | |
| ბრაჰმანეფი | |
| რამაიანა · მაჰაბჰარატა (ბჰაგავადგიტა) | |
| პურანეფი · არანიაკეფი | |
| შიკშაპატრი · ვაჩანამრუტი | |
| მიკორსხილი თემეფი | |
| დჰარმული რელიგიეფი · | |
| ინდუიზმი ქიანფიშ მეჯინათ | |
| მარწფალეფი · მანდირი | |
| კასტა · მანტრა | |
| ტერმინოლოგია | |
| კამა სუტრა | |
| დღახუეფი | |
| მურტი | |
|
| |
გვალო ოთხი თარი წინგი რე (დინოჭარუაქ უმოს მოგვიანაფათ მოხვად, ჯვ. წ. 1500-1000 წანეფს): 3 წოდებაშ რჩქინა: რიგვედა (ანუ ჰიმნეფიშ ვედა), იაჯურვედა (თენა რე მსხვერპლიშ წირუაშწკჷმა მერსხილი ვედა), სამავედა, ათარვავედა (მოგვეფიშ ვედას) თინეფს ორხველჷ დო თინეფშე მოურს ბრაჰმანა (ე. ი. ვედეფიშ კომენტარეფი), სუტრა, ერუანული ეპოსეფიშ — მაჰაბჰარატაშ დო რამაიანაშ ჯინჯეფი დო შხვა, უკული გეჸუნს გვიანი ვედაშ ლიტერატურა (დოხოლ. ჯვ. წ. 500 წანა). ათარვავედა იკათუანდჷ დაჩხირიშ ქურუმეფიშ მაგიურ ფორმულეფს, ავშურეფიშ გჷმარიდაფალ შელორსეფს, სამავედა — სამსხვერპლო ბირეფს დო თიჯგ.
ვედეფქ ოსხირო გიადჷ ვედური რელიგიაშ აკოქიმინუას. ვედური ღორონთეფშე ჩინებული რე: ცაშ ღორონთი დიაუსი, დაჩხირიშ ღორონთი აგნი, ჭვემაშ დო მეხიშ — ინდრა, ბჟაშ ღორონთი — სურია (ინდრაშ ნოჟირული რე რუდრა). ვედეფი ჩინებულენა ბოროტ დემონეფს. თარ დემონი რდჷ წყარიშ მიდმაღალარი ვრიტრა, გოლოფაშ გონსახიარაფა. დიხაუჩას თაქ ხოლო ოსურღორონთი ჸუნს — პრითხივი, გოთანას — უშასი (ინდოარეფიშ ეოსი), ღორონთეფიშ ნანა რდჷ ადითი. ვედური რელიგიაშ კულტი თხულენდჷ სხვერპლთშეწირუას, მაგიური ადათ-წესეფიშ თხილუას. თიშ უკულიანი გოვითარაფაშ შედეგო აკიქიმინჷ ბრაჰმანიზმიქ, ნამუთ უკვე ჩინებულენს უჟინაშ ღორონთის — ბრაჰმას დო წიმინდე სუმელას, ტრიმურტის: ბრაჰმა-ვიშნუ-შივა. ხელუანობაშ ძეგლეფს სუმდუდიანი ელდაშ მორგვალაფირი ღორონთიერობა.
ვედეფიშ ნაკორობა კათეფიშ ართ-ართი თარი რელიგიაშ მუშობური „კოდექსი“ რე, „ინდუიზმიშ ბიბლია“. ქირსიანობაქ უდშე ნტერულო აუხვადჷ, შხვა ინდურ რელიგიეფწკჷმა ართო, წარმართულ მწვალებლობათ გჷმაცხადჷ., „უარზო სიხანგე“ დო „ღორონთიშ გალენური“ გიოდჷ. ვედიზმი — კათური რელიგია (თარი ღორონთი — ინდრა). სასხვერპლო კულტი, მითიური სიმბოლიკა, მისანობა — თარი მოტივეფი რე.
ლიტერატურა
რედაქტირაფა- აკაკი გელოვანი „მითოლოგიური ლექსიკონი“
- Apte, Vaman Shivram (1965), The Practical Sanskrit Dictionary (4th revised & enlarged ed.), Delhi: Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-0567-4.
- Avari, Burjor (2007), India: The Ancient Past, London: Routledge, ISBN 978-0-415-35616-9
- Flood, Gavin (1996), An Introduction to Hinduism, Cambridge University Press, ISBN 0-521-43878-0
- Flood, Gavin, ed. (2003), The Blackwell Companion to Hinduism, Malden, MA: Blackwell, ISBN 1-4051-3251-5
რესურსეფი ინტერნეტის
რედაქტირაფა
- Veda In Hindi & Sanskrit
- GRETIL etexts
- The Vedas at sacred-texts.com
- Vedas: Rig, Sama, Yajur, and Atharva Archived 2008-05-04 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Vedas and Upanishads Complete set Archived 2009-08-28 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.