კარლოს მარტელი
კარლოს მარტელი (ლათ. Carolus Martellus, ფრანგ. Charles Martel, გერმ. Karl Martell; დ. დოხოლაფირო 688 — ღ. 22 გჷმათუთა, 741) — ფრანკი პოლიტიკური დო ოურდუმე მოღალე, მაიორდომი, ფრანკეფიშ ომაფეშ დე ფაქტო მამართალი 718 წანაშე ღურაშახ, კაროლინგეფიშ დინასტიაშ ართ-ართი დუმარსხუაფალი.
| კარლოს მარტელი ლათ. Carolus Martellus ფრანგ. Charles Martel გერმ. Karl Martell | ||
 კარლოს მარტელიშ XIX ოშწანურაშ ნოჭახნაკუ ვერსალიშ დოხორეს | ||
| ფრანკეფიშ მაიორდომი | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 717 წანა – 22 გჷმათუთა, 741 წანა | ||
| წიმოხონი | თეოდოალდი | |
| მონძე | კარლომანი პიპინ კუნტა | |
| დუნაბადი | 23 მარაშინათუთა, 676 ვარდა 686, 688 ვარდა 690 ჰერსტალი, ავსტრაზია | |
| ნაღურა | 22 გჷმათუთა, 741 (50-53, 55 ვარდა 65 წანერი) კიერზი, ფრანკეფიშ ომაფე | |
| ნთხორუ აბანი | სენ-დენიშ ბაზილიკა | |
| მუმა | პიპინ ჰერსტალარი | |
| ნანა | ალპაიდა | |
| ალმასქუ | 1. როტრუდა ტრირალი 2. სვანჰილდა | |
| სქუალეფი | კარლომანი პიპინ კუნტა გრიფონი ბერნარი ჰიერონიმუსი რემიგიუსი ჰილტრუდა ალდანა | |
კარლოს მარტელი ავსტრაზიაშ მაიორდომიშ პიპინ ჰერსტალარიშ უკანონო სქუა რდჷ. ფრანკეფიშ მაფეფს, მეროვინგეფს, ჸათე პერიოდეფიშო მუთუნნერი გოლინა ვაუღუდეს სახენწჷფოს. რეალური ხეშულობა უკინებუდეს მაიორდომეფს. მაიორდომეფი მართუნდეს მუჭოთ ავსტრაზიას (ფრანკეფიშ ომაფეშ ბჟაეიოლი ნორთი), თაშნეშე ნოისტრიას (ფრანკეფიშ ომაფეშ ბჟადალი ნორთი. ნოისტრია, პიპინქ 687 წანას დეკინჷ.)
714 წანას დოჸვილეს პიპინიშ ართკაკალი კანონიერი სქუა, მალას დოღურჷ პიპინქ ხოლო. ანდერზით პიპინქ მონძეეფო გეგმაცხადჷ მუში სუმი მოთა, მარა თინეფიშ რსულწანობაშახ, სახენწჷფო ოკო უმართუდკო პიპინიშ რქვის, პლექტრუდას. კარლოსი, მუჭოთ უკანონო სქუა, ანდერზის შუროთ ვარდჷ მოშინაფილი. მარა კარლოსი ახალნორდი დო ამბიციური ადამიერი რდჷ დო მალას ქიდიჭყჷ ლჷმა ხეშულობაშო.
პიპინიშ ანდერზიშ გჷმოცხადებაშ უკულ, პლექტრუდაშ მეხჷ ეარყჷ ნოისტრიაშ მაიორდომქ რაგენფრიდიქ, ნამუქჷთ მუში ოურდუმე ნძალეფი გაერთიანჷ ფრიზეფიწკჷმა. პლექტრუდა ფირქენდჷ ნამდა ჸათე არყებეფს კარლოსი მუში პოლიტიკური ღანკეფიშო გეგმირინუანდუ დო კარლოსი აჭოფაფუ. კარლოსი ქუდახუნეს კელნიშ ჯიხას, სოვრეშეთ თიქ მალას ინტუ. კარლოსიქ აკოშაყარუ ოურდუმე ნძალეფი დო ორჯგინუ ნოისტრიალეფს ამბლევიშ (716) დო ვინსიშ (717) ლჷმეფს. 719 წანას კარლოსიქ, სუასონიშ ლჷმას, ორჯგინუ რაგენფრიდის, ნამუქჷთ ანჟეშა ინტუ. ჸათე ბორჯიშე კარლოსიქ გინირთჷ ფრანკეფიშ ხვალახე მამართალო (მაიორდომო). ავსტრაზიაშ დო ნოისტრიაშ ეფექტური კონტროლიშ უკულ, კარლოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე კამპანიეფი აკვიტანიაშ, ფრიზეფიშ, საქსეფიშ დო ბავარიალეფიშ მეხჷ.
ფრანკეფიშ სახენწჷფოშო სერიოზული პრობლემა რდჷ არაბეფი. 725 წანას თინეფქ ქუმაჭირინეს ბურგუნდიაშა დო გორჩვეს ნოღა ოტიონი. 732 წანას, კორდობაშ მამართალქ აბდ-ალ-რაჰმან ალ-ღაფიკიქ გემშეჭკირჷ ბორდოშა, უკულ ლესქერობა გაგინძორჷ ოორუეშე, აკვიტანიაშ ტერიტორიაშა. გენერალური ლჷმაქ მოხვადჷ 732 წანაშ 10 გჷმათუთას, ნოღა პუატიეშ გოხოლუას, სოდეთ კარლოს მარტელიქ მოჯალაგუ მუსულმანეფიშ აკოანჯარაფილი ნძალეფი. თენა რდჷ ართ-ართი შანულამი მომენტი ბჟადალი ევროპაშ ისტორიას.
730-იან წანეფიშე კარლოსიქ ქიდელახჷ დო თიში სინთელექ გეუარესჷ. 741 წანას გეგნორთჷ მუში დოხორეშა, ნოღა კიერზიშა, სოდეთ დოღურუ. ღურაშახ თიქ ხეშულობა გურთუ მუში ჟირი ქომოლსქუას: პიპინ კუნტას დო კარლომანს.
ლიტერატურა
რედაქტირაფა- Fouracre, Paul (2000). The Age of Charles Martel. London: Longman.