ჯორჯ გორდონ ბაირონი: გინორთი გინოჯინეფს შქას

დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ღოზი 11:
ბაირონქ მუშ ირიშმაკათაფუ მელანქოლიური განწყობილებათ თაშნე გედვალირ "თელქიანაშ სევდაშ" გუმმახანტალ პოეტო გინირთჷ. ბაირონიშ ტრაგიკულ მსოფლაღქმაქ მეტი სიტომბათ გიმირჩქინჷ დუდი 1813-1816 ქიმინელ ბჟაეიოლური პოემეფიშ ციკლის ("გიაური", "აბიდოსარი სანოსო", "კორსარი", "ლარა", "კორინთიშ ალყა", "პარიზინა"). თე ტიპური რომანტიკული პოემეფიშ გერგეზეფი ასახიერენა აბსტრაქტულ პროტესტის ისტორიაშ სინანდულეშ ჸურე. თინეფი რჩქვანილობური აბრაგეფი, მეკობრეეფი, ჯარალუას მოკვათილი ადამიერეფი რენა - ძალიერეფი, პეკი, დო ოღუპალო განწირულეფი. პოემეფიშ სიუჟეტი ეგზოტიკური ბჟაეიოლუშ ფონს ივითარებუ.
 
დრამატულიე ბაირონიშ ლერსეფიშ ციკლი "ებრაული მელოდიეფი" (1814-1815), ნამუეფსჷთ შურობუმუშ დინაფაშ ჭუაწკჷმა ართო გჷმოხანტილიე ადამიერიშ ნძალაშ დო გომორძგვაფაშ რწუმა. შვეიცარიას დოჭარილ ლერსეფს დო პოემეფს ასახულიე ბაირონიშ დინოხოლენი წინანდეგობური განწყობილებეფი - უმენდობა დო, თე შვანც, დუდიშალაშო ლჷმაშ ჸუმენი; წინანდეგობური რე თაშნეშე ფილოსოფიური-დრამატული პოემა "მანფრედი" (1817), ნამუშ გერგეზი ინდივიდუალისტი რე, ზოხო გერინელიე, სარწუმებაშ, ნძალაალობაშ დო დიდებაშ მოვარიე; თაშნეშე თის წანს ადამიერული არზიშ ნძალა, ნამუთ იმორჩილენს ორთაშ შურეფს. თე პოემა ფაუსტური იდეაშ რომანტიკული ინტერპრეტაცია რე. ათეშნერი შურიერზამაშიე მისტერია "კაენი" ([[1821]]); ბიბლიური გმირი გიმოჸონაფილიე უშურიგებუშურიგებუ მოარყეთ, ნამუთ ღორონთის ეარყებეარყებუ დო ადამიერიშ ბედნიერებაშბედინერობაშ მიოჭირინაფალო რსაფილიშ ვარაფაშ დო ლჷმაშ შარას გიშმეგორუნს. [[1817]]-შე ბაირონიშ შემოქმენდაფას იტომბარებიტომბარებუ ინტერესი სოციალური პრობლემეფიშ მიმართჸურე ("ტასოშ ჩიული", [[1817]]; "მაზერა", [[1818]]; "ჩაილდ ჰაროლდიშ" ჟირი ეკონია ცქვაფა, [[1816]]-[[1817]]); პოლიტიკური მოტივეფითიე გონძღილირი ტრაგედიეფი "მაჩინო ფალიერო, ვენეციაშ დოჟი", "სარდანაპალი", "ჟირი ფოსკარი" (სუმხოლო[[1821]]); ბაირონიშ მემკვიდრეობასმონძეობას მნიშვნელუანიშანულამი აბანი უკინებუკინებუ პოლიტიკური დო ლიტერატურული დინორეშ მაკათაფუ სატირას ("ბეპო", [[1818]]; "ირლანდიელი ავატარა", [[1821]]; "სამსჯავროს ხილვა", [[1822]] დო შხვა).
 
ბაირონიშ შემოქმენდაფათ ევოლუციას მნიშვნელუანიშანულამი შინსჷმეტიე უგუთებუ რომანი ლერსო "დონ ჟუანი" (დიჭყუდიჭყჷ [[1818]] წანას), ნამუსუთნამუსჷთ ესახილი ასახულიერე ინდივიდუალისტი პიროვნებაშ არყაფა თელქიანას სოციალური სისტემაშ წინანდეგო, თიში პესიმისტური მსოფლაღქმა. თე რომანსჷთ ლჷმაშ რომანტიკულ პათოსის ათირუ პიროვნებაშ სოციალური მნიშვნელაფაშშანულობაშ აღიარება, მუმალიშ რწუმა, სოდეთ მორჩქანს ბაირონიშ შემოქმენდაფათ მეთოდიშ გოვითარაფა რომანტიზმიშე რეალიზმიშა.
 
ბაირონ რომანტიზმიშ პროგრ. ფსუაში უდიდაში მუწმარინაფალიე დო, თეწკუმა, მხატვრული ზიტყვაშ დიდი ოსტატი და ნოვატორი. XIX ოშწანურაშ ანდა ქიანაშ ლიტერატურას ბაირონიშ პოეზიაქ წარმოშუ მუშობური მიმალაფა, ნამუსჷთ ''ბაირონიზმიქ'' გიადუ. თის შხვადოშხვა ქიანეფს განაპირობენდ კონკრეტული ისტორიული პირობეფი; შხვადოშხვა ჭარუეფიშ შემოქმენდაფა მანგო გჷმოხანტჷნდ ბაირონიშ პოეზიაშო დამახასიათებელ შხვადოშხვა აკანს. მაგალითო [[ინგლისი|ინგლისის]] [[ჩარტისტული პოეზია|ჩარტისტული]] პოეზიაქ შეთვისუ ბაირონიშ რევოლუციური პათოსი, [[ფრანგონა|ფრანგონას]] [[ჰიუგო, ვიქტორ|ვ. ჰიუგოქ]] - ბაირონიშ დუდიშობაში იდეალი, [[ვინი, ალფრედ ვიქტორ დე|ა. დე ვინიქ]] - ხვალახობაში განწყობილება. ბაირონიშ პოლიტიკური იდეალეფი გეზიარეს იტალიელი პოეტეფქ [[ფოსკოლო, უგო|უ. ფოსკოლოქ]], [[პელიკო, სილვიო|ს. პელიკოქ]], [[ლეოპარდი, ჯაკომო|ჯ. ლეოპარდიქ]], გერმანელი [[ჰაინე, ჰაინრიხ|ჰ. ჰაინექ]] დო უნგრელი [[პეტეფი, შანდორ|შ. პეტეფიქ]]. [[რუსია|რუსიას]] ბაირონიშ მოარყაფე განწყობილებას ეთმეხონარებჷდეს [[რილეევი, კონდრატი|კ. რილეევი]], [[პუშკინი, ალექსანდრე|ა. პუშკინი]], გიშაკერძაფილო [[ლერმონტოვი, მიხეილ|მ. ლერმონტოვი]]. [[საქორთუო|საქორთუოს]] ბაირონს უნათესუანდ [[ბარათაშვილი, ნიკოლოზ|ნ. ბარათაშვილი]] მუში რომანტიკულ-ლირიკული განწყობილებათ დო პათეტიკური ინტონაციათ.