მათემატიკა
მათემატიკა — მენცარობა, ნამუთ გერსხილი რე აბსტრაგირაფას, დედუქციურ ჯელობას დო სიმბოლურ ლოგიკას. კანკალეშა მათემატიკას ეთმეჭარუნა მუჭოთ მენცარობას რიცხუეფიშ, გეომეტრიული ფიგურეფიშ დო გჷნოქიმინუეფიშ გეშა. უმოსი ფორმალური თოლოძირეთ მათემატიკა გურაფულენს აქსიომატურო გოსხუნილ აბსტრაქტულ მათემატიკურ სტრუქტურეფს.
ართჸურე მათემატიკა აკმიქიმინუ წიმინდე თეორიული ინტერესეფიშ გეშა – წიმინდე მათემატიკა. მაჟირაჸურე მათემატიკური რკუალა ოდუდეს ეთმეჭოფუნს ორთაშომეტყველე მენცარობეფიშე, გჷმირინუაფუ ინჟინერიას, მედიცინას დო ეკონომიკას – გჷმორინაფონი მათემატიკა.
ტერმინი მათემატიკა ბერძენული წჷმოულობაშ რე, μάθημα (máthema) „მენცარობას, რჩქინას, გურაფას“ შანენს, μαθηματικός (mathematikós) – „გურაფაშ მოჸოროფეს“.
გიშარჩქინელი მათემატიკოსეფირედაქტირაფა
- პითაგორა (ჯვ. წ. 582 – ჯვ. წ. 507)
- ევკლიდე (ჯვ. წ. 365 – ჯვ. წ. 300)
- ფრანსის ვიეტა (1540 – 1603)
- რენე დეკარტი (1596 – 1650)
- პიერ ფერმა (1607 – 1665)
- ბლეზ პასკალი (1623 – 1662)
- ისააკ ნიუტონი (1643 – 1727)
- გოტფრიდ ლაიბნიცი (1646 – 1716)
- იაკობ ბერნული (1655 – 1705)
- ლეონარდ ეილერი (1707 – 1783)
- ჯოსეფ-ლუი ლაგრანჟი (1736 – 1813)
- პიერ სიმონ ლაპლასი (1749 – 1827)
- კარლ ფრიდრიხ გაუსი (1777 – 1855)
- აუგუსტინ ლუი კოში (1789 – 1857)
- ნილს ჰენრიკ აბელი (1802– 1829)
- ევარისტ გალუა (1811 – 1832)
- კარლ ვაიერშტრასი (1815 – 1897)
- გეორგ ფრიდრიხ ბერნჰარდ რიმანი (1826 – 1866)
- ჟიულ კანტორი (1845 – 1918)
- სოფია კოვალევსკაია (1850 – 1891)
- ჟიულ ანრი პუანკარე (1854 – 1912)
- დავიდ ჰილბერტი (1862 – 1943)
- ფელიქს ჰაუსდორფი (1868 – 1942)
ჩინებული ადამიერეფი მათემატიკაშენრედაქტირაფა
- „მათემატიკა მენცარობეფიშ დიაფალი რე“ – კარლ ფრიდრიხ გაუსი.
- „მათემატიკა რე ანბანი, ნამუშით ღორონთიქ ეჭარუ მოსოფელი“ – გალილეო გალილეი.
- „მათემატიკა უმოსო ხელუანობაშ დარგი რე“ – სეკი ტაკაკაძუ.
- „მათემატიკაქ შილებე გითანჯას მუჭოთ მენცარობა, სოდე მითინს ვაუჩქუ მუშე რაგადანა დო ვართ თინა, თინეფიშ ნარაგადი ჭეშმარიტი რე თუ ვარინ“ – ბერტრან რასელი.
საქორთუოშ მათემატიკური დჷნაწესებუეფირედაქტირაფა
თაშნეშე ქოძირითრედაქტირაფა
რესურსეფი ინტერნეტისრედაქტირაფა
- ი.ვეკუაშ ჯოხოდვალაშ გჷმორინაფონი მათემატიკაშ ინსტიტუტი
- მათემატიკაშ ინსტიტუტიშ ნახანდეფი
- მათემატიკური ჟურნალეფი
- მემუარეფი დიფერენციალურ გონტოლებეფს დო მათემატიკურ ფიზიკას
- ა.რაზმაძეშ ჯოხოდვალაშ მათემატიკაშ ინსტიტუტი
- ქორთული მათემატიკური ჟურნალი
- მათემატიკური ფორუმი
|
ათე სტატია მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ. |