მაჩუ-პიქჩუ: გინორთი გინოჯინეფს შქას
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე |
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე |
||
ღოზი 20:
|საფრთხეშ თუდო=
}}
'''მაჩუ-პიქჩუ''' ({{lang-qu|Machu Picchu}} – ''ჯვეში კონკა'') — [[ინკეფიშ ცივილიზაცია|ინკეფიშ]] [[ქრისტეფორე კოლუმბი|კოლუმბიშახიანი]], [[XV ოშწანურა|XV ოშწანურაშ]] ობიექტი [[პერუ]]ს, [[კუსკო (რეგიონი)|კუსკოშ რეგიონს]], [[ზუღაშ დონე|ზუღაშ დონეშე]] 2 430 მეტრაშ სიმაღალას. ეკიდილი რე [[პერუშ წყარმალუეფიშ ერკებული|წყარმალუ]] [[ურუბამბა (წყარმალუ)|ურუბამბაშ]] [[ურუბამბაშ ლეხერი|ლეხერიშ]] დუდის, გვალაგჷროხილს, ნამუთ ნოღა [[კუსკო]]შე 80 კილომეტრით ოორუე-ბჟადალჸურე იდვალუაფუ. [[არქეოლოგია|არქეოლოგეფიშ]] უმეტაშობა დორწუმაფილი რე, ნამჷდა მაჩუ-პიქჩუქ ეკიდილქ იჸუ მუჭო [[საპა ინკა|ინკეფიშ იმპერატორ]] [[პაჩაკუტი]]შ (1438–1472)
მუში კიდანჯუა [[ინკეფიშ ცივილიზაცია|ინკეფქ]] დოხოლაფირო [[1400]] წანას დიჭყეს, ართი ოშწანურაშ უკული, მუჭოთ უკვე [[საპა ინკა|ინკეფიშ იმპერატორიშ]] ოფიციალური რეზიდენცია, [[ესპანარეფი|ესპანარი]] [[კონკისტადორეფი]]შ [[ინკეფიშ ეჭოფუა ესპანარეფშე|მუკორჩქინაშ]] ბორჯის მიოტეს. თიშ უმკუჯინუო, ნამდა მუშ გეშა აბანობურეფშო ჩინებული რდჷ, დჷნოსქილედ ოქიანუს თიშე [[1911]] წანაშახ მუთუნი ვაუჩქჷდჷ, სოიშახ თიქ ოერეფოშქაშე გურგოჩამაშ ცენტრის ამერიკალ ისტორიკოსიქ, [[იელიშ უნივერსიტეტი]]შ პროფესორ [[ჰირამ ბინგემი|ჰირამ ბინგემქ]] ვა მახვამილუ. თეშ უკული, მაჩუ-პიქჩუქ შანულამ [[ტურიზმი|ტურისტული]] ოქინაფუთ გინირთჷ. ნოდგჷმეფიშ უდიდაშ ნორთიქ გერემონტჷ, თიშენი, ნამდა უმოს ნათელი ჸოფედჷკო, მუჭო იძირედჷ მაჩუ-პიქჩუ დუდშე.<ref>Pedro Sueldo Nava ''A walking tour of Machupicchu''Editorial de Cultura Andina, 1976, Pages 9-10</ref> [[1976]] წანაშო, ობიექტიშ 30% უკვე ეკონწყილი რდჷ ჯვეში ფორმათ.<ref>Pedro Sueldo Nava ''A walking tour of Machupicchu''Editorial de Cultura Andina, 1976, Page 9</ref> ეკონწყუალაშ სამუშეფი იგინძორებუ ამდღარშახ.<ref>Peter Davey "Outrage - rebuilding Machu Picchu, Peru - Brief Article". Architectural Review, The. 08 Jul, 2011. http://findarticles.com/p/articles/mi_m3575/is_1256_210/ai_79759800/</ref>
ღოზი 33:
[[ფაილი:Machupicchu hb10.jpg|thumb|280px|მაჩუ-პიქჩუ 1911 წანას, რეკონსტრუქციაშახ]]
[[ჰირამ ბინგემი]] ვარაუდენდჷ, ნამჷდა თე კომპლექსი ინკეფიშ თ.გ. „ბჟაშ აზაპიშ“ დაბადებაშ ტრადიციულ არდგილს წჷმარინუანდჷ.<ref>Bingham 1922, გვ.334.</ref> მენცარეფიშე უმოს ბოლო ხანეფს ტარებულ არქეოლოგიურ გჷმორკვიეფქ ოძირუ, ნამდა მაჩუ-პიქჩუ იმპერატორ [[პაჩაკუტი]]შ
იოჰან რაინჰარდის ჯერს, ნამჷდა მაჩუ-პიქჩუ [[ინკეფი]]შ წიმინდე რელიგიური ძეგლი რდჷ. თე თეორია უმოსო მუშ დვალაფაშ გეშა რე წჷმორინაფილი. რაინჰარდი მუს „წიმინდე გეოგრაფიათ“ იშინუანს, თიშენი, ნამუდა ძეგლი გვალეფით რე გოხურგილი, ნამუეფსჷთ თე დიხას თინეფს ორდო მახორუ კულტურეფიშ რინას დიდი რელიგიური დოხარგუა უღუდჷ. გვალაშ უმაღალაშ [[უაინა-პიქჩუ|კონკას]], ნამუშ ჯოხოსჷთ მაჩუ-პიქჩუ ატარენს, რე „ხელუანური პლატფორმეფი, ნამუეფსჷთ რელიგიური ფუნქციეფი უღუ, მუთ ნათელო იძირე ინკეფიშ რიტუალეფს“ (რაინჰარდი 2007). თენა რაინჰარდიშ არძაშე დჷმაჯერაფალი ნტკიცალუა რე, თიშენი, ნამუდა თე ტიპიშ ქუალეფიშ ნწყუალა ხვალე რელიგიურ არდგილეფს რე ძირაფილი, მუთ კარაკანი მიოწურუანს თე ძეგლიშ რელიგიურ დოხარგუაშე.<ref>Reinhard, Johan 2007 Machu Picchu: Exploring an Ancient Sacred Center. Regents of the University of California, Los Angeles.</ref> მაჟირა თეორიაშ მიმათხოზეეფი მირჩქინანა, ნამჷდა მაჩუ-პიქჩუ ინკეფიშ ''ლიაქტა'' რდჷ — დოხორალა, ნამუსჷთ ეჭოფილი რეგიონიშ ეკონომიკაშ კონტროლშო ეკიდჷნდეს. შხვა თეორია ანტკიცენს, ნამდა თინა შილებე ჯიხა ჸოფედჷკო ინკეფიშ ცივილიზაციაშ წოხოლე ღოლამირი საზარელი დჷნოშურიშ კრიმინალეფშო. ხოლო ართი ალტერნატიული თეორია ვარაუდენს, ნამჷდა მაჩუ-პიქჩუ [[ოფუტეშ მეურნობა|საოფუტო-სამეურნო]] სატესტო სადგჷმი რდჷ. თაქ შელებუანი რდჷ ბრელი შხვანერი კულტურაშ ტესტირაფა მიარე შხვადოშხვა მიკროკლიმატის, მუშ შელებასჷთ დვალაფა დო ტერასეფი ირზენდჷ. დიდი მუდანობათ მუნაწიშ მეღება მუშო ოკო რაგადი ვა რდჷ შელებუანი, მარა თეთ ინკეფს შეულებუდეს გუთანჯჷდესკო, სო მუ კულტურა მუჸონაფუდესკო. თაშნეშე რე თეორია, ითამ ნოღა ღორონთეფიშ დარინალო ვარა მაფეფიშ კორონაციაშო რდჷ ეკიდილი.<ref>Weatherford 1988, გვ. 60–62.</ref>
| |||