ნიორი
ნიორი | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
მენცარული კლასიფიკაცია | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
ლათინური ჯოხო | ||||||||||||||||
Allium sativum | ||||||||||||||||
თხილუაშ სტატუსი | ||||||||||||||||
|
ნიორი (ლათ. Allium sativum) — ართწანიანი ბოქვამი ჩანარი შორიაშობურეფიშ ფანიაშე. ტყას აფხვადჷნა შქა აზიაშ გვალეფს, ობჟათე ყაზახეთის, კავკაციას. ჩანარს რუმე წვანე, ინწრო დო ლანცეტიშობური ფურცელი უღუ. ბოქვი 2-50-შახ კიბირშე აკმოდირთჷ. კიბირი ფორილი რე თხითხუ დაცხით, ედომუშამი ბოქვი — 2-8 მარზინალი დაცხით ვარდა ქერქით. ნიორიშ კანკალე ჯიში ივითარენს 60-150 სმ სიმაღალაშ ოპეულე გუნაფალას, პიოლს 60-450-შახ მორჩილი ოჰეერე ბოქვენა რე.
ნიორი თასის ვერზენს, იმიარებუ კიბირეფით დო ბოქვენეფით. ბოქვის დო წვანე მასას გჷმირინუანა ოჭკომალო, კულინარიას დო ოკონსერვე რეწუალას. ნიორიშ კიბირი იკათუანს 35-42% სქირე ნიფთიარობას, 6,0-7,9% ლადირ ცილას, 7,0-28,8 მგ C ვიტამინს, 0,5% რედუცირაფილ შანქარს, 20-27% პოლისაქარიდეფს დო შხვა.
ნიორს სპეციფიკურ გემოს დო შურს არზენს ეთერზეთი (0,23-0,74%), ნამუთ ფიტოციდის იკათუანს (თეშ გეშა თის ფარმაკოლოგიას გჷმირინუანა). საქორთუოს ნიორიშ ჯიში რე გორული, იმერული დო იმერული 23.
ლიტერატურა
რედაქტირაფა- რობაქიძე თ, ქორთული სხუნუეფიშ ენციკლოპედია, ტ. 7, ხს. 441, ქართი, 1984 წანა.