მათემატიკა
მათემატიკა — მენცარობა, ნამუთ გერსხილი რე აბსტრაგირაფას, დედუქციურ ჯელობას დო სიმბოლურ ლოგიკას. კანკალეშა მათემატიკას ეთმეჭარუნა მუჭოთ მენცარობას რიცხუეფიშ, გეომეტრიული ფიგურეფიშ დო გჷნოქიმინუეფიშ გეშა. უმოსი ფორმალური თოლოძირეთ მათემატიკა გურაფულენს აქსიომატურო გოსხუნილ აბსტრაქტულ მათემატიკურ სტრუქტურეფს.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Euclid.jpg/230px-Euclid.jpg)
ართჸურე მათემატიკა აკმიქიმინუ წიმინდე თეორიული ინტერესეფიშ გეშა – წიმინდე მათემატიკა. მაჟირაჸურე მათემატიკური რკუალა ოდუდეს ეთმეჭოფუნს ორთაშომეტყველე მენცარობეფიშე, გჷმირინუაფუ ინჟინერიას, მედიცინას დო ეკონომიკას – გჷმორინაფონი მათემატიკა.
ტერმინი მათემატიკა ბერძენული წჷმოულობაშ რე, μάθημα (máthema) „მენცარობას, რჩქინას, გურაფას“ შანენს, μαθηματικός (mathematikós) – „გურაფაშ მოჸოროფეს“.
გიშარჩქინელი მათემატიკოსეფი
რედაქტირაფა- პითაგორა (ჯვ. წ. 582 – ჯვ. წ. 507)
- ევკლიდე (ჯვ. წ. 365 – ჯვ. წ. 300)
- ფრანსის ვიეტა (1540 – 1603)
- რენე დეკარტი (1596 – 1650)
- პიერ ფერმა (1607 – 1665)
- ბლეზ პასკალი (1623 – 1662)
- ისააკ ნიუტონი (1643 – 1727)
- გოტფრიდ ლაიბნიცი (1646 – 1716)
- იაკობ ბერნული (1655 – 1705)
- ლეონარდ ეილერი (1707 – 1783)
- ჯოსეფ-ლუი ლაგრანჟი (1736 – 1813)
- პიერ სიმონ ლაპლასი (1749 – 1827)
- კარლ ფრიდრიხ გაუსი (1777 – 1855)
- აუგუსტინ ლუი კოში (1789 – 1857)
- ნილს ჰენრიკ აბელი (1802– 1829)
- ევარისტ გალუა (1811 – 1832)
- კარლ ვაიერშტრასი (1815 – 1897)
- გეორგ ფრიდრიხ ბერნჰარდ რიმანი (1826 – 1866)
- ჟიულ კანტორი (1845 – 1918)
- სოფია კოვალევსკაია (1850 – 1891)
- ჟიულ ანრი პუანკარე (1854 – 1912)
- დავიდ ჰილბერტი (1862 – 1943)
- ფელიქს ჰაუსდორფი (1868 – 1942)
ჩინებული ადამიერეფი მათემატიკაშენ
რედაქტირაფა- „მათემატიკა მენცარობეფიშ დიაფალი რე“ – კარლ ფრიდრიხ გაუსი.
- „მათემატიკა რე ანბანი, ნამუშით ღორონთიქ ეჭარუ მოსოფელი“ – გალილეო გალილეი.
- „მათემატიკა უმოსო ხელუანობაშ დარგი რე“ – სეკი ტაკაკაძუ.
- „მათემატიკაქ შილებე გითანჯას მუჭოთ მენცარობა, სოდე მითინს ვაუჩქუ მუშე რაგადანა დო ვართ თინა, თინეფიშ ნარაგადი ჭეშმარიტი რე თუ ვარინ“ – ბერტრან რასელი.
საქორთუოშ მათემატიკური დჷნაწესებუეფი
რედაქტირაფათაშნეშე ქოძირით
რედაქტირაფარესურსეფი ინტერნეტის
რედაქტირაფა- ი.ვეკუაშ ჯოხოდვალაშ გჷმორინაფონი მათემატიკაშ ინსტიტუტი Archived 2004-12-03 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- მათემატიკაშ ინსტიტუტიშ ნახანდეფი
- მათემატიკური ჟურნალეფი
- მემუარეფი დიფერენციალურ გონტოლებეფს დო მათემატიკურ ფიზიკას
- ა.რაზმაძეშ ჯოხოდვალაშ მათემატიკაშ ინსტიტუტი
- ქორთული მათემატიკური ჟურნალი
- მათემატიკური ფორუმი
ათე სტატია მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ. |