უდმურტეთი: გინორთი გინოჯინეფს შქას

ამდღანერამდღანერი უდმურეთიშ ტერიტორიას ოხორანდეს [[ფინურ-უნგრული]] მოდგუმაშ ხალხებფიმოდგუმაშკათეფი - ამდღანერამდღანერი უდმურტებიშ ულირეფკჷნოხონეფი. შკაშქა ოშწანეფსოშწანურეფს უდმურტებიშუდმურტეფიშ დიხედიხეფი რუსულ სამთავროეფიშსათაროეფიშ დო [[ყაზანიშ ოხანე|ყაზანიშ ოხანეშ]] შკაშშქას დაპირისპირეპფშნირზიშ საგანს წარმადგინენდწჷმარინუანდჷ. 1552 წანას, ოხანეშ დანთხიშდონთხაფაშ უკულუკული, უდმურტეთიშ ტერიტორიატერიტორიაქ [[ყაზანისყაზანიშ გუბერნია|ყაზანიშ]] დო [[ვიატკიშ გუბერნია|ვიატკიშ გუბერნიეფს]] შკასშქას გირთგირთჷ. უდმურტეფი ვოლგიაშპიჯიშ შხვა ხალხწკუმაკათაწკჷმა ართო აქტიურო მონაწილენდეს [[სტეფანე რაზინი|სტეფანე რაზინიშ]] დო [[ემელიან პუგაჩოვი|ემელიან პუგაჩოვიშ]] გლეხეფიშყაზახეფიშ ჯანყფსარყებეფს. მა-20 ოშწანუშოშწანურაშ დაჭყაფუს დიჭყდიჭყჷ რეგიონიშ ომრეწველე ემუშაფაქ (ათვისება), მუსითმუსჷთ მახორობუსმახორობაშ მნიშვნელოვანნიშულამი მიგრაციაქ მაყუნმაჸუნუ. რუსეთის ოდუდესრუსეთიშ საბჭოთაოდუდეშა ხელისუფლებაშსხუნუეფიშ ხეშუულობაშ მოულასმოულაშ უკუნუკული, 1920 წანაშ 4 ნოემბერსგერგობათუთას გეგმიცხადგეგმიცხადჷ უდმურტეთიშ (ვოტეფიშ) ავტონომიურ ოლქიშ ქუმინუაშეგოჭყაფაშე, ნამუთინქნამუქჷთ 1934 წანაშ 28 დქირსეთუთაშექირსეთუთაშე [[ავტონომიური საბჭოთასხუნუეფიშ სოციალისტური რესპუბლიკა|ავტონომიურ საბჭოთასხუნუეფიშ სოციალისტურ რესპუბლიკათ]] გეგმიცხადგეგმიცხადჷ. [[მაჟრამაჟირა მსოფლიოსაგებიო ჩხუპი|მაჟრა მსოფლიო ჩხუპიშლჷმა]]შ პერიოდის უდმურტეთსუდმურტეთშა ევაკუირებულევაკუირებულქ იუიჸუ ბჟადიიოლბჟადალ ფრონტიშპიჯფრონტიშპიჯი საწარმოეფიშ ნაწილქნორთიქ, ნამუქნამუქჷთ რეგიონიშ ომრეწველე განვითარებასგოვითარაფას ხე შუშალ. [[საბჭოთასხუნუეფიშ კავშირი|საბჭოთა კავშირიშ]] ეკოცუმაშა ჭიჭეთ ადრეორდო, 1990 წანაშ 20 ეკენიას, უდმურტეთიუდმურტეთიქ [[რუსეთისრუსეთიშ ფედერაცია|რუსეთიშ ფედერაციაშა]] მისულირმიშულირ რესპუბლიკათ გეგმიცხდუგეგმიცხდჷ.

2009 წანაშ მუნაჩამეფით, რესპუბლიკაშ მახორობა რე 1 528 500 მლნ. კოჩკოჩი. ეთნიკური კუნუთხუთ, უმენთაშობაუმენტაშობა რე [[რუსეფი]] (60,1%) დო [[უდმურტეფი]](29,3%), თენეფთენეფწკჷმა წკუმაართო ართთო ცხოვრენაოხორანა [[თათრეფითათარეფი]] (6,9%), უკრაინელეფი[[უკრაინალეფი]] დო თ.ჲ. მახორობაშ 69,7% ნორეფსნოღეფს რე ეკოშაყრილეკოშაყარელი.

უდმურტეთსუდმურტეთის განვითარებულგოვითარაფილი რე მრეწველობაშრეწუაშ შიჯგუათიჯგუა მნიშვნელოვანნიშულამი დარგიდარგეფი, ნამუთინეფნამუეფით რე [[მანქანათენწყუალამანქანაშენწყუალა]], ქიმიურქიმიური, გაზიშ დდო ნავთობიშ მრეწველობარეწუა. რესპუბლიკსრესპუბლიკაშ ტერიტორიას, ნოღა [[იჟევსკი|იჟევსკის]] მდებარევენსიდვალუაფუ [[”იჟმაში”|”იჟმაშიშ”]] ქარხანა - ჩინებულ ოწარმე, ნამუთინნამუთ მსუბუქქექე დდო სპეციალურ დანიშნულებაშ ავტომანქანებიშავტომანქანეფიშ გარდამოხ, აწარმოენდაწარმენდჷ ჩინებულ ავტომატურ იარაღისანჯარს [[აკ-47|აკ-47-ს]]; ამღა უტენს კალაშნიკოვიშ ტიპიშ და შხვა დაცხირმაოთამდაჩხირმაჸოთამუ იარაღისანჯარს.