ანატოლია: გინორთი გინოჯინეფს შქას

აზიაშ დო ევროპაშ აკართაფუს სტრატეგიული დვალუაშ გეშა, ანატოლია მუსხირენ ცივილიზაციაშ გაჭყაფუქ იჸუ პრეისტორიული პერიოდიშე, ნეოლითური ოხორუეფით Çatalhöyük (ნეოლითური დიხაშჭაბუშ წარმება), Çayönü (დიხაჭაბუშანი ნეოლითიშე), Nevali Cori (დიხაჭაბუშანი ნეოლითი), Hacilar (ნეოლითური დიხაჭაბუშ წარმება), Göbekli Tepe (დიხაჭაბუშ ნეოლითი). [[ტროა]]შ ოხორუეფი ნეოლითურ ხანას იჭყაფუ დო რკინაშ ხანას იგინძორებუ. უდიდაშ ცივილიზაციეფიშე, ნამუსჷთ თაქ ოხორუეფი უღუდეს ვარდა ეჭოფილი აფუდესინაფუდესჷნ, რდეს - [[ხურიტეფი (ცივილიზაცია)]], [[ხათეფი]], [[ხეთეფი]], [[ჰუნეფი]], [[კოლხეფი]], [[იბერიალეფი]], [[სკვითეფი]], [[კიმერიალეფი]], [[კელტეფი]], [[ფრიგიელეფიფრიგიალეფი]], [[ლიდიალეფილიდიარეფი]], [[ლუვიალეფილუვიარეფი]], [[ბერძენეფიბერძემეფი]], [[რომაელეფირომალეფი]], [[სომხეფისომეხეფი]], [[აზერბაიჯანალეფი]], [[სპარსალეფი]], [[არაბეფი]], [[ქურთეფი]], [[სელჯუკეფი]] დო [[ოსმალეფი]].

ომძღჷ [[უჩა ზუღა|უჩა]], [[მარმარილოშ ზუღა|მარმარილოშ]], [[ეგეოსიშ ზუღა|ეგეოსიშ]] დო [[სქირონაშქა ზუღა|სქირონაშქა]] ზუღეფი დო [[ბოსფორი]]შ დო [[დარდანელი]]შ საროტეფი, ნამუთ [[აზია|აზიას]] გუთმორთჷნს [[ევროპა|ევროპაშე]]. მორჩილი აზიაშ ბჟაეიოლი ხურგეფი, მუჭოთ ფიზიკურ-გეოგრაფიული ზონეფინ, ჩვეულებურორჩქვანილობურო კოროცხჷნა სქირონაშქა ზუღაშ წყარპიჯიშ ღოზიშე [[ისკანდერუნი (საროტი)|ისკანდერუნი]]შ საროტიშ ობჟათეშა, უკული 40-ა მერიდინს დო ტობა [[ვანი (ტობა)|ვანს]] შქას, მორჩილ აზიაშ ოორუე ხურგა დოხოლაფირო მუთმუხვადუ წყარმალუ [[ჭოროხი]]შ გიმენი ხრჷჩსმალობას. მორჩილი აზიაშ წყარპიჯიწკჷმა იდვალუაფუ - ([[კვიპროსი (კოკი)|კვიპროსიშ]], [[როდოსი (კოკი)|როდოსიშ]] დო შხვა კოკეფი).

ჩქონს უმენტაშო [[გვალა|გვალამი რელიეფიე]]. უმენტაშ ნორთის იკენს გვერდოტიოზი [[მორჩილაზიური ლაკადა]], ბჟაეიოლშე — [[სომხურისომეხური ლაკადა]]. ჩქონიშ წყარპიჯიშ მანგას — ინწრო [[რზენი|რზენეფიე]], სქირონაშქაზუღური ჩანარეფით.