ეთიოპია: გინორთი გინოჯინეფს შქას

დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ქიანა| |ოდაბადური_ჯოხო = ფაილი:የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያ...
 
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ღოზი 69:
'''ეთიოპია''' ([[ეთიოპიური ჭარალუა|ეთიოპიურო]]:ኢትዮጵያ), ედომუშამი ოფიციალური ჯოხოდვალა — '''ეთიოპიაშ ფედერაციული დემოკრატიული რესპუბლიკა''' ({{lang-am|የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ}} {{IPA|[je.iːtjoːṗṗjaː feːdeːralaːwiː diːmoːkraːsiːjaːwiː riːpebliːk]}}), კინოხ თაშნეშე რჩქინელი რდჷ მუჭოთ '''აბისინია''' — სქირონათ გოხურგელ სახენწჷფო [[აფრიკა]]ს, [[სომალიშ ჩქონი|სომალიშ ჩქონს]] (თაშნეშე ჯოხო '''[[აფრიკაშ ქა]]'''). 90 076 012 ადამიერი მახორობათ, ეთიოპია [[აფრიკა]]ს მაჟირა სახენწჷფო რე თე მაძირაფალით, [[ნიგერია]]შ უკული<ref>{{cite web|url=http://www.nctimes.com/news/national/article_06b9f13d-293d-5e47-9452-ab8eda278f0e.html |title=ეთიოპია, მახორობაშ მუდანობათ აფრიკაშ მაჟირა სახენწჷფო რე|publisher=Nctimes.com |date=2007-05-30 |accessdate=2010-06-02}}</ref> ფართობიშ მეჯინათ - (1,104,300 კმ²) მავითა. ქიანაშ ნანანოღა - [[ადის-აბება]]. ოორუეშე უხურგანს [[ერიტრეა]], ბჟადალშე - [[სუდანი]] დო [[ობჟათე სუდანი]], ბჟაეიოლშე - [[ჯიბუტი]] დო [[სომალი]] დო ობჟათეშე - [[კენია]].
 
ეთიოპია — ართ-ართ უჯვეშაშუჯვეშაში [[ქირსიანობა|ქირსიანულქირსიანული]] ქიანა დო ართ-ართართი უჯვეშაშუჯვეშაში სახენწჷფო რე მოსოფელს.
 
ეთიოპია — რანწკი [[ოერეფოშქაშე ორგანიზაციეფი|ოერეფოშქაშე ორგანიზაციეფიშ]] ბრელ ხანიშ მაკათური რე: ქიანა [[ერეფიშ ლიგა]]შ მაკათური რდჷ დო ართ-ართ მაართა [[გოერო]]შ მაკათური ქიანა რე. თაშნეშე, ეთიოპია [[აფრიკაშ რსხუ]]შ დჷმარსხუაფალ-მაკათური რე, ოკათჷ ოერეფოშქაშე ორგანიზაცია [[აფრიკაშ, კარიბიშ ღანჩოშ დო რჩქალ ოკიანეშ რეგიონიშ ქიანეფი|აკრ-შ ქიანეფsქიანეფს]]. [[ლიბერია|ლიბერიაწკჷმა]] ართო დღას ვარდჷ კოლონია.
 
== ჯოხოდვალა ==
* '''ოფიციალური''': ეთიოპიაშ ფედერაციული დემოკრატიული რესპუბლიკა.
* '''ეროვნულიერუანული''': Ityopiya, Yeityop'iya Federalawi Demokrasiyawi Ripeblik.
* '''ეტიმოლოგია''': სჯოხოჯოხო მოურს ლათინურ „Aethiopia“-შე (ძიტყვაშზიტყვაშ ჯინჯი ბერძენული რე: aithein „გოჭუალა“ დო ops „სახე“) დო შანენს „უჩეფიშ, გოჭვილეფიშგინოჭვილეფიშ ქიანას“. იგივე [[აბისინია]], ჯვეშქორთულო “აბაშეთი”. თე ჯოხოს არაბული წმოულობაწჷმოულობა უღჷ: „ჰაბაშ“ შანენს „ესვარილს“, რმუთ ქიანაშ მახორობაშ ეთნიკურ სიჭარჭულიეს მიოშანუანს.
 
== გეოგრაფია ==
ღოზი 86:
=== რელიეფი ===
 
ეთიოპია არძოშე მაღალგვალამი რეგიონი რე [[აფრიკა|აფრიკაშ კონტინენტის]]. ტერიტორიაშ შანულამ ნორთი უკებჷ [[ეთიოპიაშ გვალონა|ეთიოპიაშ გვალონას]], ნამუთ გოძჷ ოორუეშე ობჟათე ეთიოპიშა. გვალონაშ არძოშე მაღალ ნორთი იდვალუაფუ ქიანაშ ოორუეს. თაქ იდვალუაფუ ქიანაშ უმაღალაში კონკა [[რას-დაშანი]] (4620 მ) დო ტალო (4413 მ). ბჟაეიოლშე, [[აფარიშ რეგიონი|აფარიშ რეგიონს]] იდვალუაფუ არძოშე დაბალი კონკა [[აფრიკა]]ს. თაშნეშე, ეთიოპიაშ შანულამშანულამი ნორთი უკებ ვაკეეფს, თინეფშე არძოშე დიდი ქიანაშ ბჟაეიოოლს იდვალუაფუ.
 
=== კლიმატი ===
 
ეთიოპიაშ ედომუშამი ტერიტორია იდვალუაფუ სუბეკვატორულ დო ტროპიკულ [[კლიმატი|კლიმატურ ორტყაფუს]]., მარა თი ფაქტი, ნამჷ-და ქიანაშ ტერიტორიაშ დიდ ნორთი იდვალაუფუ ეთიოპიაშ გვალონას, ეთმენწყუნს ლიბუ დო ლამე [[კლიმატი|კლიმატის]] ეთიოპიას. [[ტემპერატურა]] ედომუშამი წანმოწანაშ გოძვენას ოშქაშეთ რე +25&nbsp;°C +30&nbsp;°C დო გჷნმურს ნოლექეფიშ ობაღებელი მუდანობა.
მარა პიჯიშო რე ბჟაეიოლ ნორთის, თექ სინჩხე დო სქირე ტიოზიშ კლიმატი რე.
 
=== წყარიშ რესურსეფი ===
 
წყარმალუეფიშ დიდდიდი ნორთი ეთიოპიაშ ბჟადლშებჟადალშე ორხველჷ [[ნილოსი]]შ ღანჩოს. თაურეშეთაჸურეშე არძოშე დიდი რე [[ცაშფერი ნილოსი|აბბაი]] კინე [[ცაშფერი ნილოსი]]. თაქ რე არძოშე დიდი [[ტობა]] ეთიოპიას [[ტანა (ტობა)|ტანა]]. ბჟაეიოლს მერკეთ წყარხვეიანი [[წყარმალუ]]ეფი რე, მუთ მერსხილი რე სქირე კლიმატწკჷმაკლიმატიწკჷმა. ქიანაშ უდიდაში წყარმალუ რე [[ჯუბა]].
 
=== ფლორა დო ფაუნა ===
ობჟათე-ბჟადალ ეთიოპიას იდვალუაფუ არძოშე დიდი ეკვატორული ტყალეფიშ მასივი, ფლორა დო ფაუნაშ უდიდაში მიარეფერუამობათ.
[[XVIII ოშწანურა]]ს ქიანაშ დოხოლაფირო გვერდი ტერიტორია უკებუდჷ ტყალეფს, მარა მახორობაშ ძინაშ დპ ოფუტე მეურნობაშ გოვითარაფაშ შედეგო ტყაშ ფართობიქ შანულამო დირკჷ.
ტყაშ ფართობიშ დარკებაწკჷმა ართო ჩხოლარეფქ ხოლო დირკჷ. ეთიოპიას ალმახანასთეჟამო შეილებუნა ქოძირათ [[მუნჭყვი|მუნჭყვეფი]], [[ავაზა]], [[ნჯილო]], [[მელა]], [[ნიანგი|ნიანგეფი]], [[ჟირაფი|ჟირაფეფი]], [[ბეჰემოთი]] დო [[მაიმუნეფიქია]].
ეთიოპიაშ ოორუე რეგიონს ხე იშვიათი ჩხოლარეფი - [[ანტილოპა ნიალა]] დო [[ეთიოპიური თხა]].
 
გორილი რე "https://xmf.wikipedia.org/wiki/ეთიოპია"-შე