სინახერიბი
სინახერიბი (აქად. 𒀭𒌍𒉽𒈨𒌍𒋢, სინ-ახი-ერიბა; დ. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 745 წ. — ღ. ჯვ. წ. 681 წანაშ 20 გჷმათუთა) — ნეო-ასურული იმპერიაშ მაფა ჯვ. წ. 705-681 წანეფს, სარგონიდეფიშ დინასტიაშ წჷმმარინაფალი.
| სინახერიბი 𒀭𒌍𒉽𒈨𒌍𒋢 | ||
 | ||
| ნეო-ასურული იმპერიაშ მაფა | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| ჯვ. წ. 705 – ჯვ. წ. 681 | ||
| წიმოხონი | სარგონ II | |
| მონძე | ასარხადონი | |
| დუნაბადი | ჯვ. წ. 745 ქალხუ (?) | |
| ნაღურა | ჯვ. წ. 681 (64 წანერი) ნინევია | |
| მუმა | სარგონ II | |
| ნანა | რაიმა | |
| ალმასქუ | 1. ტაშმეტუ-შარატი 2. ნაკია | |
| სქუალეფი | აშურ-ნადინ-შუმი არდა-მულისუ ასარხადონი | |
სინახერიბიშ მართუალაშ ბორჯის, ასურეთიშო თარი პრობლემა ბაბილონეთი რდჷ, სოდეთ ძალამს გენძალიერეს ქალდეარეფქ დო თინეფიშ მანჯღვერქ მარდუქ-აპლა-იდინა II-ქ. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 710 წანას სინახერიბიშ მუმაქ, სარგონ II-ქ ბაბილონეთიშ ომაფე ხვისტაშე მარდუქ-აპლა-იდინა II გეგთარაგუ დო ბაბილონიშე ონტინუ. სარგონიშ ღურაშ დო სინახერიბიშ ომაფე ხვისტაშა ეშულაშ უკულ მალას, მარდუქ-აპლა-იდინაქ ბაბილონიშა გემშეჭკირჷ. თის ხუჯი დუკინეს ელამარეფქ. გინმაჭყვადალი ბურჯაფის, ნოღა ქიშიშ გოხოლუას სინახერიბიქ კონწარო დამარცხჷ მარდუქ-აპლა-იდინა, ნამუქჷთ ელამიშა ინტუ. სინახერიბიქ ბაბილონეთიშ კონტროლი დირთინუ.
ბაბილონეთიშ მაფათ სინახერიბიქ ქუდარინუ მუში მოხუჯე, ბაბილონური დიდებუანი ბელ-იბნი, ნამუქჷთ გეგთოჩუ სინახერიბი. თიქ ელამარეფიწკჷმა დო ქალდეარეფიწკჷმა ართო ქიდიჭყჷ მოქმენდალა სინახერიბიშ მეხჷ. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 700 წანაშო, სინახერიბიქ მორსხუეეფი დამარცხჷ, ოჭოფუ ბელ-იბნი დო ასურეთიშა გეგნახორუ. ბაბილონეთიშ ახალი მაფათ სინახერიბიქ გეგმაცხადჷ მუში უნჩაში ქომოლსქუა აშურ-ნადინ-შუმი. ჯვ. წ. 694 წანას ბაბილონარეფქ დო ელამარეფქ ოჭოფეს დო დოჸვილეს აშურ-ნადინ-შუმი. ნჯარიშ ეშაღალაშ ღანკით, სინახერიბიქ მანწყუ ოურდუმე კამპანია დო ჯვ. წ. 689 წანას მოჯალაგუ ბაბილონი.
ბაბილონიშ მოჯალაგუაშ უკულ, ასურეთიშ ჯარეფქ იუდეაშა გემშეჭკირეს დო ჯვ. წ. 701 წანას, იერუსალიმი ქართას (ალყა) ქინახუნეს. ბიბლიური ნარატივით, იუდეარეფი გინასქილიდუ ღორონთიშ ანგელოზიქ, ნამუქჷთ მოჯალაგუ ასურეთიშ აკოანჯარაფილი ნძალეფი. მარა შხვა თიხანური წყუეფი ვაშინანა ასურალეფიშ მარცხის. ბიბლიაშ მეჯინათ, იუდეაშ მაფა ეზეკიას ასურალეფიშა გინუგაფუ 300 ტალანტი ვარჩხილი დო 30 ტალანტი ორქო. ეზეკია მაფათ ქიგესქილადე.
სინახერიბიქ შანულამი პროექტეფი წიმიჭყჷ იმპერიაშ დინახალე. ნანანოღა ნინევიაშა გეგნიღჷ. თიქ ნინევია გაფართინუ, ეიოგჷ ახალი კიდალეფი, ოხვამეეფი, ომაფე დოხორე დო ბაღი.
უნჩაში ქომოლსქუაშ აშურ-ნადინ-შუმიშ ღურაშ უკულ, სინახერიბიქ მონძეთ ქჷმწარინუ მაჟირა ქომოლსქუა არდა-მულისუ. მარა ჯვ. წ. 684 წანას, უჩინებუ ბაძაძეფიშ გეშა, სინახერიბიქ მონძეთ გეგმაცხადჷ უკულაში სქუა ასარხადონი. უკმაყოფილე არდა-მულისუქ, ჯვ. წ. 681 წანას დოჸვილჷ სინახერიბი დო მინდომუ ხვისტაშ ხეშა აშაჸოთამა. მარა მალას ასარხადონქ აკოშაყარუ მუში მოხუჯე აკოანჯარაფილი ნძალეფი, გემშართჷ ნინევიაში დო დუდი ასურეთიშ მაფათ გეგმაცხადჷ.