რუმინეთიშ ომაფე
რუმინეთიშ ომაფე (რუმ. Regatul României) — კონსტიტუციური მონარქიული სახენწჷფო, ნამუთ არსებენდჷ 1881-1947 წანეფს.
|
რუმინეთიშ ომაფე | |||||||||
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| ჰიმნი ტრიუმფალური მარში (1881–1884) გომორძგუა მაფას (1884–1948) | |||||||||
.svg) რუმინეთიშ ომაფე 1939 წანას | |||||||||
| ნანანოღა | ბუქარესტი (1881–1916, 1918–1947) იასი (1916–1918) | ||||||||
| ნინა | რუმინული ნინა (ოფიციალური) | ||||||||
| რელიგია | მართლმადიდებლობა (სახენწჷფო რელიგია) | ||||||||
| ფარაშ ართური | რუმინული ლეი | ||||||||
| ფართობი | 137,903 კმ² (1915) 295,049 კმ² (1940) 284,266 კმ² (1942) | ||||||||
| მახორობა | 7,900,000 (1915) 20,058,378 (1940) 19,080,207 (1942) | ||||||||
| დუდალაშ ფორმა | უნიტარული პარლამენტარული კონსტიტუციური მონარქია | ||||||||
| მაფა | |||||||||
| - 1881–1914 | კაროლ I | ||||||||
| - 1914–1927 | ფერდინანდ I | ||||||||
| - 1927–1930 (მაართა მართუალა) | მიჰაი I | ||||||||
| - 1930–1940 | კაროლ II | ||||||||
| - 1940–1947 (მაჟირა მართუალა) | მიჰაი I | ||||||||
| პრემიერ-მინისტრი | |||||||||
| - 1881 | იონ ბრატიანუ (მაართა) | ||||||||
| - 1940–1944 | იონ ანტონესკუ | ||||||||
| - 1945–1947 | პეტრუ გროზა (ეკონია) | ||||||||
რუმინეთიშ ომაფეშ არსებობაშ გოძვენას, თიში სანძღოეფი ფშხირას ითირუდჷ. ზოხორინელობაშ გჷმოცხადებაშ ბორჯის, თინა იკათუანდჷ ვლახეთის, მოლდოვას დო დობრუჯას. ომაფეშ ბჟაეიოლი სანძღო იდვალუაფუდჷ წყარმალუ პრუტის დო დნესტრის, ოორუეშე ომაფეს უხურგანდჷ კარპატეფიშ გვალეფი, ბჟაეიოლშე, ომაფეს თაშნეშე უხურგანდჷ უჩა ზუღა, ბჟადალშე ბანატიშ გვალეფი დო ობჟათეშ სანძღო გიშმეშჷ დუნაის.
რუმინეთიშ სანძღოეფიშ მასშტაბურ თირუაქ მოხვადჷ მაართა მოსოფელიშ ლჷმაშ უკული, მუჟამსჷთ აკოცუ ავსტრია-უნგრეთიშ დო რუსეთიშ იმპერიეფქ. ჸათე მოლინეფიშ შედეგო, რუმინეთიშ ომაფეშა გემშართჷ ბანატიქ, ბუკოვინაქ, ტრანსილვანიაქ, მარამურეშიქ დო ბესარაბიაქ.
1918-1940 წანეფს რუმინეთიშ ომაფექ მიოჭირინუ ტერიტორიაშ მაქსიმალური გოფართინაფას. 1940 წანას ომაფექ მიოდინუ ოორუე ტრანსილვანია (ქიმიძინჷ უნგრეთიქ), ბესარაბია, ბუკოვინა (ქიმიძინჷ სსრრ-ქ), ობჟათე დობრუჯა (დირთინუ ბულგარეთიქ).
მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ უკულ, სსრრ-შ დო კოალიციური თარობებიშ (სოდეთ კომუნისტეფი დომინირენდეს) გოლინათ, რუმინეთიშ მონარქიაქ გეუქვჷ დო დირსხუ რუმინეთიშ ოკათე რესპუბლიკაქ, ნამუთ სსრრ-შ სატელიტი სახენწჷფო რდჷ.
მახორობა
რედაქტირაფარუმინეთიშ მახორობაშ მუდანობა ბორჯიშ მეჯინათ ითირუდჷ. 1915 წანას მახორუეფიშ მუდანობა აკმადგინანდჷ დოხოლაფირო ბრუი მილიონს დო 1942 წანას 19 მილიონს. ერუანული აკოდგინალუა 1930 წანას რდჷ ჸათეცალი:
- რუმინალეფი — 71,9 %
- უნგრალეფი — 7 %
- გერმანალეფი — 4,1 %
- ურიეფი — 4 %
- რუსინეფი დო უკრაინალეფი — 3,2 %
- რუსეფი — 2,3 %
- ბულგარალეფი — 2 %
რუმინეთიშ ომაფეს თაშნეშე ოხორანდეს თურქეფი, გაგაუზეფი, ალბანარეფი, სომეხეფი, პოლონარეფი, ხორვატეფი დო შხვეფი.
ლიტერატურა
რედაქტირაფა- Treptow, Kurt W. A history of Romania (1996).